Denge nerede oluşacak beklentisi
Sektör temsilcileri, doların 2 lirayı aşmasının etkisinin görüldüğünü söylüyor. Piyasada canlanmanın ancak dolar- TL’de yeni fiyat dengesinin oluşmasından sonra gündeme geleceğine inandıklarını belirtirken eylül gündeminin belirsizliği artırdığını söylediler.
Arkadaşlarımızın ve benim piyasalarda sektör temsilcileriyle yaptıklarımız görüşmelerde ortaya çıkan tabloda iki önemli noktanın altı çiziliyor. Bunlardan birisi “Psikolojik sınır olarak görülen doların 2 lirayı aşmasının yatırımlar ve tüketime getirdiği fren”. Diğeri ise, FEDkararından, Suriye’ye harekata çok önemli gelişmeler beklenen eylül ayı sonunda “Doların nereye oturup, nasıl bir denge oluşacak beklentisi”.
Görüş açıklayan sektör temsilcilerinin bazıları 2 lirayı gören doların sektörlerinde toptan satışları yüzde 20, perakende satışlarında yüzde 10 düşüşe neden olduğunu belirtiyorlar. Stoklar nedeniyle TL satışlarında dolardaki yükselişin henüz yansımadığı için sektörlerinde “alım zamanı” olduğunu belirten otomotiv sektör temsilcileri, buna karşılık ağustosta satışlarda düşüş olduğunu çıklıyorlar. Ağustos öncesi 70 bin olan aylık satış rakamının 62 bine gerilediğini, bu geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5 düşüş anlamına geldiğini belirtiyorlar. Buna dolar/ TL fiyatındaki voliter yapının sebep olduğunu söylüyorlar. Merkez Bankası Başkanı Başçı’nın geçen haftaki açıklamalarının kendilerini biraz rahatlattığını belirten bazı sektör temsilcileri, doların 2 liraya yükselmesinin tüketici üzerinde psikolojik bir etki yaptığını öne sürüyorlar. Bunun sonucunda tüketicilerin durup bekleme sürecine girdiklerini, alışverişlerini ertelediklerini, bunun da durgunluğa neden olduğunu belirtiyorlar.
Sektör temsilcileri, sadece tüketicilerin “durup beklemeye” girmediklerini, yatırımcıların da aynı psikoloji içersinde olduklarını, onların da “durup bekleme” dönemine girdiklerini öne sürüyorlar.
Dengenin nerede oturacağı beklentisindeki belirsizliğin yaşanacak olaylara bağlı olarak görüleceğini belirten sektör temsilcileri bunu etkileyecek önemli faktörlerden söz ederken, Suriye’ye yönelik harekatın şekillenip sonuçlanmasını ilk sırada sayıyorlar. Bunun ardından FED’in ay ortasındaki toplantısından çıkacak kararın bütün gelişmekte olan ülke paralarıyla birlikte TL’nin dolar karşısındaki yönünü de etkileleceğini söylüyorlar. Bunlardaki gelişmelerin ay sonunda dengenin nerede oluşacağını daha belirgin kılacağını düşündüklerini belirtiyorlar. Bunun yanı sıra yıl sonu doların 1.92 seviyesine inebileceği ile ilgili görüş açıklayan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın PPK toplantısı sonrası açıklayacağını düşündükleri yeni önlemlerinde dengenin nerede oluşacağı yönünde önemli yön ortaya koyacağıına inandıklarını da söylüyorlar.
Bu gelişmeler olmadan, dengenin yönü ortaya çıkmadan piyasada yeni bir canlanmanın yaşanmasının düşünülmemesi gerektiği de sektör temsilcilerinin açıklamaları içersinde yer alıyor.
Sektör temsilcileri doların fiyatından çok, dengede ve istikrar içinde olmasının önemli olduğunu söyleyip, denge kurulunca belirsizliğin ortadan kalkacağını ve böylece canlanmanın başlayacağına inandıklarını dile getiriyorlar.