Dijital ekonominin vergilendirilmesinde güncel gelişmeler
Dijital ekonominin vergilendirilmesinde iki sütunlu yaklaşıma yönelik çalışmalar devam ediyor. Konuyla ilgili son açıklama 13 Mayıs 2023 tarihli G-7 toplantısında yapılmıştır.
G-7 ülkeleri* tarafından Japonya’nın başkanlığı altında yayınlanan ortak açıklamada, iki sütunlu çözümün küresel ölçekte hızlı bir şekilde uygulanmasına yönelik güçlü politik taahhüdün altı çizilmiş ve sütunların uygulanmasına ilişkin ilerlemeler değerlendirilmiştir.
OECD İyimserliği
G-7 bakanları ve merkez bankası başkanları, Birinci Sütun Çok Taraflı Sözleşmesi'nin müzakerelerinde önemli ilerleme kaydedildiğini ve sözleşme müzakerelerinin hızlı bir şekilde tamamlanmasına yönelik taahhütlerini yinelemişlerdir. OECD Vergi Politikası ve Yönetimi Merkezi Direktörü Manal Corwin'e göre, sözleşme kararlaştırılan takvim içinde (Temmuz ayı sonu) imzaya hazır olabilir durumdadır.
Aynı açıklamada, ikinci sütun ile ilgili olarak, uygulamaya yönelik iç mevzuattaki ilerlemeler memnuniyetle karşılanmış ve prosedürü hızlandırmak için Kapsayıcı Çerçeve’den daha fazla idari rehberlik talebinde bulunulmuştur. Bu konuda, geçmiş OECD çalışmalarını göz önüne aldığımızda bu iyimserliği paylaşmadığımı ifade etmeliyim.
AB’nin endişeleri
Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen "Kapsayıcı ve Etkili Uluslararası Vergi İş Birliğinin Teşvik Edilmesine" ilişkin BM Kararına ilişkin açıklamalarda bulunmuştur. Avrupa Birliği ve Üye Devletleri, Birleşmiş Milletlerin diğer uluslararası kuruluşlar tarafından yürütülen çalışmalarla birlikte sinerji yaratmasının önemli olacağı görüşündedirler.
Bu bağlamda, Avrupa Birliği, “OECD/G20 BEPS Kapsayıcı Çerçevesi”, “Şeffaflık ve Bilgi Alışverişine İlişkin Küresel Forum” gibi mevcut çalışmaları ve ayrıca İki Sütunlu Küresel Anlaşmaya ilişkin Ekim 2021 tarihli çalışmaları açıkça desteklemiştir.
Bu nedenle, Birleşmiş Milletler çalışmaları, uluslararası çabaların gereksiz tekrarından ve küresel düzeyde muhtemelen tutarsız sonuçlardan kaçınmalı, nihayetlenmek üzere olan ve hali hazırda devam eden müzakere sürecini desteklemelidir.
Türkiye pozisyonu
Daha önce, Türkiye’nin uluslararası vergi gelişmelerinin gerisinde kaldığı tespitini yapmıştık. İç hukuktaki yoğun gündemin geride kalmasını takiben dijital ekonominin vergilendirilmesi dahil uluslararası gündem hızla yakalanmak durumundadır. Bununla birlikte, konuların etkin bir tartışma zemini ile ele alınması ihtiyacı bulunmaktadır. Oldukça teknik hukuki değerlendirme gerektiren ülke pozisyonu ve olası iç hukuk uygulamaları bu zemini zorunlu kılmaktadır.
Sütunların uygulamaya geçirilmesinde küresel ölçekte yapılan hukuki belirlilik, vergi anlaşmaları uyum sorunlarının iç hukukta da aynı şekliyle yapılmasını beklemek gerçekçidir. Bu bakımdan, Türkiye pozisyonunun bu tartışmalara yönelik cevapları açık şekilde içermesi gerekmektedir.
Bilindiği üzere, Türkiye, %7,5 Dijital Hizmet Vergisi (DHV) yanında dijital reklam gelirlerine %15 stopaj uyguluyor. Vergilerin uygulanması bakımından, Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşmalarının işletilemeyeceğini, çünkü web sitelerinin iş yeri oluşturduğu, bu nedenle de vergileme hakkının Türkiye de olduğu, DHV’nin ayrı, stopaj yoluyla tahsil edilen verginin ayrı vergiler olduğunu savunuyor.
Bu arada, ABD’ne de ileride fazla aldığı vergileri iade edeceği taahhüdünde bulundu. Tüm gelişmeler bakımından, Türkiye’nin süratle pozisyonunu da güncellemesi, bir durum değerlendirmesi yapması yerinde olacaktır. Grup Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, İtalya, Fransa, Japonya ve Kanada’dan oluşmaktadır.