Doğum sonrası kısmi süreli çalışma detayları belli oldu!

10.02.2016 tarihinde yayınlanan 6663 sayılı Kanun’la birlikte doğum ve evlat edinme sonrası haklar düzenlenmiştir. Sırasıyla analık izinleri, yarım çalışma hakkı, ücretsiz izin ve kısmi süreli çalışma hakkı düzenlenmiş olup, sadece doğum yapan kadınlara değil, evlat edinme halinde de bu hakların kullanılmasına imkân sağlanmıştır. Çocuğun ilkokul çağına geldiği aybaşına kadar yapılabilecek kısmi çalışma hakkının hangi sektör ve işlerde yapılabileceğini belirleme yetkisi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na (ÇSGB) verilmiştir. Bu anlamada ÇSGB tarafından 08.11.2016 tarih ve 29882 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Analık İzni Veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik düzenlenmiştir. Böylece, kısmi süreli çalışma yapılabilecek işlerle birlikte kısmi süreli çalışma talebinde bulunması gereken unsurlar düzenlenmiştir.

Kısmi süreli çalışma, aşağıdaki tabloda belirtilen hallerde işverenin uygun görmesi halinde yapılabilecektir. Bu haller dışında kalan işlerde işverenin uygun bulma şartı aranmaksızın kısmi süreli çalışma yapılabilir. Toplu iş sözleşmelerinde kısmi süreli çalışma yapılabilecek işler bu esaslara bağlı olmaksızın belirlenebilir.

a. Özel sağlık kuruluşlarında ilgili mevzuat uyarınca mesul müdür, sorumlu hekim, laboratuvar sorumlusu ve sağlık hizmetinden sayılan işlerde tam zamanlı çalışması öngörülenler tarafından yerine getirilen işlerde.

b. Nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar hâlinde işçi çalıştırılarak yürütülen sanayiden sayılan işlerde.

c. Nitelikleri dolayısıyla bir yıldan az süren mevsimlik, kampanya veya taahhüt işlerinde.

d. İş süresinin haftanın çalışma günlerine bölünmesi suretiyle yürütülmesine nitelikleri bakımından uygun olmayan işlerde.

Kısmi çalışma hakkıyla ilgili olarak usul ve esaslar genel olarak şöyledir;

- Kısmi süreli çalışma, ücretsiz iznin bitiminden itibaren başlar ve çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi (66 ay) takip eden aybaşına kadar herhangi bir zamanda yapılabilir. Bu süreler içerisinde işçi herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir.

- Kısmi süreli çalışma talebi, ücretsiz izin süresi kesilerek de yapılabilir. Ücretsiz iznin tamamının kullanılması şartı aranmaz.

- Kısmi süreli çalışma talebi, bu haktan faydalanmaya başlamadan en az bir ay önce işçi tarafından yazılı olarak işverene bildirilir.

- İşçinin kısmi süreli çalışma talebinde, kısmi süreli çalışmaya başlayacağı tarih ile tüm iş günlerinde çalışılacak olması hâlinde çalışmanın başlama ve bitiş saatleri, haftanın belirli günlerinde çalışılacak olması hâlinde ise tercih edilen iş günleri yer alır.

- İşçi, eşinin çalıştığına dair belgeyi kısmi süreli çalışma talebine eklemek zorundadır.

- Usulüne uygun olarak yapılan kısmi süreli çalışma talebi, bildirim tarihinden itibaren en geç bir ay içinde işveren tarafından karşılanır.

- İşveren; işçiye, talebin karşılandığını yazılı olarak bildirir.

- İşveren tarafından süresi içinde işçinin talep dilekçesine cevap verilmemesi hâlinde, talep işçinin dilekçesinde belirtilen tarihte veya bu tarihi takip eden ilk iş gününde geçerlilik kazanır.

- İşçinin belirtilen tarihte iş edimini sunmaya başlaması kaydıyla kısmi süreli çalışma talebi geçerli fesih nedeni sayılmaz.

- Kısmi süreli çalışma talebinde eşlerin her ikisinin de çalışması esastır. Ancak bu şart, kısmi süreli çalışma talebinde bulunulmasında aranacaktır. Kısmi süreli çalışmaya başlanıldıktan sonra bu şartın kaybedilmesi, hakkın kullanılmasını engellemeyecektir.

- Kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam süreli çalışmaya dönebilir.

- Tam süreli çalışmaya geri dönmek isteyen işçi, işverene en az bir ay önce yazılı olarak talebini bildirir.

- Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam süreli çalışmaya başlaması hâlinde yerine alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erer.

- Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin iş sözleşmesini feshetmesi hâlinde, yerine alınan işçinin iş sözleşmesi yazılı onayı olması koşuluyla fesih tarihinden itibaren belirsiz ve tam süreli sözleşmeye dönüşür.

- Kısmi süreli çalışmanın belirlenen günlük ve haftalık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı, o yerin gelenekleri, işçinin yapmakta olduğu işin niteliği ve işçinin talebi dikkate alınarak işveren tarafından belirlenir.

- Kısmi süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.