Dış ticaret açığı ve geri dönüşüm
Ekonomi Bakanımız Sayın Zafer Çağlayan geçtiğimiz yıl, Türk Yapısal Çelik Derneği'nin bir toplantısında yaptığı konuşmada, Türk demir çelik sektörünün dünyanın en büyük hurda ithalatı yapan sektörü olduğunu ifade etmiş. Ayrıca bu ithalatı yaparken de ödenen bedellerin, çok yüksek olduğundan şikâyetle, bunun nedenini de ortak satın almada işbirliği yapılamamasına bağlamış. Üstelik bu ithalatın 9 milyar ABD Doları civarında olduğunu belirtip, "Bir taraftan bir malı en fazla alacaksınız ama diğer taraftan en pahalıya alacaksınız" diye bu konudaki üzüntüsünü belirtmiş.
Geçtiğimiz günlerde basında yer alan haberlerde yine aynı konu gündemdeydi. Bu kez hurda ithalatının azaltılması, piyasada dolaşan yüksek yaştaki araçların hurdaya çıkarılması ile azaltılmalıdır görüşü işleniyordu. Kuşkusuz bu hem geri dönüşümün sağlanması, hem de can güvenliğinin arttırılması açısından önem taşıyor. Haberlerde yer alan detaylara göre bir araç ortalama 15 bin parçadan oluşuyor ve bunların geri dönüştürülmesiyle elde edilecek ekonomik kazanımın, gazete kâğıdı, konserve tenekeleri veya cam kavanozları dönüştürmeye göre yüzde 75 fazla oluyor. Bunu yapabilmek için yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğu bir gerçek. Bu tür bir geri dönüşümün kurumsal bir yapıya kavuşturularak yapılması da olamaz mı acaba? Bu konuda kurumsal bir yapı altında çalışan ve bazı otomotiv sanayi parçalarının geri dönüşümüyle ekonomiye kazandırılmasını başarmış bir derneğin yapılanması örnek olamaz mı?
2007 yılında kurulmuş ve beşi lastik üreticisi olan 8 üyeden oluşan LASDER "ÖTL" olarak ifade ettikleri "Ömrünü tamamlamış lastik" toplatarak, ekonomiye geri kazandırılması konusunda çalışmalar yapıyor. LASDER Genel Sekreteri Sayın Bahadır Ünsal ile yaptığımız sohbetlerde aldığımız bilgiye göre, şimdiye kadar 173 bin ton ÖTL toplatan derneğin, 2012 yılında 113 bin ton ÖTL toplatacağını ve bunun ekonomiye katkısının 33 milyon TL olacağını öğrendik.
LASDER bu geri dönüşüm işini kurumsal hale getirmiş ve "Ömrünü tamamlamış lastik" geri dönüşümünü sayıları 18'e varmış bulunan lisanslı geri dönüşüm tesisleriyle yapıyor. Sayın B. Ünsal, bugüne dek toplanılan 173 bin ton ÖTL'den geri dönüşümle 63 bin ton granül; 14 bin ton çelik; 4 bin ton kauçuk toz üretildiğini belirtti. Bunların parasal değerini ise yaklaşık 35 milyon TL olduğunu ifade etti. Toplanan 173 bin ton ÖTL'nin kapasite kullanım miktarı nedeniyle 85 bin tonu malzeme geri kazanım tesislerine teslim edilirken, 88 bin tonu ise çimento üretim tesislerinde enerli geri dönüşümü amacıyla kullanılmıştır" diyerek lisanslı geri dönüşüm tesislerinin ne kadar önemli olduğunu belirtti.
Dün (13 Şubat/Pazartesi) gazetemizdeki bir haberde, Sayın Zafer Çağlayan Ege İhracatçılar Birliğinin ödül töreninde, cari açığı tetikleyen ithalat kalemlerini açıklayacaklarını belirtmiş. Bunu takip eden çalışmalarının, bu kalemlerin ithalat ikamesini desteklemek olacağını tahmin etmek pek de zor olmasa gerek. Bu tedbirler arasında, hem ithalatın azaltılması ve hem de çevre korumacı bir yaklaşımla, geri dönüşümün desteklenmesi olacağını ümit ediyoruz.
Lastiğin, otomotiv sanayi içerisindeki yerini tümüne göre kıyasladığımızda, otomotiv sanayi ürünlerinin geri dönüştürülmesinin ne kadar önemli olduğu bir kere daha ortaya çıkar. LASDER bunu başarılı bir kurumsal yapı ile sağlamış bir durumda. Kullanım dışı kalmış malzemelerin toplanması ve en yüksek ekonomik değerin sağlanması için, toplayıcı ve kullanıcılara lisans verilmesi ve bu işin denetim altına alınması, oldukça etkin bir yapılanma. Kullanım dışına veya hurdaya çıkan ve ayrıştırmaya tabi tutularak geri dönüştürülebilecek diğer tüm malzemeler için böyle LASDER tarzı bir geri dönüşüm yapılanmasının kurulması faydalı olmaz mı?