Dış ticaret açığı cari açığı büyütüyor

Ocak-Ekim döneminde ihracat yüzde 11.4 oranında artarken ithalat yüzde 30.5 oranında arttı. Bunun sonunda dış ticaret açığı yüzde 83.1 oranında büyüdü. 55.1 milyar dolara yükseldi.

İhracatımız ithalat faturasının sadece yüzde 62.7'sini karşılıyor.

Dış ticaret açığı bizde cari açığın kaderini belirler.

Ocak-Ekim dönemi cari açık (döviz açığı) 35.7 milyar dolar olarak açıklandı.

Bizde yanlış inanışlar vardır.

Ülkede yatırım yapılırken cari açığın büyüdüğü sanılır. Şimdilerde anlaşılmaya başlandı ki cari açık tüketim harcamaları nedeniyle büyüyor.

Ekonomi büyüdükçe cari açığın da büyüdüğü sanılır. Anlaşılmaya başlandı ki, ucuz döviz ile tüketim artıyor, tüketim artışı sahte büyümeye yol açıyor. Bunun sonucunda da cari açık büyüyor.

Ocak-Ekim cari açık 35.720 milyon dolardır.

Bunun karşılığı aynı dönemde sermaye hareketi ile ülkeye 45.239 milyon dolar girdi.

Sermaye hareketi ile giren paranın 4.5 milyar doları doğrudan yatırım,15.4 milyar doları portföy yatırımı, 25.2 milyar doları dış kredi olarak giren para. 1.2 milyar dolar da nereden geldiği belli olmayan döviz var.

Böylece on ayda toplam döviz akımı 46.5 milyar dolara ulaşıyor. Açık 25.7 milyar dolar. Açığı kapattıktan sonra piyasada kalan sermaye girişi fazlası 10.8 milyar dolar ise, döviz fiyatını ucuzlatan para. Talebi aşan arz nedeniyle döviz ucuzluyor.

Şimdilerde Merkez Bankası cari açığın fazlalığının zararını anlamaya başladı. Cari açığı azaltacak tedbirler arayışı var.

Faiz oranını aşağıya çekerek sıcak para girişini yavaşlatmak, içeride kredileri kısarak tüketimi frenlemek gibi tedbirler tartışılıyor.

Böylece dolaylı olarak ülkeye gereğinden fazla sıcak para girişinin durdurulabileceği tahmin ediliyor.

Sıcak parayı vergileyerek durdurma tedbiri gündemde değil.

Sıcak para girişi eğer sınırlandırılabilir ise döviz kıtlığına dayalı olarak Türk Lirası'nın değer kaybetmesi, dolar fiyatının artması gerekiyor.

Acaba yarım veya bir puan faiz indirimi, faiz için gelen yabancı para akışını durdurabilir mi? Çok kişi bu konuda iyi bekleyişe sahip değil.

Fakat çok tartışıldığı için Merkez Bankası'nın faizi indirerek neler olacağını görmek isteyeceği anlaşılıyor.