Dış ticaret göstergelerine göre yatırım ve üretim artışı devam ediyor
OLAYLARIN İÇİNDEN / Tevfik Güngör Yılın ilk 3 ayına ait milli gelir rakamları (1) Sanayiide üretimin arttığını, (2) Özel sektörün büyük ölçüde makine ve teçhizat satın aldığını, (3) Tüketimin arttığını gösteriyordu. İlk 3 aya ait ithalat rakamları da bunu destekliyordu. Halbuki kamuoyunda yaygın inanışa göre, üretim gerilemiş, yatırımlar durmuş halde. İnsanlar tüketim yapmadığı için piyasalar çöktü. Acaba işler ilk 3 ayda iyi idi de daha sonra mı kötüleşti. TÜİK, ocak-mayıs aylarına ait dış ticaret göstergelerini açıkladı. - Geçen yılın ik 5 ayında 62 milyar dolar ithalat yapmıştık. Bu yıl 86 milyar dolarlık ithalat yapmışız. 5 aylık dönemdeki ithalat artışı geçen yıl yüzde 16 iken bu yıl 36 olmuş. İthalat patlaması var. (Beş aylık ithalatta enerji faturasının payı 5 milyar dolar dolayında. Açık anlatımıyla ithalatın büyük bölümü enerji malları dışı ithalat.) - Geçen yılın ilk 5 ayında yatırım malları ithalatındaki artış yüzde 3.2 iken bu yıl yatırım malları ithalatı yüzde 25 oranında arttı. Yatırım malı bir yerde saklanamaz. Stokta duramaz. Demek ki, özel sektör ek kapasite yaratıyor. Bu kapasite bir yerde üretime geçti veya geçecek demektir. - Ara mal, hammadde ithalatındaki artış geçen yıl yüzde 22 iken bu yıl yüzde 38 oldu. Demek ki sanayiide üretim artıyor ki girdi talebi büyümüş. Geçen yılın ilk 5 ayında tüketim malı ithalatı yüzde -2 azalmışken bu yıl yüzde 41 artış var. İthalat rakamları çok açık bir şekilde tüketim, üretin ve yatırım artışının 5'inci aya kadar sürdüğünü gösteriyor. Acaba mayıs ayından sonra her şey değişti mi ? Bunu önümüzdeki günlerde açıklanacak rakamlardan izleyeceğiz. Geniş ekonomik grupların sınıflamasına (GEGS) göre dış ticaret Ocak-Mayıs 2006 2007 Değer % Değer % Değişim % (milyon dolar) (milyon dolar) İthalat Genel toplam 53.819 62.555 16.2 Sermaye (yatırım) malları 8.948 9.236 3.2 Ara (hammadde) malları 38.087 46.591 22.3 Tüketim malları 6.605 6.467 -2.1 Diğerleri 0.178 0.259 45.8 Ocak-Mayıs 2007 2008 Değer Değer Değişim (milyon dolar) (milyon dolar) İthalat Genel toplam 83.063 86.302 36.9 Sermaye (yatırım) malları 9.416 11.775 25.1 Ara (hammadde) malları 46.864 65.007 38.7 Tüketim malları 6.519 9.213 41.3 Diğerleri 0.262 0.306 16.6 Kaynak: TÜİK 2007-2008 rakamlarında TÜİK'in düzeltmesi vardır.