Derin Web’deki İpek Yolu’nda ayda 1.2 milyon dolarlık satış
Yaşadığımız dünya gibi, internetin de farklı katmanları var. Uzmanlara göre internet beş seviyeden oluşuyor. İlk seviye, herkesin ulaşabildiği ve kullanabildiği bilgilerden oluşan "Surface Web" (Yüzey Ağı). İkinci seviye, kilitlenmiş bilgilerin bulunduğu "Bergie Web" (Bergie Web). Üçüncü seviye, ulaşılması zor ve gizli bölümlerin bulunduğu "Deep Web" (Derin Ağ). Dördüncü seviye, Deep Web'in devamı olarak değerlendirilen Charter Web (Charter Ağı). Beşinci seviye ise internetin en derin, en karanlık katmanı olarak nitelendirilen Marianas Web (Mariana Ağı).
Biz Deep Web'ten, yani internetin karanlık, gizli tarafı olan Derin Web'ten bahsedeceğiz; çünkü bugünlerde Derin Web'te olup bitenlerin ekonomik boyutu oldukça dikkat çekici.
Öncelikle Derin Web'in ne olduğuna yakından bakalım:
Derin Web, aynı zamanda Derin Ağ, Görünmez Web, Karanlık Ağ, Yeraltı Web olarak da tanımlanıyor. Derin Web'in içeriği, Yüzey Web'de yer almıyor ve standart arama motorları tarafından listelenmiyor. Derin Web'e özel bir tarayıcı ile girilmesi gerekiyor; çünkü burada yer alan siteler proxy'siz, yani bir nevi "kapısız" çalışıyor. Bu sitelerin adresleri "www" ile başlamıyor ve sonu .com, .net veya .org ile bitmiyor. Standart arama motorlarının bu siteleri listelememesinin nedeni, bu sitelerdeki içeriğin büyük bir bölümünün kontrolsüz ve yasadışı olabilmesi. Bu sitelerin sahipleri de, geleneksel arama motorlarında görünmeyi tercih etmiyorlar ve site içeriklerini kendi kişisel bilgisayarlarında barındırıyorlar. Bu içeriğe ancak özel arama yolları ile ulaşılabiliyor. Deep Web'teki sitelerin büyük bir bölümünün uzantısı .onion. Bu siteler Tor ismini taşıyan bir ağda yer alıyor. Tor ağı, kişisel bilgisayarlarda yer alan içeriğin paylaşımını sağlıyor.
Tor, kapıları tutuyor
Tor, aynı zamanda, internet üzerindeki kişisel bilgilerin gizlenmesini ve anonim kalmasını sağlıyor. Kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Tor'un temsilcisi Kelley Misata, Le Nouvel Observateur'e yaptığı açıklamada, Tor ağını kullananların hesaplarına yönelik herhangi bir kontrol uygulamadıklarını söylüyor. ABD ordusunda çalışmış bilgisayar mühendisleri tarafından kurulan Tor'un misyon tanımı ise şöyle: "İnternet üzerindeki herkesin ifade özgürlüğü kapılarını açık tutmak."
Veri analizi şirketi BrightPlanet'in kurucusu Mike Bergman, Derin Web konusunda şunları söylüyor: "İnternette arama yapmak, okyanus yüzeyine bir ağ germeye benzetilebilir. Verilerin büyük bir bölümü ağın içine toplanabilir; fakat derinlerde olan bilgiler çok fazladır ve bunlara ulaşılamaz. Web'de yer alan bilginin büyük bir bölümü dinamik olan sitelerin çok daha derinlerine gömülmüş durumda ve standart arama makineleri onları bulmaz. Geleneksel arama motorları, Derin Web'teki içeriği 'göremez' ya da yakalayamaz. Bu siteler, özel bir arama yapılmadıkça varolmazlar. Derin Web, 2001 yılından bu yana internetin birçok seviyesinden biri konumunda ve yüzey ağdan çok daha geniş. 2013 yılından bu yana ise Derin Web kavramı, .onion uzantılı web sitelerini tanımlamak için kullanılıyor. Bunun nedeni, Tor yazılımının bilinirlik kazanması ile birlikte, medyanın elektronik para birimi bitcoin ve sanal pazaryeri Silk Road ile ilgilenmeye başlaması."
