Doğum yapan kadınlarda süt izni

Süt izni bildiğim kadarıyla çocuk bir yaşına gelene kadar günde 1,5 saat kullanılabiliyor. Bu konuda iki sorum olacak.

 1. 1,5 saat süt iznini istediğim saatlerde kullanabilir miyim?

 2. Süt izninde geçen süreye ait ücretimi alabilecek miyim yoksa işverenin ücreti eksik ödeme hakkı var mıdır? Sevgi ÖZKAN

Aslında okurumuzun sorusu, bir çok bayan çalışanın doğum nedeniyle yararlanması gereken konuları da açıklamamız için bir fırsat oldu. Doğum yapan kadınların bazı hakları aşağıda kısaca açıklanmıştır.

Öncelikle çalışma yasağı olan sürelerin açıklanması gerekli. Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik (ikiz, üçüz gibi) halinde ise doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenerek 10 hafta olarak uygulanacaktır.

Ayrıca, sağlık durumu uygun olduğu takdirde ve doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabileceği ve çalışılan sürelerin doğum sonrası sürelere eklenmesi suretiyle, kadın işçilerin özellikle çocuğuna bakabilmeleri açısından ihtiyaç duydukları doğum sonrası iznin 13 haftaya kadar artırılması mümkündür. Bu sürelerde işverenlerin ücret ödeme yükümü olmayıp, işçiler SGK'dan rapor parası (geçici iş göremezlik ödeneği) alabilecektir.

Bu süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse hekim raporu ile artırılabilmektedir.

Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir. Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.

Öte yandan, hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için izin verileceği; ayrıca, hekim raporu ile kanıtlandığı takdirde hamile kadın işçinin hamilelik süresince, ücretinden bir indirim yapılmaksızın, sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılması yükümlülüğü getirilmiştir.

İsteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verileceği ve bir yaşından küçük çocuklarını emzirebilmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni kullandırılacağı hükme bağlanmıştır. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.

Bu sürede işçi sanki çalışıyormuş gibi ücret alır. Ve sigorta primleri de ödenir.

Yani, süt iznini hangi sürelerde kullanacağının kararını kadın işçi vereceği gibi, bu süre de sanki çalışılmış gibi ücrete de hak kazanılır.

Ancak, süt izninin (bazı durumlarda karşımıza çıktığı üzere) bir yıllık sürenin toplu olarak kullanılması yasanın amacına uygun değildir. Diğer bir deyişle bir yıla karşılık gelen 1.5 saatlerin toplanarak 40-50 gün süt iznine çıkılması yasaya uygun değildir. Ancak gün içinde hangi saatlerde kullanılacağı veya özellikle evi ile işyeri uzak olan kişiler için birkaç günün süt izninin bir seferde kullanılması da mümkündür.

***

5510 sayılı Kanun'dan doğan indirim

İki yıldır apartman yöneticiliği yapmaktayım. 5510 sayılı Kanun'dan doğan yüzde beşlik indirimin bilmediğimizden dolayı şimdiye kadar yararlanamadım. Bu ay itibari ile haberimiz oldu. 2006 yılından itibaren de apartman yönetimi olarak e-bildirge ile zamanında bildirimimizi yaptık, hiç bir borcumuz ve gecikme cezamız yok. Acaba yüzde beşlik indirimin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren geçmişe dönük olarak yararlanabilmemiz mümkün mü? Bu güne kadar hazine tarafından karşılanması gereken yüzde beşlik toplam kısmın bundan sonraki SSK pirimine mahsup edilemez mi? zaman ayırıp cevap verirseniz çok memnun olurum. Hayrettin TÜKEL 

Değerli okurumuz, maalesef bu hakkınızı kaybetmişsiniz. 5 puanlık prim indiriminden yararlanma hakkı olup, eski dönemlerde yararlanılmayan süreler için şimdi geriye doğru düzeltme yapmanız mümkün değildir.

Ancak, borcunuzun bulunmaması, prim belgesini süresinde SGK'ya bildirmeniz, prim borcunu süresinde ödemeniz ve 05510 kanun türü ile prim belgesini vermeniz halinde bundan sonraki dönemlerde beş puanlık indirimden yararlanabilirsiniz.