Dikkat edilmesi gereken değişiklikler ve yükümlülükler

Kimine göre torba, kime göre çorba kanun olarak adlandırılan bir kanun daha kabul edilerek Resmi Gazete'de yayımlandı. Öte yandan Maliye Bakanlığı da yayımladığı Genel Tebliğler ile bazı yeni yükümlülükler ihdas etti. Ben de bu düzenlemelerdeki bazı önemli süreleri veya yürürlük tarihlerini, gözden kaçmaması için bir hatırlatma olarak derleyeyim istedim.

Her şeyden önce kurumlar vergisi oranı %20’den 22’ye arttı. Ancak bu artış ilk olarak 2018 yılı kazançlarına uygulanacağından 2018 Şubat ayında verilecek 2017 4. çeyrek geçici vergi beyannameleri ile Nisan 2018’de verilecek yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmayacak.

Gelir vergisi beyannamelerini ilgilendiren değişiklik ise gayrimenkul sermaye iratları ile ilgili. Götürü gider yöntemini seçenlerin uyguladığı %25 oranı %15’e indirildi. Bu değişiklik ise Mart 2018’de verilecek 2017 yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinde dikkate alınacak. Kurumların iki tam yıl aktifinde tuttuktan sonra sattıkları gayrimenkullerden sağladıkları kazançlara uygulanan %75 oranındaki istisnada söz konusu oran %50’ye indirildi. Bu oran değişikliğinin, 7061 sayılı Kanun'un yayım tarihi olan 5.12.2017 tarihinden sonra yapılan satış işlemlerine uygulanması gerekmektedir.

7061 sayılı Kanun'la, finansal kiralama şirketleri ile finansman şirketlerinin ayırdığı özel karşılıkların ayrıldığı yıl gider yazılmasını sağlayan düzenlemenin yürürlüğe giriş tarihi ise 1.1.2019 olarak belirlenmiş bulunmaktadır. 6183 sayılı Kanun'da yer alan ihtiyati hacze veya ihtiyati haciz ile birlikte ihtiyati tahakkuka karşı dava açma süresi, ödeme emri ile mükelleflere tanınacak ödeme veya mal bildiriminde bulunma süreleri, ödeme emrine karşı dava açma süresi, teminatlı alacaklarda teminatın paraya çevrilmesinden önce borçluya verilecek süre 7061 sayılı Kanun'la 7 günden 15 güne çıkartıldı.

6183 sayılı Kanun'da yapılan bu süre değişiklikleri 1.1.2018 tarihinde yürürlüğe girecek. Bu hususa hak kaybına yol açmamak için dikkat etmek gerekiyor. 1.1.2018’den önce uygulanan veya tebliğ edilen işlemlerde dava açma süresi, yine 7 gündür. Hele yıl son günlerinde mali idarenin zamanaşımı düzenlemelerine takılmamak için ödeme emri tebliğlerini yoğunlaştırdığı dikkate alındığında, konunun önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır.

Öte yandan Maliye Bakanlığı 486 sayılı Vergi Usul Genel Tebliği ile serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Defter-Beyan Sistemi'ni kurduğunu duyurmuş, ilgililerden basit usule tabi mükelleflerle serbest meslek erbabının 1.1.2018 tarihinden itibaren bu sistemden yararlanması zorunluluğunu getirmiştir.

Bu yükümlülüğe ilişkin geçiş dönemi olarak basit usule tabi mükelleflere 30.6.2018 tarihine, serbest meslek erbabına ise 31.12.2018 tarihine kadar sistem üzerinden başvuru yapıp sitemi kullanmaları olanağı sağlanmıştır. İşletme hesabı esasındakiler için bu sistemi kullanma zorunluluğu 1.1.2019’da başlayacaktır. Dolayısıyla serbest meslek erbabı, 2018 yılı için bu ay klasik defteri tasdik ettirmeyeceklerdir.

Serbest meslek erbabı, 1.1.2018’den sonra, amortisman liste ve hesaplarını da bu sistem üzerinde yapacaklardır.

Serbest meslek erbabının tutacağı e-deftere kaydın ait olduğu aya ilişkin katma değer vergisi beyannamesinin verilmesi gereken son güne kadar yapılabilecektir. Böylece Genel Tebliğ ile “serbest meslek defterine kayıtların günü gününe yapılacağına” ilişkin Vergi Usul Kanunu düzenlemesi 1.1.2018 tarihi itibariyle yürürlükten kalkmış olmaktadır. (Bu düzenlemenin kanuna uygun, ancak Anayasa’ya aykırı olduğunu da belirtmeden geçemeyeceğim.) Yapılan kayıtların hatalı olması halinde ise yine aynı süre içerisinde kayıt düzeltilebilecektir.

Öte yandan 487 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile serbest meslek makbuzu, sevk irsaliyesi ve müstahsil makbuzunun da elektronik ortamda düzenlenebilmesi olanağı getirilmiştir. İlgili mükellefler, 1.1.2018 tarihinden itibaren, Genel Tebliğ'de getirilen süreci yerine getirdikten sonra, söz konusu belgeleri elektronik ortamda düzenleyebileceklerdir. Ancak bu şekilde elektronik ortamda belge düzenleme konusunda mükellefler zorunlu tutulmamıştır. Bu sistemden yararlanma konusunda mükelleflere ihtiyarilik tanınmıştır. Dolayısıyla bu belgelerin 1.1.2018 tarihinden sonra da, önceden olduğu gibi, elektronik ortamı tercih etmeyen mükellefler tarafından kâğıt ortamında düzenlenmesi mümkündür.