Depremzede işçinin ücreti İş-Kur'dan

Van depreminin üzerinden yaklaşık 10 gün geçti. Deprem nedeniyle 601 kişi hayatını kaybetti ve binlerce kişi de yaralı ve depremin yaralarını sarmaya çalışıyor.

İşte deprem nedeniyle çalışamayan işçiler için Çalışma Bakanı Faruk Çelik, kısa çalışma ödeneğini devreye sokuyor.

Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabiliyor. En az 4 hafta süreyle işin durmasına neden olabilecek deprem gibi zorlayıcı bir nedenle etkilendiği tespit edilen bir iş yerinde çalışan ve son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödenmiş olan sigortalılara 3 ay süreyle kısa çalışma ödeneği ödendiği, bu sürenin Bakanlar Kurulu kararıyla 6 aya kadar uzatılabilmektedir.

Depremden etkilenen ve en az dört hafta süreyle faaliyette bulunamayacak işverenlerin en yakın İş-Kur birimine başvurması veya İş-Kur Genel Müdürlüğü'ne posta yoluyla müracaatlarını göndermesi gerekmektedir.

Sigortalı çalıştıran işveren, kısa çalışma talebini, derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye İş Kurumu'na, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya bir yazı ile bildirir. Talebin uygunluğunun belirlenmesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerince bir inceleme yapılır.

Kısa çalışma halinde İşsizlik Sigortası Fonu'ndan kısa çalışma ödeneği ödenir. İşçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi gerekir.

Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma süresi kadardır. Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde, çalışılmayan süreler için aylık olarak hesaplanır. Kısa çalışma ödeneği, ekonomik gelişmelerin işyerinin faaliyetleri üzerine etkileri doğrultusunda uygunluk tespitinde belirtilen süreyi aşmamak kaydıyla fiilen gerçekleşen kısa çalışma süresi üzerinden verilir.

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60'ıdır (502 TL). Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, 4857 sayılı Kanun'un 39'uncu maddesine göre 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının %150'sini (1.255.50 TL) geçemez.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlananlara ait sigorta primlerinin aktarılması ve sağlık hizmetlerinin sunulmasına ilişkin işlemler 5510 sayılı Kanun'da belirtilen esaslar çerçevesinde yürütülür. Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülür.

Zorlayıcı sebeplerle kısa çalışma yapılması halinde, kısa çalışma ödeneği ödemeleri 4857 sayılı Kanun'un 24'üncü maddesinin (III) numaralı bendinde öngörülen ve yarım ücret ödenen bir haftalık süreden sonra başlar.

Kısa çalışma ödeneğinin süresini altı aya kadar uzatmaya ve işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.

İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereği ödenecek sigorta primi, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu'na aktarılır. Bu primler, sigorta primlerinin hesabında esas alınan alt kazanç sınırı üzerinden hesaplanır. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz. Genel sağlık sigortası kısa çalışma süresince Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödendiğinden, ilgililer ile bakmakla yükümlü oldukları kişilerin, genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedirler.

Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâh altına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneği kesilmektedir.