Dış ticarette ilk ipucu bugün!
Türkiye 2012 yılı için 148.5 milyar dolarlık ihracat, 248.7 milyar dolarlık ithalat öngörüsüyle yola çıktı. Bu değerlere göre 100.2 milyar dolarlık ticaret açığı verilecek, cari açık da 65.4 milyar dolar olacaktı. İşte bu rakamlara gidişte ilk işaret bugün gelecek; TÜİK, ocak ayının dış ticaret gerçekleşmesini açıklayacak. Cari açıkla ilgili rakamları görebilmek içinse bir buçuk ay kadar beklememiz gerekecek. Merkez Bankası, ocak ayının ödemeler dengesi istatistiklerini 12 Mart'ta açıklayacak; ama dış ticaret dengesi belli olduktan sonra cari açık "görünen köy" konumuna gelecek, tahmin yapmak kolaylaşacak.
Peki, bugün açıklanacak rakamlar yıla nasıl bir başlangıç yaptığımızı gösterecek? İhracatla ilgili rakam belli sayılır. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ocak ayının rakamını daha önce açıklamıştı zaten. TİM verilerine göre, ocak ayı ihracatı 10.6 milyar dolar oldu. TÜİK'in rakamlarının da TİM'in açıkladığı rakamdan çok farklı olacağı sanılmıyor. Dolayısıyla ocak ayı ihracatı belli sayılır; 10.6 milyar dolar, olsa olsa artı-eksi 100 milyon dolar sapma gösterebilir.
Bilinmeyen ve tahmininde zorlanılan ise ithalat. İthalatla ilgili tek ipucu, ithalde alınan KDV'nin düzeyi. Ancak, biliniyor ki ithalde alınan KDV'den yola çıkılarak yapılan tahminler kimi aylarda çok yanıltıcı sonuçlar verebiliyor. Bu durum, ilgili aydaki ithalatın hangi mal gruplarında yoğunlaştığından kaynaklanıyor. Özellikle, düşük KDV'li ürün ithalatının artması, daha da önemlisi yatırım malı ithalatının artmış olması, ithalde alınan KDV'nin düşük kalması sonucunu doğuruyor. Bu durumda KDV düşük kalıyor ama ithalat yüksek gerçekleşiyor. Dolayısıyla "ithalde alınan KDV ile ithalat" arasında bire bir bağlantı kurmak her zaman mümkün olmuyor.
Ancak bu demek değil ki, hiç tahmin yapılamaz. Geçmiş yılların ocak aylarındaki ithalde alınan KDV'nin ithalata oranına ilişkin eğilimden yola çıkılarak yapılan hesaplamalar, bu yılın ocak ayındaki ithalatın 16.5-17.5 milyar dolar arasında gerçekleşmiş olabileceğini gösteriyor. Bu arada geçen yılın ocak ayındaki ithalatın 16.9 milyar dolar olduğunu hatırlatalım.
Orta noktayı esas alsak ve ithalatın 17 milyar dolar olduğunu varsaysak, ihracatın da 10.6 milyar düzeyinde gerçekleştiğini düşünsek ocak ayında 6.4 milyar dolarlık bir ticaret açığı verilecektir. Bu açık, geçen yılın ocak ayındaki 7.4 milyar dolarlık açığın tam 1 milyar altında kalındığı anlamına gelecektir.
Dış ticaret açığında ortaya çıkacak bu düzeydeki bir gerileme, cari açığı da kuşkusuz aşağı çekecek; geçen yılın ocak ayında 6 milyar dolar olan açık, bu yıl belki 5 milyara kadar inecektir.
Ocak yalnızca başlangıcı gösterecek
TÜİK tarafından bugün yapılacak açıklamayla öğreneceğimiz ocak ayı dış ticaret verileri, yıllık rakamlara ilişkin ilk ipucu olmasının ötesinde çok büyük anlam taşır mı? Bu soruya "evet" demek kolay değil. Ocak ayı verisinden yola çıkarak yılın tümündeki gidişata ilişkin bir tahmin yapmak zor; hatta böyle bir tahmin çok yanıltıcı olur. Çünkü daha önümüzde aylar var...
Türkiye ekonomisinin bu yılki büyüme performansının ne olabileceğine ilişkin veriler ortaya çıktıkça dış ticaretle ilgili tahmin yapmak da kolaylaşacak. Oysa, imalat sanayiindeki kapasite kullanımı dışında bu yıla ilişkin veri henüz yok. Bu açıdan 8 Mart'ta açıklanacak ocak ayı sanayi üretimi verisi önem taşıyor. Büyümeyle ilgili en somut veri olan sanayi üretiminin nasıl gerçekleştiğini yaklaşık bir hafta sonra öğreneceğiz.
Ayrıca, bugünlerde çok can sıkan bir maliyet unsuru da enerji faturası. Bu faturadaki büyüme de doğaldır ki ithalatın büyümesine yol açacak.
Dolayısıyla uzun vadeli tahminler yapabilmek için biraz daha beklemek, taşların yerine oturduğundan emin olmak gerekiyor.