Dış ticaret dört ay daha daralacak

İhracat gerilemeye devam etmekle birlikte haziranda son üç ayın "en az kötü" performansını gösterdi. Nisanda geçen yılın yüzde 33.4, mayısta yüzde 41 altında kalan ihracat, haziranda yüzde 29.2 azaldı. İlk üç aydaki gerileme oranları yüzde 29'dan daha düşüktü. Yani bir anlamda haziranda, son üç ay için kötünün iyisi yaşandı, denilebilir. Hazirandaki bu tablo, içinde bulunduğumuz aylar için umutlu olunacak bir durumu yansıtıyor mu peki? Bu soruya tereddütsüz bir şekilde, ne yazık ki hayır, demek durumundayız. İhracatın, geçen yılki düzeyleri yakalaması, ancak yıl sonuna doğru mümkün görünüyor. Kesin olan, ihracatın dört ay daha geçen yılın altında kalacağı, sürenin beşinci aya, yani kasıma kadar uzayabileceği. Şu anki tabloya göre aralıkta geçen yılı yakalarız yakalamasına ama, geçen yılın aralık ayındaki ihracatın 7.7 milyar dolar olduğunu göz önüne alırsak, aslında şu anki düzeye göre herhangi bir iyileşmenin söz konusu olmadığı da ortaya çıkar. Bizim yakalamak istediğimiz aylık hedefin 11-12 milyar dolar, en azından 10 milyarın aşılması olduğu düşünülürse, 8 milyar dolar civarı bir rakam tabii ki hedef olamaz.

İthalatta ise durum sanki biraz daha farklı görünüyor. Haziran ayı ithalatı geçen yılın yüzde 35.9 altında kaldı. Bu oran, ithalatın yıl içinde kaydettiği en düşük gerilemeye işaret ediyor. İthalat, bu yıl martta yüzde 37; ocak, şubat, nisan ve mayısta ise yüzde 43-44 arasında gerilemişti. Zaten bu yılın en yüksek aylık ithalatı da haziranda gerçekleşti. Ancak, ithalatta da geçen yılki düzeylerin yakalanması şu anki verilere göre en az dört ay mümkün olmayacak.

Geçen yılın ilk yarısında ihracatımızın yüzde 51'ini AB pazarına gerçekleştirmiştik. Bu yıl AB'nin ihracatımızdaki payı yüzde 44'e indi. Bu yılın tablosu sanki artık AB birincil pazarımız değilmiş gibi bir görüntü veriyorsa da, bu bir amaç değil ki, sonuç. İhracatın yeniden ivme kazanabilmesi, her ay 10 milyar dolarlık sınırın geride bırakılabilmesi, AB pazarının normalleşmesine bağlı. Dolayısıyla, bir anlamda elimiz kolumuz bağlı beklemek durumundayız. Yeni pazarlar keşfetme, yaratma yolundaki girişimlere saygı duyalım, ama fazla da bel bağlamayalım. En azından kısa vadede bizi düze çıkaracak pazarın AB olduğunu bilelim.

İthalatın haziranda ilk altı ayın en yüksek düzeyine yükselmesi ve geçen yıla göre olan gerilemede en düşük oranın gerçekleşmesi, ithalatın içeriğine bağlı olarak olumlu bir tabloya işaret ediyor olabilir. Bu yüzden haziran ayının dış ticaret verilerinde ekonomik krizi aşma yönünde bazı ipuçları bulmak mümkün mü, bunlara bakmakta yarar var. Bu konuyu da başka bir yazıya bırakalım.