Denizde İDO-BURULAŞ rekabeti
İstanbul Deniz Otobüsleri'nin (İDO) özelleştirme sonrası belirlediği yanlış fiyat politikaları deniz taşımacılığına rekabet getirdi. İDO'nun esnek fiyat tarifesi, fark ödeyenin sıra beklemeden geçiş üstünlüğü elde etmesi, araç sürücüsüne de bilet kesilmesi, bilet alırken uygulanan bürokrasi gibi yeni uygulamaları halkı canından bezdirdi.
İDO'nun uygulamalarına yoğun tepkiler geldi. Deniz taşımacılığında tekel konumundaki İDO uzunca bir süre tepkileri görmezden geldi, sessiz kaldı. İDO'nun parayı verene geçiş üstünlüğü sağlayan uygulaması bardağı taşırdı ve İDO halkın nefretini de kazanmış oldu. Protestoların bir adım daha öteye geçerek eyleme dönüşmesi İDO'ya uyguladığı fiyat politikasında geri adım attırdı. Bu arada geçmiş yıllarda da aklında deniz taşımacılığı olan Bursa Büyükşehir Belediyesi çoktan harekete geçti. Halktan gelen yoğun tepkiler üzerine Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe alternatif ulaşım sistemini gündeme getirdi. Altepe'nin girişimleri sonucu İstanbul Kabataş iskelesinin kullanılmasına ilişkin iskele hizmeti sözleşmesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait Şehirhatları Turizm Sanayi ve Ticaret AŞ ile Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin ulaşım şirketi Bursa Ulaşım Toplu Taşıma İşletmeciliği (BURULAŞ) arasında imzalandı.
Sözleşmeyle Mudanya-Kabataş arasında yolcu taşınmasına yönelik hiçbir engel kalmazken, BURULAŞ'ın çalıştıracağı gemilere Kabataş iskelesinde iskele ve yolcu hizmetleri Şehirhatları AŞ tarafından verilecek. İlk etapta 2'si yeni toplam 3 gemi alınması planlanıyor. Gemilerin alınması için BURULAŞ yetkilileri bu hafta içinde Norveç'e gidecekler. Gemi fiyatlarının uygun olması, Kuzey Buz Denizi'nin tuz oranının düşük olması gemilerin çabuk yıpranmasını engellediği için rota Norveç'e çevrildi. BURULAŞ Deniz Şubesi seferlere eylül ayı içerisinde başlamayı hedefliyor. Mudanya-Kabataş ile başlayacak seferler İstanbul'a da yayılabilir.
Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin bu hamlesi karşısında İDO'dan gelecek açıklama merakla bekleniyordu. İDO'nun açıklamasını gazetemiz muhabirlerinden Aysel Yücel'in Cumartesi günü yayınlanan haberinden öğrendik. İDO CEO'su Önder Sezgi, "Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin yapmayı düşündüğü hizmetin tam karşılığı biz de İDOBÜS. Biz de Kabataş'tan Bursa'ya taşıyoruz ve günde 9 bin koltuk kapasitesi sunuyoruz. Bu daha önce 12 bin koltuk seviyesindeydi. Ancak şimdi 9 binde karar kıldık. Fiyat 10-12 lira arasında. Bildiğim kadarıyla Esenler'den Bursa'ya otobüsle gidiş 23 lire seviyesinde. Süre ise 5-6 saat. Kabataş-Bursa ortalama 11 lira fiyat ve 1.5 saat. Biz orada zaten çok iyi bir hizmet veriyoruz. Orada tatlı bir rekabet olur, biz o rekabette hizmet kalitemizle önde olacağımıza inanıyorum" diyor ve ekliyor "Rekabete dünden hazırız."
İDO'nun modern 'Deli Dumrul' rolüne soyunmasını anlıyorum da buna müsaade eden otoriteyi anlamakta zorlanıyorum. Tekel konumundaki bir işletmeyi özelleştirenler nasıl olur da halkı bu kadar görmezden gelirler? İhaleyi alan firmaya nasıl bu kadar rahat hareket alanı tanırlar anlamak mümkün değil. İDO sonuçta özel bir işletme. Mantık kar üzerine kurulu. Elbette ki elindeki gücü kullanacak. Beklenen bu tür kamu yararının üst seviyede olduğu özelleştirmelerde bazı kuralların olması. Fiyat politikası bu kadar esnek olmamalı. Uygulanan sistemin halkın çoğunluğunun lehine olacak şekilde düzenlenmesine izin verilmeliydi.
Ama olan oldu. İDO adeta kendi canavarını yarattı. Şimdi denizde BURULAŞ-İDO rekabeti başlıyor.