Dış ticarette teknik düzenlemelere uymayan firmalara ceza var
Ekonomi Bakanlığı dış ticarete konu ürünlerin teknik düzenlemelere uygun ve güvenli olması için düzenlemeleri zaman zaman değiştiriyor. Teknik düzenlemelere uygun ve güvenli olmayan ürünlerin ithalat ve ihracatının önlenmesine çalışılıyor.
Bu çerçevedeki yetki ve sorumluluklarını, ithalatçıların ve ihracatçıların sorumluluklarını, alınacak önlemleri, uygulanacak müeyyideleri ve ilgili bildirimleri 22 Şubat 2013 te yeniden belirledi. Buna göre;
Dış ticarette denetim çok taraflı ve ikili anlaşmalar, bu karar, zorunlu standart-lar dahil teknik düzenlemeler, bu karara dayalı yönetmelikler, tebliğler, yazılı bildirimler ve talimatlar çerçevesinde ve risk analizi yöntemiyle yapılıyor.
İthalat denetiminde insan, hayvan veya bitki sağlığı ve yaşamı ile tüketicinin ve çevrenin ko-runması ve kamu yararları esas alınıyor. İthalat denetimi sırasında ciddi risk taşıdığı veya mevzuata uygun olmadığı tespit edilen ürünler hakkında piyasa gözetimi ve denetimi yapan kuruluşlara acilen bilgi veriliyor. Bu süreçte Gümrük ve Ticaret Bakanlığı da devreye giriyor.
İhracat denetiminde ise; ticari kalite esas alınıyor ve insan, hayvan veya bitki sağlığı ve yaşamı, tüketicinin ve çevrenin korunması ile kamu yararları gözetiliyor. İhracata konu tarım ve gıda ürünlerinin insan, hayvan veya bitki sağlığı ve yaşamı ile tüketicinin ve çevrenin korunması bakımından alıcı ülkede Türk mallarının itibarına veya ihracata zarar verdiğinin tespiti halinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'yla işbirliği halinde denetim yapılıyor.
Bu denetimlerde sorumluluk şöyle belirtiliyor:
İthalatçının sorumluluğu
İthalatçı, ithal ettiği ürünlerin teknik düzenlemesine ve genel ürün güvenliği gereklerine uygun olmasından sorumlu tutuluyor. İthalatçının bu sorumluluğu, ürün piyasaya arz edildikten sonra da devam ediyor.
İhracatçının sorumluluğu
İhracatçı, ihraç ettiği ürünlerin kaliteli, güvenli ve ihracatta tabi olacağı teknik düzenlemelerde öngörülen diğer hususlara uygun olmasından sorumlu tutuluyor.
Alınacak önlemler ve uygulanacak müeyyideler de şöyle sıralanıyor; Dış ticarete konu bir ürünün bu karara ve bu karara dayalı teknik düzenlemelere uygun olmadığının tespiti halinde, masrafları ithalatçıdan veya ihracatçıdan karşılanmak üzere, riskle orantılı olarak;
Ürünün ithalatına veya ihracatına izin verilmeyebiliyor. Teknik düzenlemelere uygunsuzluğun ithalatçı veya ihracatçı tarafından giderilmesinin mümkün olduğu hallerde bunu sağlamak için ithalatçı veya ihracatçı uyarılıyor. Uygunsuzluğun giderilmediği veya bunun imkansız olduğu durumlarda, ürünün kısmen veya tamamen imhası veya işlevsiz hale getirilmesi sağlanıyor.
İhracata konu tarım ve gıda ürünlerinin denetiminde Türk mallarının itibarına veya ihracata zarar verdiği tespit edilen olumsuzluğun giderilmesi için ihracatçıya uyarıda bulunuluyor. Olumsuzluğun giderilememesi veya giderilmesinin mümkün olmaması halinde ürünün ihracatına izin verilmiyor.
Uygulanacak müeyyideler
Konulan kurallara aykırı hareket edenler, sahte belge kullananlar ve belgelerde tahrifat ya-panlar hakkında, fiilin ağırlığına göre ayrıca aşağıdaki müeyyidelerden biri veya birkaçı uygulanabiliyor
a) Firmanın yazılı uyarılması.
b) Firmanın bu karara istinaden yayımlanan mevzuatla tanınan muafiyetlerden süreli veya süresiz men edilmesi.
c) Firmanın ithalatının veya ihracatının süreli veya süresiz durdurulması (Resmi Gazete'de yayımlanır).
ç) Uluslararası gözetim şirketlerinin faaliyetten süreli veya süresiz men edilmesi veya statüsünün geri alınması (Resmi Gazete'de yayımlanır).
d) Taahhütname alınan durumlarda, taahhütnamede belirtilen ürünün ihracat için FOB ve ithalat için CIF değerinin %60'ının, firmanın bağlı bulunduğu vergi dairesince ilgiliye tebliğ tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığının, 2/2/1984 tarihli ve 2976 sayılı Kanunu'nun 3'üncü maddesi uyarınca, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde vergi dairesince tahsil edilerek bütçeye gelir kaydedilmesi.
Kuşkusuz her fiil başka kanunları da ilgilendirebilir. Burada önemli olan bir konunun altını çizmek lazım, gümrük otoritesi bu sistemin içinde aktif olarak yer almaz ise uygulama başarısız olur.