Daha iyiyi değil, daha az kötüyü seçmek durumundasınız!..
Son altı aylık dönemde küresel düzeyde yaşanan gelişmeler ve piyasa eğilimleri ne olup bittiğini anlamak isteyene çok şey söylüyor. Fakat iyice hantallaşmış risk pozisyonları nedeniyle hareket yeteneğini kaybedenler ciddi hazım sıkıntısı çektiği için bunu reddetmeye çalışarak yeni hikâyeler arıyor. Federal Reserve’nin mayıs ayında ilan ettiği söylemin arkasındaki teşhis çok net; sürdürülebilir olmayan koşullarda geleneksel olmayan politikalar artık işe yaramayabilir, yan tesiri faydasından büyük olabilir. Belli ki sorunları ağırlaştırmak pahasına günü kurtarmakta yolun sonuna gelinmiş… Küresel sorunlara uzlaşıya dayalı çözüm üretilebilmesi için daha fazla zaman yaratılması bu aşamadan sonar pek olası görünmüyor…
Fakat olmuyor, birileri denize düşen yılana sarılırmış misali gerçeği reddediyor. Bütçe ve borç tavanı sorunu nedeniyle ABD hükümetinin finansal olarak kepenk indirmesini fırsat olarak görebiliyor! Efendim, parasal genişlemenin daraltılması yılın ikinci çeyreğine kadar gündeme gelmeyebilirmiş… Federal Reserve’nin yeni Başkanı piyasa dostu imiş, aşırı endişeye, riskten kaçınmaya şimdilik gerek yokmuş!.. Belli ki birileri kendi riskini azaltarak canını kurtarmak için diğerlerini oyalamaya veya uyutmaya çalışıyor; başka birileri de kaderini onların başarılı olmasında arama gafletine düşüyor!.. Oyunun bittiği, sürdürülebilir olmayan koşullarda geleneksel olmayan politikalar ile günün daha fazla kurtarılamayacağı yönündeki gerçeklerin üstü örtülmeye çalışılıyor…
Eski Federal Reserve başkanlarından Greenspan ise kendisine takılan baloncu lakabını reddedebilmek için yeni bir tanım yapıyor. Balon oluşması için parasal genişlemeye bağlı olarak varlık değerlerinin yükselmesi yeterli değilmiş, yüksek oranlı kaldıraç kullanımı da gerekliymiş. Bu tanım dolaylı olarak geleneksel olmayan para politikası uygulamalarında neden yolun sonuna gelindiğini açıklıyor. Küresel düzeyde ne parasal genişleme, ne de kaldıraç seviyesi hiç bu kadar yüksek olmamıştı ve bu anormallik geleneksel olmayan politikalar sayesinde gerçekleşti. Dünya ekonomisi patlamaya hazır bir balona dönüştü. Gelişmekte olan ekonomilere ve buralarda risk alanlara odaklanır iseniz durumun ne kadar vahim olduğunu görebilirsiniz…
Bu saatten sonra geleneksel olmayan politikalarda ısrar edilir ise enflasyon, geri adım atılır ise küresel balon patlayacak. Ne olup bittiğinin farkında olanlar paniklemeden, hatta diğerlerini yeni masallarla uyutarak olabildiğince risklerini azaltmaya ve olağanüstü durumlara hazırlanmaya çalışacak. Sadece kazanmak ve fırsat açısından durumu irdeleyenler gerçekleri anlamayacak, anlayanları felaket tellallığı ile suçlayacak ve kendine mezar kazmayı sürdürecek. Anlayın artık az kaybetmek ile çok kaybetmek arasında bir tercih yapmak durumundasınız; ya tedbirli olup risklerinizi azaltmaya çalışacaksınız ya da her şeyinizi kaybedeceksiniz… Ülkemizi yönetenler, tercihlerini küçültülmüş tehlikeden değil büyütülmüş olan lehine kullanmış gibi görünüyor!..