Dış ticaret açığı yüzde 42 artarak tehlike sinyali verdi

Nisan ayında dış ticaret açığı yüzde 42,1 büyüyerek 8,7 milyar dolar oldu. Ocak-nisan döneminde 43,4 milyar dolara ulaşan açık, ilk dört aylık dönemlere göre tüm zamanların en yüksek düzeyinde gerçekleşti. Geçen yıl ilk dört ayda yüzde 71,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı bu yıl aynı döneminde yüzde 65,1’e kadar düştü.

Türkiye’nin dış ticareti, nisan ayında 8,7 milyar dolarla geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42 daha fazla açık verdi. Ocak-nisan döneminde dış ticaret açığı yüzde 32,9 büyüyerek 43,4 milyar dolarla ilk dört aylık gerçekleşmelere göre tüm zamanların en yüksek düzeyinde gerçekleşti. Nisan sonu itibariyle son bir yılda verilen açık ise 120,3 milyar dolarla tarihi en yüksek düzeye ulaştı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerinin nisan ayı sonuçlarını açıkladı. Buna göre; ihracat nisan ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,1 düşüşle 19 milyar 331 milyon dolar, ithalat da yüzde 4,8 azalarak 28 milyar 69 milyon dolar oldu.

Bunun sonucunda 8 milyar 738 milyon olan dış ticaret açığı verildi. Aylık açık, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42,1 büyüdü. Geçen yılın nisan ayında yüzde 79,1 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı bu yıl aynı ayda yüzde 68,9’a geriledi. Nisan ayında ihracatın yüzde 94,8’ini imalat sanayi, yüzde 3,1’ini tarım, ormancılık ve balıkçılık, yüzde 1,6’sını madencilik ve taş ocakçılığı sektörü yaptı.

İthalatta, ara mallarının payı yüzde 73,2, sermaye mallarının payı yüzde 13,9 ve tüketim mallarının payı yüzde 12,9 oldu. Nisanda enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat yüzde 17,2 azalarak 18 milyar 50 milyon dolara gerilerken, bu bazda ithalat ise yüzde 3 artarak 21 milyar 865 milyon dolara yükseldi. Enerji ve altın hariç dış ticaret açığı 3 milyar 815 milyon dolar oldu.

Dört aylık açıkta rekor

Genel ticaret sistemine göre ihracat ocak-nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 azalarak 80 milyar 869 milyon dolara gerilerken, ithalat yüzde 7,1 artarak 124 milyar 313 milyon dolara yükseldi.

Anılan dönemde dış ticaret açığı yüzde 32,9 büyüyerek 43 milyar 444 milyon dolara çıktı. Bunun, ilk dört aylık gerçekleşmelere göre şu ana kadarki en yüksek açık düzeyi olduğu belirlendi.

Geçen yıl ilk dört ayda yüzde 71,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise bu yıl aynı döneminde yüzde 65,1’e kadar düştü. Dört aylık ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,5, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,6, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 düzeyinde gerçekleşti.

Tüketim ithalatında hızlı artış Ocak-nisan dönemindeki ithalatta ara mallarının payı yüzde 76, sermaye mallarının payı yüzde 12,8 ve tüketim mallarının payı yüzde 11,1 oldu. Dört aylık ithalatın 94,5 milyar dolarla en büyük bölümünü hammadde (ara malları) oluşturdu. Ancak üretim hareketliliğinin göstergesi olan ara malı ithalatı yüzde 1,4 azaldı. Buna karşılık tüketim malları ithalatında yüzde 66,5’lik rekor bir artış görüldü.

İhracatta Almanya, ithalatta Rusya

 İhracatta Almanya nisan ayında 1 milyar 590 milyon dolar, ocak-nisan döneminde 7 milyar 115 milyon dolarla ilk sırayı almaya devam etti. Dört aylık ihracatta bu ülkeyi 4 milyar 751 milyon dolarla ABD, 4 milyar 177 milyon dolarla İtalya, 3 milyar 943 milyon dolarla Rusya ve 3 milyar 878 milyon dolarla Birleşik Krallık izledi. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,5’ini oluşturdu.

İthalatta ise Rusya nisanda 4 milyar 177 milyon dolar, ilk dört 17 milyar 253 milyon dolarla yine ilk sırada yer aldı. Dört aylık ithalat tutarında Rusya’yı 14 milyar 136 milyon dolarla Çin, 9 milyar 482 milyon dolarla İsviçre, 8 milyar 757 milyon dolarla Almanya, 4 milyar 821 milyon dolarla ABD izledi. Toplam ithalatın yüzde 43,8’i bu beş ülkeden gerçekleşti.

Yıllık açık 120,3 milyar doları buldu

 Yıllıklandırılmış verilere göre nisan sonu itibariyle son bir yılda 251,7 milyar dolarlık ihracat yaparken, aynı dönemdeki ithalatı ise 371,9 milyar dolara ulaştı. Böylece son bir yıl 120,3 milyar dolarla rekor bir dış ticaret açığı verildi. Geçen yılın nisan ayı sonunda yıllık dış ticaret açığı 64,7 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu.

İzleyen dönemde sürekli büyüyerek Ekim 2022 sonunda 100 milyar doları aşan yıllık dış ticaret açığı Aralık 2022 itibarıyla 109,5 milyar dolar olmuştu. Yıllık bazda büyümeye devam ederek bu yıl nisan sonunda 120,3 milyar dolara kadar yükselen açık, tarihindeki en yüksek düzeye çıktı. Yıllık açık, son bir yılda neredeyse ikiye katlandı. Son bir yıldaki dış ticarette ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 67,7’de kaldı.