Dezenflasyon süreci başladı mı?
Gelecek haftanın başında TÜİK mayıs ayına dair tüketici fiyat endeksini açıklayacak. Geçtiğimiz yıl doğalgaz faturalarının kısmen devlet tarafından karşılanması ile bu kalemi 0 kabul eden kurum, enflasyonun da %0,04 olarak tarihi düşük seviyede açıklamıştı.
Baz etkisi dolayısıyla hesaptan bu rakam çıkacak ve yerine %3- %3,5 bandında beklenen bir rakam eklenecek. Böylece son 12 ayın birikimli enflasyonu %75 civarında bir yerde zirve yapacak.
Peki o zaman dezenflasyon haziranda başlayacak diye ekonomi yönetimi tarafından sürekli altı çizilen ve sanki çarşı pazarda gördüğümüz fiyatlar geri gelecekmiş izlenimi oluşturan süreç nedir? Geçen yılın Temmuz ve ağustos aylarında yüklü ÖTV artışları ile iki kere %9 ve üzeri enflasyon geldi. Şimdi o rakamların yerine son aylarda TÜİK tarafından gelen rakamlardaki %3 patikası civarında aylık okumalar ile yıllık enflasyon geri gelecek.
Kabaca bir tahminle iki ay üst üste yıllık enflasyonun onar puan gerilediğini göreceğiz. ama tekrarlamakta fayda görüyorum, cebinizden çıkan para artmaya devam edecek, sadece önceki yılın neredeyse çift haneye yaklaşan aylık enflasyon rakamları artık geride kaldığından teknik bir gelişmeden söz ediyoruz.
Hane halkının mevcut enflasyon algısı, yüzde 113 seviyesinde
Bu noktada TEBA tarafından hesaplanan Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketinin sonuçlarına bakarsak, hanehalkının mevcut enflasyon algısı %113. Yılsonu itibariyle de bu sayının ancak %92 seviyesine gerileyeceği tahmin edilmekte. Tabii ki her ülkede benzer anketler yapılır ve genelde hane halkı tarafından hissedilen yada günlük hayatında deneyimlenen enflasyon resmi açıklanan rakamın üzerindedir. ama hiçbir ülkede aradaki fark bu kadar fazla değildi.
Hane halkının tüketim ve tasarruf tercihi büyük ölçüde kendi cebine yansıyan rakam üzerinden şekillenir, Resmi ve hissedilen enflasyon arasındaki fark makul bir seviyeye gerilemedikçe, uygulanan para politikasının ve uygulanmaya çalışılan maliye politikasının başarılı olma şansı oldukça düşüktür. İşte bu yüzden, bakın enflasyon şu an yüksek ama gelecekte düşecek, o yüzden şimdi size enflasyondan düşük gibi gelen mevduat faizi aslında yukarıda kalacak söylemi şu an arzu edildiği kadar kabul görmemekte.