Dolandırılmayın!
Teknoloji hayatımıza daha fazla girdikçe siber dolandırıcılık vakaları da artıyor ve çeşitleniyor. Özellikle 50 yaş üzeri bireyler, dijital dünyaya sonradan adapte oldukları için dolandırıcıların hedefi haline geliyor. Bu kişilerde güven duygusu, panik ve aciliyet hissi kolayca tetiklenebildiğinden dolandırıcılar, bu zaafları ustalıkla kullanıyor.
İşte bu yaş grubunu hedef alan güncel dolandırıcılık yöntemlerinden bazıları:
Sahte yetkili aramaları, kendini polis, savcı, SGK görevlisi veya banka temsilcisi olarak tanıtarak “hesabınız tehlikede” gibi ifadelerle kişisel bilgileri alma üzerine kurulur. Kargo dolandırıcılığı yönteminde ise “adınıza kargo var, küçük bir ödeme gerekli” mesajlarıyla ödeme yapılması istenir.
Mağaza, operatör ya da telefonla görüşme sırasında T.C. kimlik numarası, kart bilgisi gibi kişisel verilerin paylaşılması da büyük risktir. Bu bilgiler dolandırıcılıkta kolayca kullanılabilir. Sahte banka ya da kamu kurumu siteleri, birebir taklit edilerek kişiyi kendi bilgilerini girmeye ikna eder. Benzer şekilde, güven vermeyen internet sitelerinde doldurulan formlar veya alışveriş kampanyaları aracılığıyla kredi kartı bilgileri çalınabilir. Sosyal medya, e-posta ya da SMS üzerinden gönderilen “hesabınız kilitlendi, hemen giriş yapın” içerikli mesajlar, sahte bağlantılarla bilgi toplamak için kullanılır.
Evde kullanılan modemlerin varsayılan şifresinin değiştirilmemesi durumunda dışarıdan ağa erişen kişiler, evdeki cihazlara da kolayca sızabilir. Ortak WiFi ağları da benzer risk taşır.
Sosyal mühendislik yöntemlerinde dolandırıcılar, kişinin çocuğu, torunu ya da yakını gibi davranarak acil para talep eder. “Numaram değişti, bana hemen para gönder” gibi mesajlar çok yaygındır. Romantik dolandırıcılıkta ise sosyal medyada tanışılan biri, duygusal yakınlık ile, tehditle, şantajla para ister. Sosyal medya hesaplarının ele geçirilmesiyle, kişinin özel mesajları, fotoğrafları kullanılarak çevresinden para istenebilir. Aynı şifrenin birçok platformda kullanılması da bu riski artırır.“Bilgisayarınızda virüs var, temizlememiz gerekiyor” gibi aramalarla kişiden uzaktan bağlantı izni istenebilir. Sahte yazılım güncellemeleri ise kötü amaçlı yazılım yükleyerek kişisel verileri ele geçirir.
Kripto para vaatleriyle “1000 TL yatır, 10.000 TL kazan” gibi mesajlarla dolandırıcılık yapılır. Ponzi ve piramit sistemleri, üye getirerek kazanç sağlama vaadiyle para toplar. Piyango dolandırıcılığı da “ödül kazandınız, vergisini ödeyin” şeklinde işler.
Peki bu risklerden nasıl korunabiliriz?
-Kimlik bilgisi ve banka şifrelerinizi kimseyle paylaşmayın.
-Kredi kartı bilgilerinizi telefonda ya da internet üzerinden vermeyin.
-Banka ya da resmi kurum gibi görünen mesajlara hemen inanmayın.
-Gelen bağlantılara tıklamadan önce adresin güvenli olup olmadığını kontrol edin.
-Sosyal medya hesaplarınız için güçlü ve farklı şifreler belirleyin.
-Aynı şifreyi farklı platformlarda kullanmayın.
-İki aşamalı doğrulama özelliğini aktif hale getirin.
-Doğum tarihi, adres gibi kişisel bilgilerinizi sosyal medyada paylaşmayın.
-Tanımadığınız kişilerden gelen mesajlara dikkat edin.
-Modem şifrenizi varsayılan halde bırakmayın, mutlaka değiştirin.
-Ortak WiFi ağlarında banka ya da e-Devlet işlemi yapmayın.
-Bilinmeyen numaralardan gelen aramalara temkinli yaklaşın.
-Acil para isteyen mesajlarda önce kişiye başka bir yolla ulaşıp doğrulama yapın.
-Aile içinde sadece sizin bildiğiniz bir güvenlik parolası oluşturun.
-“Ödül kazandınız” gibi mesajlara inanmayın.
-“Yakınınız kaza geçirdi, hemen para gönderin” mesajlarında panik yapmayın, kontrol edin.
-Gelen e-posta ya da dosyaların kimden geldiğini teyit etmeden açmayın.
-“Bilgisayarınızda virüs var” diyen tanımadığınız kişilerden teknik destek almayın.
-İnternette yalnızca güvenilir sitelerde form doldurun.
-Herhangi bir şüphede bankanıza ya da emniyet birimlerine danışın.
Son söz: Dolandırıcılıklar sadece bireyleri değil, tüm aileleri etkileyebilir. Toplum olarak farkındalığı artıralım, yaşlı bireylerimizi bilinçlendirip uyararak onları bu tehlikelerden koruyalım. Paylaşalım, dolandırılmayalım!