Dolar fiyatından çok döviz girişi önemli
Döviz fiyatının kısa sürede beklentinin ötesinde tırmanışa geçmesi karşısında döviz fiyatından başka konu konuşulmaz oldu...
Döviz fiyatı neden tırmanışa geçti, bu konu önemsenmiyor.
Döviz fiyatının tırmanışa geçmesinin arkasında, ülkeye döviz girişinin durması var.
Türkiye için döviz girişinin durması çok tehlikelidir. Bizde döviz girişi durduğunda ekonomi duvara toslar. Ekonominin kendine gelebilmesi için, bir dış destek arayışı başlar.
IMF’nin kapısı çalınır. Yabancıların istekleri ve bekleyişleri doğrultusunda tedbir paketleri hazırlanır. IMF ile sözleşme imzalanır. IMF’nin desteği ile dış kaynak girişinin başlatılması sağlanır.
Biz yıllardır bu deneyimi yaşadık.
Aynı sorunla karşılaşmamak için bütün gücümüzü dış kaynak girişini başlatmaya yönlendirmemiz gerekiyor.
Dış kaynak girişi bizim gibi başka ülkeler için de sorun. Ancak biz sorunu katmerlendiriyoruz. Kendi kendimize yarattığımız iç ve dış düşmanlara karşı savaş açıyoruz. Bu politika dışarıda iç ve dış politika riski olarak değerlendiriliyor.
Türkiye’ye gelecek döviz de gelemez oluyor.
Halbuki bizim:
1) Olağan döviz paketini çevirmek (döndürmek) için dövize ihtiyacımız var.
Bizim bir yıllık olağan döviz işlem hacmimiz 165 milyar dolar.
Kamu oyunun ilgisi ve bilgisi dışında bu yükümlülükler çevrilir, döndürülür. Vadesi gelen borç ana para ve faizi yeniden borçlanılarak tasfiye edilir.
Açık anlatım ile alacaklılar ile karşılıklı masaya oturulur. Ver döviz, al döviz hesabı ile fatura kapatılır.
Ülke riskli hale gelince, döviz girişi aksayınca, bu büyüklükte bir borç paketini çevirmek, döndürmek güçleşir.
2) Bizim cari açığımız yılda düştü düştü 60 milyar dolara düştü. Her ay en az 5 milyar dolar döviz girişi olmaz ise, ekonomi durur. Gaz, petrol, demir çelik, hammadde satın alacak döviz bulunamaz.
Bugüne kadar da bu 165 milyar dolarlık borç paketi vardı. Bugüne kadar da aylık 5 milyar dolarlık cari açık vardı. Ama sermaye akımı ile gelen döviz ile cari açık kapatılıyordu.
Türkiye’nin kredi itibarı ile 165 milyar dolarlık borç paketi çevrilebiliyor, döndürülebiliyordu.
İşte bütün bu nedenlerle, dolar fiyatının arkasındaki sorunu görmeye ve çözmeye mecburuz.
