Dış ticaret tablosu ne gösteriyor?
Dış ticaretimizde ürün kalemlerinde yer alan 33 üründen 9’unun yer aldığı düşük teknolojili sanayi ürünlerinde 26.4 milyar dolar fazla verip net ihracatçı bir ülke konumunda iken dış ticaretimizde 31 milyar dolar açık veriyoruz. Bu açığın 21.3 milyar doları yüksek teknoloji yoğun ürün kaynaklı.
Bir bankacı dostumun uyarısıyla yazdığım “Doların yükselişine farklı pencereden bakmak” yazım üzerine dostum Ali Eşiyok, “Herkese Bilim Teknoloji” dergisi için hazırladığı henüz yayınlanmamış makalesinde yer alacak 33 kalemdeki dış ticaret ürünün yer aldığı tabloyu gönderdi. Bu tablodan sadece düşük teknoloji yoğunluklu sektörler kategorisindeki 9 kalemde 26.4 milyar dolar dış ticaret fazlası verirken, orta ve yüksek teknolojili sektörlerdeki 24 kalemde ise 31 milyar dolar dış ticaret açığı verdiğimizin ortaya konulduğunu görüyoruz. Bu açığın 21 milyar doları yüksek teknolojili ürün kaleminde yer alan 5 sanayi ürününden kaynaklanıyor.
Düşük teknolojili dış ticaret ürünleri arasında gıda/içecek, tütün ürünleri, tekstil ürünleri, giyim eşyası, deri/saraciye, ağaç ürünleri/ mobilya, kağıt ürünleri/basım-yayım- plak/kaset yer alıyor. Bunların ihracatından dış ticaret fazlası elde ediyoruz.
Orta düşük ve orta ileri teknolojili 19 kalemde yer alan bazı ürünler ise şöyle: Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri/nükleer yakıt, plastik/kaucuk ürünleri, ana metal sanayii/ metal eşya sanayii, deniz taşıtları, motorli kara taşıtları/römorklar, kimyasal gübre/ azotlu birleşenleri, sentetik kaucuk/plastik hammaddeler, haşarat ilaçları/diğer zirai kimse asalar, boya- vernik-kaplayıcı maddeler, matbaa mürekkebi, macun, sabun-deterjan, temizlik/cilalama maddeleri, parfüm- kozmetik/tuvalet maddeleri, suni sentetik elyaf, demiryolu travert-lokomotifl eri/ vagonları.
İleri teknolojili dış ticarette yer alan beş kalemde ise büro malzemeleri/bilgi işlem makinaları, radyo/televizyon haberleşme teçhizatı- cihazları, tıbbi aletler- hassas optik aletler/saat, tıpta ve eczacılıkta kullanılan kimyasallar/bitkisel kaynaklı ürünler, hava ve uzay araçları.
Peki bu dış ticaret açığımızı önlemenin çözümü nedir?
Çözüm üretimimizin, dış ticaretimizde yer alan ürünlerin teknolojik yoğunluğunu artırmaktan geçiyor. Bunun için hiçbir komplekse kapılmadan sanayiyi planlamamızın yanı sıra ihracatımızı, ithal ikamesinin uyumu içerisinde yeni bir stratejiyle hayata geçirmemiz gerekiyor. Bu açıdan Doğu Asya ülkelerinin deneylerinden çıkarıp uygulamaya koyabileceğimiz birçok deneyim önümüzde duruyor.
Dış ticaret açığı verdiğimiz sektörlerde ithal ikamesine giderek, fazla verdiğimiz sektörlerde rekabet gücümüzü daha da artıracak markalaşmaya geçerek dış ticaret açığımızı makul seviyeye indirebilir ya da kapatabiliriz.
Ali Eşiyok’un tablosunda yer alan dış ticaret verileri, harekete geçebilmek için elimizde yeterli verilerin olduğunu ortaya koyuyor.