Demirçeliğin kalbi Payas’ta kadınlara teknolojinin a,b,c’si öğretiliyor

Antakya’dan yaklaşık iki saat kuzeye doğru gittiğinizde deniz kıyısında küçük bir kasaba karşılıyor sizi... Büyük İskender’den İran kralları, Bizans imparatorları kadar birçok liderin savaşlarına tanık olan Payas ilçesi, Hatay ili için de her zaman çok önemli olmuş. Bölgedeki yerleşim ise neredeyse insanlık tarihi kadar eski. Sahil boyunca ilerleyen demirçelik fabrikaları deniz manzarasını bozsa da ilçedeki hareketliliği açıklıyor. 1970’te İSDEMİR’in kurulmasıyla artan göç, nüfusu homojen hale getirse de bu, ilçe tarihine bakıldığında çok da yadırganacak bir durum değil. 32 bini aşan nüfusun çoğuna bakıldığında demirçelik fabrikalarından geçindiklerini görüyoruz. Ancak demirçelik fabrikalarında istihdam malum, erkek ağırlıklı. Karadeniz’den bile göç var ve kadınların çoğu eğer memur değillerse ekonomiye katılmaktan çok uzak. İşte 11 yıl önce Türkiye genelinde Kadın İçin Teknoloji projesini başlatarak kadınlara teknoloji okuryazarlığı öğretmek üzere yola çıkan Teknosa’nın son duraklarından biri de bu nedenle Payas olmuş. Payaslı 25 kadın, kasım ayından bu yana 16 saatlik eğitimlerle bilgisayar kullanım alanları ve temel kavramları, internete giriş ve e-posta gönderimini, Microsoft Word, Excel ve Powerpoint programlarının genel uygulamalarını, güvenli interneti, sosyal medya ve mobil cihaz kullanımını öğrendi. Önceki gün Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan ile birlikte Payas’ta kadınların sertifi ka törenlerini izleme fırsatı bulduk.

PayaSTEM fabrika gibi bilim üretiyor

Eğitimlerde 11 yıldır Habitat’le işbirliği yapan Teknosa’ya, Payas Belediye Başkanı Bekir Altan da büyük destek veriyor. Böyle bir ilçeden beklenmeyecek harika bir STEM merkezi açılmış Payas’ta. İsmi de güzel: PayaSTEM. Aslında ilçedeki yetenekli, bilime yatkın öğrencilere burada robotik, bilgisayar teknolojileri, yapay zekanın altyapısını oluşturan eğitimler veriliyor. Bir yandan da Kadın İçin Teknoloji projesinin hevesli ev hanımları çocuklarından sonra buraya gelip teknolojinin dilini öğreniyorlar. Belediye Başkanı Bekir Altan’dan öğreniyoruz ki, buradaki çocukların geliştirdiği projeler arasında Amerika, Brezilya gibi ülkelerde yapılan yarışmalarda fi nale kalan hatta ödül alanlar bile var. Aziz Sancar’ın Girls in STEM projesinden esinlendiklerini belirten Altan, buradan yararlanan 400’ün üzerinde öğrencinin yarısından fazlasının kız olduğunu vurguluyor. Altan, “Buradaki demirçelik fabrikalarında 4 binin üzerinde işçi var. Onların eşleri ve çocuklarına dünya çapında kendilerini duyuracakları fırsatlar yaratmak bizi mutlu ediyor. Belki de Hatay dünyaya Payas’tan açılacak” diyecek kadar iddialı. Kadın için Teknoloji projesi, kadınların ekonomik ve sosyal yaşama katılım sağlaması için gerekli olan teknoloji entegrasyonunu gerçekleştirmek üzere başlatılmış. Türkiye’nin farklı bölgelerinde kadınlara yönelik ücretsiz bilgisayar ve teknoloji eğitimleri düzenleniyor. Bugüne kadar eğitimlere 66 ilde 17 bin kadın katılmış. En güzeli eğitimlerin gönüllü gençler tarafından veriliyor olması. Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, projenin 11 yıllık seyrinden memnun. İhtiyaçlar doğrultusunda kendini geliştiren bir eğitim platformu formatı yarattıklarını söylüyor. Ortalama 20 kişilik kadın grupları 16 saatlik eğitimlerle en çok da sosyal medyada pazarlama yöntemleriyle ilgili kendilerini geliştiriyorlar.

Bülent Gürcan, “Bu eğitimlerde iki hedefi miz var; toplumdaki ‘teknoloji erkek işidir’ algısını kırmak ve kadınlara özgüven ve saygınlık kazandıran dijital okur-yazarlık melekesini vermek. Bu talep aslında annelerden geldi. Çocukları teknolojiyle yaşayan anneler onların neler yaptığını, güvende olup olmadıklarını, hatta derslerini takip etme ihtiyacı duyuyorlar. Biz de onlara kulak verdik.” Kadın İçin Teknoloji ile bugüne kadar Kırklareli, Bursa, Aydın, Manisa, Adıyaman, Adana, Hatay, Trabzon, Kayseri’de eğitimler düzenlendi. Yaş ortalaması 34 olan kadınların yüzde 66’sı ilk-orta-lise mezunu, yüzde 34’ü ise üniversiteyi bitirmiş. Yüzde 52’si ev kadını, yüzde 30’u öğrenci ve yüzde 18’i de çalışan-emekli. Bülent Gürcan hedefl erinin2023 yılına kadar Kadın için Teknoloji projesiyle toplamda 25 bin kadının dijital okur-yazar yapılması olduğunu söylüyor.

2016’da 'fit' hale gelerek bugünlere hazırlandık

Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, 2018’in zor bir yıl olduğunu ancak 2016’da yaptıkları “fitleşme” operasyonuyla bugünlere hazırlandıklarını söylüyor. Diyor ki, “Teknoloji perakendeciliği bu yıl yaklaşık yüzde 12 büyüdü. Biz de pazarla aynı oranda büyüdük. Ne mağaza açtık, ne de kapattık. 2019’da böyle geçecek. 2018’de 40 milyon liralık yatırım yaptık, 2019 için de aynı yatırım bütçesi planlanıyor.” Şirketin satışına yönelik süreçle ilgili sorulara da yanıtı şöyle oluyor Gürcan’ın: “Satışla ilgili bir görüşme yok. O zamanki de Sabancı ailesinin bir stratejik süreciydi. Şu anda durdu. Ancak elbette her türlü fırsat değerlendirilir, bu satın alma da olabilir.” Gürcan, 2018 cirosunun 3 milyar lira olarak tahmin edildiğini de sözlerine ekledi.