Sanal İpek Yolu
Silk Road hem sanal hem de anonim bir pazaryeri. Fransız Le Nouvel Observateur'de yer alan haberde, Silk Road'ın ekonomik başarısına dikkat çekiyor. Derin Web'in en büyük pazaryeri olarak değerlendirilen Silk Road sitesinin aylık satış hacmi 1.2 milyon dolara ulaşıyor. İpek Yolu anlamına gelen sitede dünyanın çok farklı ülkelerinden satıcılar, yine dünyanın çok farklı bölgelerinden gelen siparişlere cevap veriyorlar. Sanal İpek Yolu'nda satılan ürünlerin çok büyük bölümü taklit saatler, uyuşturucu maddeler, sahte kimlikler gibi yasadışı ürünler. Sitede aynı zamanda film, CD, DVD satışı da söz konusu. Silk Road sitesinin anonim yöneticisi, kendisini "Korkunç Korsan Robert" olarak tanıtıyor. Korsan Robert, işlerin yolunda gitmesi için son derece katı kurallar belirlemiş. Sitenin kullanıcılarına rehberlik yaptığını söyleyen Korsan Robert, her ay 92 bin dolar komisyon alıyor.
Sitedeki ürünlerin satışı için eBay örnek alınmış. Sitede satılan ürünlerin fotoğraflarına ve müşteri yorumlarına yer veriliyor. Ödemeler ise bitcoin ile yapılıyor.
İnsandan insana para transferi
Bitcoin, dijital veya şifrelenmiş para birimi olarak tanımlanıyor. Bankalardan ve resmi kurumların denetiminden tamamen bağımsız bir elektronik para birimi olan bitcoin, şifrelemeye ve insandan insana transfere dayanıyor. Bitcoin, 3 Ocak 2009 tarihinde, finansal krizin en yoğun olduğu bir zamanda hayata geçti. Piyasadaki toplam para miktarı, ağdaki toplam makine sayısına bağlı durumda. Toplam para miktarı 21 milyona ulaştığında ise para "basma" işleminin duracaği ifade ediliyor. Bitcoin satın almak için herhangi dövizle banka transferi yapılması gerekiyor. Transferin yapılacağı sanal sitelerin en meşhurları Mt.Gox ve Bitcoin.de. Bu süreç oldukça karmaşık ve uzun; fakat portföy yaratıldıktan sonra yapılan transferlerin deşifre edilmesi mümkün değil. 22 Temmuz 2013 tarihi itibariyle dolaşımdaki bitcoinlerin toplam değeri 1.2 milyar dolar seviyesinde. Her ne kadar bitcoin Derin Web ve Silk Road gibi sitelerin yaşamasını sağlayan en önemli unsur olarak görülse de, bitcoin kullanımını yaygınlaştırmayı amaçlayan kurumun direktörü Peter Vessenes, sadece yasal ticaretle ilgilendiklerini ve Silk Road'ı tanımadığını ifade ediyor.
Küçük bir damla
Son olarak şunu da söylemekte fayda var: İnternet uzmanlarına göre, Derin Web, anlam açısından yanlış bir kavram. Web'in sadece bir yüzey olduğu düşünülürse, derin web aslında internetin tamamı anlamına geliyor. Derin Web'te olup bitenler ise, gerçek dünyada yaşanan suçlar seli karşısında, küçük bir damladan ibaret.
La Quadrature du Net kurucusu Jeremie Zimmerman'ın dediği gibi: "Sokakta silah almak bu kadar kolayken, insanlar neden Silk Road'dan silah almaya çalışsın? Bu sitelerin arkasındaki insanlar son derece dikkatliler. Gizliliklerini koruyabildiler. Bu süreçte, Tor sadece bir araç. Vergi cennetleri olmasaydı, bu site varolamazdı."