Dış ticaretimiz…
Bugünlerde dış ticaret ile temas eden kimle konuşsam halinden pek de memnun değil. Ne ihracatçısı, ne ithalatçısı, ne nakliyecisi, ne gümrük müşaviri…Hiç ama hiç kimse memnun değil. Sebebini anlamak güç mü, buna beraber karar verelim, işte bu yüzden bugünkü yazımda biraz rakamlara yer vermek istedim.
Öncelikli olarak ihracatımızı ocak-nisan dönemleri olarak karşılaştırdığımızda geçen yıla oranla %8,5’lik bir artış olduğunu gözlemliyoruz ki en azından pozitif bir gelişme olarak görülebilir. Aynı döneme yönelik ithalata baktığımızda ise, %4.2 lik bir gerileme söz konusu. Şimdi bu düşüşe sevinmeli miyiz, üzülmeli miyiz bilemedim. Çünkü ithalattaki bu düşüşün son dönemdeki tüketime düşüşe paralel olduğuna inanıyorum.
Dış ticaret açığındaki %23.8’lik gerileme yani pozitif yöndeki değişim elbette mutluluk veriyor, fakat beni endişelendiren asıl durum, gazete haberlerine baktığımda gördüğüm, “hane tüketimindeki durgunluk”, “kredi kartlarındaki asgari ödeme tutarının artması ve taksit sayısının azaltılması ile oluşan tüketimdeki ciddi düşüş” haberleri. Zira ekonomilerde ani oluşan bu tür daralmaların etkilerinin bir iktisatçı olarak tehlike yaratabileceğini görmezden gelemiyorum. Dış ticaret rakamlarında biraz daha ayrıntıya baktığımızda, özellikle tüketim mallarına yönelik ithalatta düşüşün daha fazla olduğunu görebiliyoruz. Bu da yukarıda bahsetmiş olduğum tezi destekliyor. Bir ülkenin dış ticaret açığını azaltma çabası ve günün sonunda dış ticaret fazlası yaratması en doğal hedefi, bu tartışılmaz. Ancak bunu sağlayabilmenin temel yolu, katma değerli ürünler üretip ihracat yapmaktan geçiyor. Hepimiz, ülkemiz ihracatı olan lokomotif sektörlerin, yani tekstil ve otomotivin çok büyük oranda ithalata dayalı olduğunu biliyoruz. 2014 yılı ihracatımızın, mevcut verilere göre 2013’e göre %10-12 civarı bir büyüme, ithalatın ise, %5 gibi bir küçülme ile tamamlaması söz konusu olacak gibi görünüyor. Her biri iyi birer haber gibi görünse de, az önce bahsettiğim gerekçeler ile problem çözülüyor görünmüyor. Mutlak surette ülkemize çok daha fazla ihracat geliri, yani kar elde ettirecek ürünlerin üretimine, ve yanı sıra zaten ülkemizde var olan önemli doğal maden ve gıda ürünlerinin doğru fiyat politikaları ile pazarlanmasına ve özetle kaliteli bir dış ticaret politika ve anlayışına ihtiyacımız olduğu kanaatindeyim. Her şeyi devletten beklemek doğru değil, bizlere de düşenler var. Nitekim bunları sağlayamadığımız taktirde, herkesin sevindiği ve mutlu olabileceği bir ekonomiye ulaşabilmemizin zaman alacağı inancındayım.