Dış ticaret ve gözetim
Dış Ticaretle meşgul şirketlerin güncel ve önemli bir sorununu ithalatta gözetim uygulamaları oluşturuyor. Bu uygulamayı Ekonomi Bakanlığı yapıyor ama özellikle son dönemde gümrük idareleri ile yükümlüleri sıkça karşı karşıya geliyor.
Ülkenin dış ticaret politikası çerçevesinde belirlenen bu uygulamalar yükümlüler, gümrük ve hatta maliye idarelerinin her biri açısından ayrı ayrı sorunların doğmasına yol açıyor.
Gümrük ve Ticaret Müfettişi Önder Şafak Tongal Gümrük Dünyası dergisindeki makalesinde bu önemli konuya parmak basıyor. Görüşleri dış ticaret ve gümrük işlemleri açısından çözüm önerileri taşıyor.
Bu ışık altında konuya bakalım; Ekonomi Bakanlığı’nca yürütülen ithalatta gözetim uygulamaları, aslında bir korunma önlemi olmayıp, ithalatta yaşanan gelişmelerin izlenerek korunma önlemine gerek olup olmadığını anlamaya yönelik bir uygulamadır. Uygulamadaki amaç, yerli sanayinin korunması hassasiyeti olarak belirtiliyor.
Ancak, Ekonomi Bakanlığı ithalatçıya gözetim belgesi vermeyerek, bu uygulamayı bir izleme faaliyetinden çıkarıp fiiliyatta tarife dışı bir engel olarak kullanabiliyor.
Bu şekliyle gözetim uygulamalarının gümrük idarelerindeki yansıması ise, adeta hukuki olmayan zorunlu bir referans kıymet uygulaması olarak sonuç doğuruyor.
Bu durum gümrük mevzuatı ve uluslararası anlaşmalarla çelişebiliyor. Keza, bu uygulama yükümlü ve kamu idaresini sürekli karşı karşıya getirip, ihtilaflar doğuruyor.
Bir yönden yarar umulan bir politikanın, başka bir yönden belki de daha önemli zararlara yol açtığı görülebiliyor.
Esasen, gözetim uygulamaları izleme amacıyla değilde tarife dışı engel mahiyetinde kullanılmak isteniyorsa, uluslararası yükümlülükler dahilinde diğer pek çok ticaret politikası önleminin(ek mali yükümlülük, dampinge karşı vergi vb.) bu amaçla kullanılmasının daha uygun olabileceği akla gelebilir.
Böylelikle, yükümlü ve kamu idaresinin yaşadığı bu sorunlar doğmaz, ihtilafların mahkemelere intikali engellenir ve hem ülkenin maddi kayıpları önlenmiş, hem de konunun tüm taraflarının enerjisi boş yere harcanmamış olur.
Umarım Ekonomi Bakanlığı konu ile ilgili sıkıntıları çözme yolunda adımlar atar ve gümrük idaresinin işini kolaylaştırır.