Depremzedeler için bir hayata dönüş projesi: Ön Ödemeli İstihdam

On şehrimizi derinden etkileyen, Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman gibi şehirlerimizi tabiri caizse yerle bir eden depremin 15. günü. Normalleşme nasıl olacak diye konuşurken bir önceki akşam 6.4 şiddetinde yaşanan deprem henüz normalleşmenin henüz ajandasında olmadığını gösterdi.

Bu son depremden önceki son üç günde kafa yorduğum ve bölgedeki sanayicilerle görüştüğüm konu “Bölgedeki üretici, sanayici, esnaf, tüccar nasıl ayağa kalkar” olacakken son depremle gündemim değişti. 15 milyon insanı etkileyen depremle birlikte işsizlik ve istihdam kriziyle karşı karşıyayız. İş aramanın bile öncelik sıralamasında gerilerde kaldığı bu bölgede proaktif bir çözüm üretmek zorundayız. Depremzede insanların yeme-içme, yakacak ve barınma problemleri ile ilgilenirken ekonomik olarak da ciddi zorluk çekecekleri aşikâr.

Bursa’da mobilya üreticisi bir müşterimizle konuşuyordum, aynen şöyle dedi: “Bizim fabrikaya da gelenler var, işbaşı yapmışlar, kimisi kardeşini kaybetmiş kimisi anne babasını, içi parçalanıyor insanın, daha yaslarını tutamadan hayat mücadelesine atılıyorlar.” Ben de şunu sordum; “Akrabalarının yanına mı gelmişler?” Cevap: “Yok hayır buraya geliyorlar işte, göç ediyorlar, firma sahipleri kol kanat gerdi, boş evleri vardır oraya yerleştirdiler.”

Tam da üstüne geldi bu görüşme, işletme sahiplerine bir çözüm yolu önermek istiyorum, kendi şirketim adına da ben de buna talibim. Zaten birçok firma sahibi elinden geleni yapıyor, bu çözümü yukarıda bahsettiğim gibi kendi başına çoktan uygulamaya koyanlar var. Ama bunu yaygınlaştırabiliriz. Belki her işletme konaklama imkanını sağlayamayabilir ama en azından ÖN ÖDEMELİ İSTİHDAM’la bu krizi aşabiliriz.

Nedir bu Ön Ödemeli İstihdam Projesi?

Depremden etkilenmemiş iller ve bu illerdeki işletmeler olarak depremden zarar görmüş ve iş arayacak olan insanlarımızı ön-istihdamla şimdiden işe alalım. Uzaktan ya da fiziksel çalışılabilecek iş kolumuza ve şirketimizin iştigal alanına göre hızlıca iş başvuruları alalım. Uzaktansa zaten kolay, fiziksel işler içinse depremzede adaylarımız gidebilecekleri ya da gitmeyi düşündükleri şehirlerdeki işletmelere başvurabilsinler. Firmalar prensipte anlaştığı depremzede adayların hemen sigorta girişlerini yapsın, maaşlarını da yatırmaya başlasın. Üç ay ila altı ay gibi bir süre aylık olarak maaşlarını düzenli yatıralım.

Yaralarını sarmaya, düzenlerini kurmaya yardımcı olalım. Bu süreç bittiğinde depremzede çalışanlarımızın yüksek sadakatle, hayata dört elle sarıldıkları gibi işlere de dört elle sarılacağına inanıyorum. 1992 Depreminde depremzede olmuş ve göç etmek zorunda kalmış biriyim. Şehir değiştirmek, tüm yaşamını geride bırakıp başka bir yere gitmek, gitmek zorunda kalmak ne demek iyi biliyorum. Çadır vermekle, konteynır vermekle, erzak vermekle biz bu süreci aşamayız, orada çarkları döndürmek zorundayız.

Güven sorununu nasıl aşarız?

 Denilebilir ki, “biz bu maaşları 6 ay yatırdıktan sonra bu kişi ya gelip çalışmazsa?” ya da “gerçekten depremzede olup olmadığını nasıl bileceğiz?” Mutlaka devlet, Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi, İŞKUR ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı işin bir kısmında olmalı. Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanı Doç. Dr. Salim Atay’ın da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin hocanın da bu projeye ellerinden gelen desteği vereceğinden eminim. Resmi kanaldan bu proje kapsamında personeli borçlandırıp, şirketi alacaklandırmak kamu için çok kolay bir operasyon. Gerek bakanlık gerekse SGK kapsamında kolaylıkla çözülür. Bu projeyi kamuoyuna duyurmak istiyorum, bu proje gibi projelerin hayata geçmesi gerekiyor. Normalleşmek sadece bizim depremi unutmamızla değil, bu afette mağdur olanların normal hayatlarına dönmesiyle olur. Özellikle işveren okurlarımız, firma sahipleri, girişimciler, bu projeye desteklerinizi, katılımlarınızı ve daha iyi projeler için fikirlerinizi bekliyoruz. Hep birlikte aşacağız.