Dikkat! Etrafta 3. dünya savaşının çıkmasını isteyenler var
İster paranoya deyin ister gerçekçi bulun, ben artık savaş düşüncesinin her geçen gün daha fazla ete kemiğe büründüğünü düşünmeye başladım.
Önceki gün tüm dünyanın gözleri önünde İran’ın başkenti Tahran’da Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye bir suikast sonucu öldürüldü. Zaten cayır cayır yanan ateşe bir odun daha atılmış oldu. Hal böyle olunca Orta Doğu’daki riskler ve tehlikeler daha fazla artmış oldu.
Her ne kadar suikastın tam adresi belli olmasa da şüphesiz hepimizin aklına bunun İsrail’in işi oluğunu ve Tel Aviv’e bedel ödetileceği düşüncesi geldi. ABD, her zaman olduğu gibi, konuyla bir ilgisi olmadığını ve bu işin içinde yer almadıkları bilgisini medyaya sızdırdı, adının açıklanmasını istemeyen yetkililer vasıtasıyla. Haniye’nin en önemli özelliği ise Filistinli tüm grupların liderleriyle çok olumlu ilişkiler kurması idi.
Bu olaylar gerçekleşirken öte yandan aynı İsrail, Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta bir hava saldırısı düzenledi. Saldırıda, Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükrü hedef alındı. İsrail ordusu Şükrü’yü öldürdüğünü iddia etse de İsrail’in bu iddiasını Hizbullah kaynakları doğrulamadı.
İran da işin içine çekilmiş oldu
Bu saldırı sonrası İran da artık konunun tam olarak içerisine çekilmiş oldu. İran’dan cevaplar gelmeye başladı. İlk cevaplarda İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Haniye’nin hayatını kaybetmesinden dolayı Filistin milleti ve direniş gruplarına başsağlığı diledi.
Kenani, Haniye’yi hedef alan saldırının nasıl gerçekleştirildiği konusunda ayrıntıların yetkililer tarafından açıklanacağını belirtirken, “Kardeşim Haniye’nin Tahran’daki bu şehadeti İran ile Filistin ve direniş arasındaki derin ve güçlü bağı daha da güçlendirecektir” ifadesi geleceğe dair ipuçları taşıyordu.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ise İran’ın “toprak bütünlüğünü, onurunu, şerefini ve gururunu savunacağını ve terörist işgalcilerin Tahran’da Hamas lideri İsmail Haniye’yi öldürme şeklindeki korkakça eylemlerinden pişmanlık duymalarını sağlayacağını” söyledi. Bunlar olayın sıcaklığı ile ortaya çıkan ilk cevaplar.
Ancak daha sonra yapılacak açıklamalar elbette daha önemli olacak, zira İran’ın bundan sonra yapacağı açıklamaların İsrail’e yönelik saldırı söylemleri taşıyacak olması, öncelikle bölgesel bir savaşın artması olasılığını da artırmış olacak. Amerika ile İran arasındaki diplomasi kanalları da eminim hızlıca çalışarak ABD’nin olası bir savaşa sıcak bakmadığı, ancak çıkması halinde İsrail’in yanında yer alacağını da belirtmekten geri kalmayacak.
İsrail neyin peşinde?
Netanyahu’nun önceki hafta Amerikan Kongresi’nde 50 veya 60 kez ayakta alkışlanmış olması, eminim ki onu epey cesaretlendirmiş. Aslında ABD ve Avrupa toplumları kendisini sürekli eleştirmekte ve savaşa sıcak bakmadıklarını da sıkça dile getirmekteler.
İsrail 7 Ekim saldırısı sonrası Hamas’ı yok etme iddiasıyla başlattığı askeri operasyondan başta ilan ettiği sonuçları alabilmiş değil. İddia edilen Hamas’ın kökünün kazınması, kuzeyde Hizbullah’a yönelerek rehineleri kurtarmak ve Hamas’ı rehineleri serbest bırakmak idi. İstediğini elde edemeyen bir İsrail, şimdi de savaşı İran’a genişletmenin doğru yol olacağını görüyor ki bu saldırıyı gerçekleştirdi.
Öte yandan kanımca İran ve Hizbullah savaşa sıcak bakmıyor ve desteklemiyor. Zira olası bir savaş dünyayı çok daha fazla kutuplaştıran sonuçlar ortaya çıkartacaktır. Hele ki bir de Trump seçillirse, ABD İsrail’e çok daha fazla destek verecektir düşüncesi İran’da fazlasıyla hakim. Yanı sıra Tahran yönetiminin nükleer silah yapma çabaları da savaş istememesi için ayrıca bir gerekçe olacaktır.
Burada İran’ı tetikleyecek en önemli detay, İran’ın, kendi başkentinde kendisi açısından önemli birisi olan İsmail Haniye’yi koruyamamış olması. İran ile İsrail komşu olmadıklarına göre aralarında doğrudan bir savaş olabilir mi, bence zor.
Ancak ABD’nin bundan sonra takınacağı tavır, Netenyahu’nun sonrasında atacağı ve planladığı adımlar, Beyrut’un ve elbette Ankara’nın bundan sonra takınacağı tavırlar; hatta Rusya’nın konunun neresinde yer alacağı gibi sorular, olası bir savaşın ayak seslerini ortaya çıkartabilir. Ben hepsini alt alta koyduğumda bir 3. dünya savaş riskini düşük görüyorum. Ancak bu karışıklık emin olun ki ABD’nin İsrail yüzünden Orta Doğu sıkıntılarından kolay kolay sıyrılamayacak olması nedeniyle Rusya ve Çin’in işine yarayacaktır. İzleyeceğiz, göreceğiz.