Değerli metal lobisi iş başında
Yatırımcılar zor bir dönem geçiriyor. Piyasalardaki oynaklıklar, belirsizlikler arttı. Getiriler düştü. Gün içinde sert fiyat hareketleri yaşanıyor. Gün içindeki gelişmeler, ciddi yatırım kararları almak için uygun olmayabilir. Yatırım kararları alırken, günlük ve haftalık kapanışları iyi incelemek gerekiyor.
ABD ekonomisi için beklentilerin düşmesi, enflasyon tehlikesi nedeniyle bazı ülkelerin faiz artırımlarına gitmeleri, risk iştahını düşüren etkenler olarak görülüyor. Bu denklemde önemli bileşenler ABD ve Çin. ABD ve Çin ekonomilerinde ciddi bir bozulma yaşanmadıkça; bu ülkeler enflasyonu gerçek bir tehlike olarak görmedikçe; piyasalar açısından kötümser olmak için fazla bir neden yok. Diğer ülkeler sıkı para politikasına geçmeye başlarken, ABD ve Çin negatif reel faizden vazgeçme konusunda bir kararlılık göstermiyorlar. Fed'in kısa dönemde sıkı para politikasına geçmesi zor. Gayrimenkul sektörü ikinci bir dibe doğru ilerlerken, bunu nasıl yapacak? Birçok ekonomist, emlak sektörünün çöktüğünü savunuyor. Oysa fiyatların düşecek daha fazla yeri olabilir.
Amerikan ekonomisi bir darbe de petrol fiyatından yedi. Petrol yılın ilk dört ayında hızla yükseldikten sonra, bir düşüş hareketine başladı. Düşüşün devam etmesi, Fed'in işine gelir. Gevşek para politikasını sürdürebilir. Yılın ikinci yarısında yeni bir tahvil alım programı bile gelebilir. Bernanke, petrol fiyatındaki yükselişleri bile önemsemezken, düşüşler onu daha da rahatlatabilir.
Son 2,5 yıldaki düşük faiz politikalarından(negatif reel faiz), en pozitif etkilenen varlık sınıfı emtialar oldu. Altını bir metal olarak değil, bir para birimi olarak gördüğümü sürekli belirtiyorum. Altın, son 11 yılda hemen her varlıktan daha iyi bir performans gösterdi. Yatırımcılar gümüşü de bir para birimi olarak görmeye başladı, ancak gümüş piyasasının altına kıyasla çok küçük olduğunu vurgulamak gerekiyor. Piyasada toplam 50 milyar dolarlık gümüş stoku varken, gümüşü bir para birimi olarak görmek kolay değil. Önemli emtia borsası Comex'te, günlük olarak 1,3 milyar onsluk gümüş kontratı işlem görürken, yılda 700 milyon onsluk gümüş madenlerden çıkartılıyor. Böyle anormal bir denge oluştu. Daha ilginci ise, Comex sisteminde teslimat için kullanılabilecek sadece 35 milyon onsluk fiziksel gümüş var. Günlük 1,3 milyar onsluk gümüş işlemine izin veriyorsun, ama fiziki teslimat istenirse verebileceğin 35 milyon onsluk gümüş var. İki hafta önce; 'Comex'in fiyatlamasında, modellemesinde, teslimatlarında büyük sorunlar olabilir' yazmıştım. Durum kontrolden çıkmak üzereyken, Comex gümüş kontratlarındaki teminat oranını arka arkaya artırdı. Gerekçesi de, 'spekülasyonun önüne geçmek' oldu. Comex, sözde spekülasyonun önüne geçmek için 'manipülasyon' yaptı. Teminat artışlarını da önceden belli çevrelere sızdırdı.
Sonuç olarak değerli metal fiyatlarında bir gerileme yaşanıyor. Gümüş yükseliş döneminde nasıl öne çıktıysa, düşüşte de manşetleri süslüyor. Gümüşteki düşüş basit bir düzeltme hareketi değil. Dünyadaki her piyasada olduğu gibi, gümüş piyasasını da kontrol eden bir lobi var. Fiyat düşüşleri şu aşamada işlerine geliyor. Lobinin aktörleri Comex'teki piyasa yapıcıları. Lobi, çıkarları doğrultusunda teminat artışlarına devam edebilir. Gümüş ve altın hisselerinde 'açışa satış' yapabilir. Fiyatlar belki daha aşağıları görebilir. Ancak; Çin, Hindistan, Rusya ve Arap ülkeleri her düşüşte piyasadan fiziki altın ve gümüş toplarken, değerli metallerin hikayesi bitmez.