Dış ticaretimiz… Gümrüklerimiz…
Yeni bir takvim yılına girdik, koca bir yılı geride bıraktık ve neredeyse bir ay oldu; ancak gündemdeki konular öylesine yoğun ki, köşe yazılarıma bir türlü 2015 dış ticaret verilerini taşımak kısmet olmadı. Bugün artık diğer konuları bir yana bırakıp hem geçmiş yılın rakamlarına göz atmaya, hem de üç gün önce kutlanan “Dünya Gümrük Günü”ne de dem vurarak gümrüklerin ve mevzuatın dış ticaret üzerindeki bundan sonraki rolüne de biraz değinmeyi istedim. Geçtiğimiz günlerde Ekonomi Bakanı Sayın Mustafa Elitaş tarafından 2015 verileri açıklandı. Bakan, ihracatın yüzde 8.6 gerileyerek 143.9 milyar dolar olduğunu, ithalatın ise yüzde 14.5 gerileyerek 207.1 milyar dolar olduğunu söyledi. Bu verilere göre 2015 yılı dış ticaret açığımız yüzde 25.5 gerilerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 65.1’den yüzde 69.5’e yükselmiş oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranının 2013 yılından itibaren artış eğilimine girdiğini belirten Bakan Elitaş, Türkiye’nin son iki yıldır büyürken dış ticaret açığını da aynı zamanda düşürmeyi başarmış olduğu mesajını da verdi. Toplantıda yer alan notlara baktığımızda; ihracatımızda bu yıl da en yüksek payı yine AB elde etmiş durumda; oranı ise yüzde 46.4. Söz konusu bölgeyi yüzde 19.5’lik pay ve 26.1 milyar dolar ile Ortadoğu takip etmektedir. 2015 yılında Afrika’ya gerçekleşen olan ihracatımız ise petrol ve emtia fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle yüzde 8.8 gerilemiş ve 12.3 milyar dolar olmuştur. 2015 yılında ülkemizden 239 ülke ve gümrük bölgesine ihracat gerçekleştirilmiş olunması son derece pozitif bir durum olarak göze çarpmaktadır. En çok ihracat yaptığımız ülke ise, 13.4 milyar dolar ile yine Almanya olurken, ardından 10.6 milyar dolarla İngiltere, 8.5 milyar dolarla Irak, 6,9 milyar dolarla İtalya ve 6.4 milyar dolarla ABD’nin geldiği de notlarımız arasında yerini buldu. En çok ihracat yapan illerimiz sıralamasında ise, 71.1 milyar dolar ile İstanbul, 7.9 milyar dolar ile Bursa, 7.6 milyar ile İzmir, 6.7 milyar dolar ile Kocaeli ve 6.3 milyar dolar ile Ankara yer aldı. Elitaş’ın notları arasında, bir yandan 2016’da yoğun dış ticaret temasları ile ihracatı arttırıcı hamleler yer aldığı gibi, ithalatın kontrol altına alınması ve yerli üreticinin korunması gibi tedbirlerin de bulunduğunun da altını çizmekte fayda var.
İşte sözün tam burasından konuyu da gümrüklere ve gümrük mevzuatına getirmekte yarar görüyorum. Öyle ki, bilhassa ithalattaki koruma tedbirlerinin artacak ve ikili ülke ilişkilerinin de daha fazla göz önünde bulundurulacak olması gümrüklerde yaşamın daha kolay olmayacağına işaret ediyor. Ülkeler için gümrükler ülke sınırlarının çizilmesi ve her anlamda koruyucu önlemlerin hayata geçirilmesi açısından da son derece önem taşımakta. Dünya Gümrük Örgütü tarafından ilk toplantısının gerçekleştirildiği 26 Ocak 1953 tarihinden esinlenerek başlayan “Dünya Gümrük Günü” de bu vesileyle ülkemizde de kutlanan önemli günlerden birisi. Gümrüklerin uluslararası ticareti kısıtlayan değil, tam aksine geliştirilmesine ve engellerin kaldırılmasına dair bir misyona sahip olduğu hususunun altını çizmeyi yerinde buluyorum. Mensubu bulunduğum şirketimizde de büyük bir mutluluk ile kutlanan bu özel gün, ülkemizin dış ticarete, gümrüklere ve bu konuda atılacak adımlara verdiği önemi göstermesi açısından da ülkemizde de son derece hassas bir yere sahip. Bu özel gün tüm gümrük camiasına ve ülkemize bir kez daha kutlu olsun.