Demokrasi
Uzun süredir beklenen Demokrasi Paketi Başbakan Sayın Erdoğan tarafından açıklandı. Pakette belli kesimlerin beklentilerini cevaplayan vaatler yer alıyor. Demokrasi yolunda bunlar tabii ki önemlidir.
Paket açılmadan kamuoyunda ileri bekleyişler oluşturuldu. Bu nedenle olsa gerek Başbakan Sayın Erdoğan, bu paketin bir başlangıç olduğunu, ek tedbirlerin devam edeceğini belirtti.
Biz “demokrasi” konusunu güncel sorunlar çerçevesinde değerlendiriyoruz. Halbuki demokrasi bir veya birkaç paket ile bir noktadan öte noktaya kolaylıkla taşınabilecek bir kavram değil.
Uzun yılların toplumdaki birikimi, uzun yılların kurumları değişimi ve gelişimi zor kılıyor.
Türkiye’nin demokrasi karnesi maalesef iyi değil. Demokrasi, başörtüsü, ilkokul çocuklarının doğruluk andı, alfabeye eklenecek birkaç harf, ana dilde öğretim ve miting yapma hakkı gibi kavramların çok ötesinde bir oluşum.
Demokrasi, halkın devlet politikasını şekillendirmede eşit hakka sahip olduğu bir yönetim biçimi. Demokrasi seçme ve seçilme hakkının ötesinde değerleri kapsar. Bir ülkede seçme ve seçilme hakkının mevcut olması, seçimlerin yapılması, oyların çoğunluğunu alanların ülkeyi yönetme imkanına sahip olması tek başına demokrasinin varlığını göstermez.
İşte bunun içindir ki, bağımsız kuruluşlar değişik kıstaslara dayalı olarak ülkeler için demokrasi sıralaması yapmaktadır.
Bunlardan biri siyasal haklar, sivil özgürlükler, basın özgürlüğü, yolsuzluk, siyasal istikrar, cinsiyet eşitliği ve diğer sosyo-ekonomik göstergelerin değerlendirildiği Avusturya merkezli Democracy Ranking örgütünün dünya demokrasi endeksidir. Bu endekste 104 ülkenin sıralaması yapılıyor.
Değerlemede ülkedeki demokrasi değerlendirirken politik şartlara 50 puan veriliyor. Bunun yanında ırk-din-dil-cinsiyet ayrımı, ekonomi, eğitim-bilim, sağlık ve çevre konuları 10’ar puanla değerlendiriliyor.
Son değerlemede Norveç 88.5 puan ile birinci sırada yer alıyor. Türkiye 54.3 puan ile 61’inci sırada. İngiltere’de yayınlanan The Economist' dergisi 167 ülkedeki demokrasi uygulamasını 5 farklı grupta değerlendiriyor ve sıralamayı yayınlıyor. Değerlendirme grupları şunlar:
Özgür ve adil seçim
Vatandaş özgürlükleri
Devlet fonksiyonları
Politik katılım
Politik kültür
The Economist sıralamasında İsveç, 10 üzerinden 9,88 alarak birinci, Kuzey Kore, 1,03 puan ile sonuncu. Listede ülkeler "Tam Demokrasiler", "Yarı Demokrasiler", ve "Karma Rejimler" olarak gruplandırılıyor.
Türkiye, Rusya, Ermenistan, Azerbaycan gibi ülkeler "karma rejim" grubunda.Türkiye 167 ülke arasında 5.70 puan ile 88’inci sırada yer alıyor.
Başbakan Sayın Erdoğan’ın açıkladığı demokrasi paketi önemlidir. Olumlu bir yaklaşımı sergilemektedir. Bu tür çabaların devamında yarar vardır. Çünkü yukarıdaki açıklamalar gösteriyor ki, dünya sıralamasında demokrasi karnemiz iyi değil.