Daha fazla dolar spekülasyonuna yol açmayalım

Yazılarda başka konulara değinmek istiyorum. Emtia piyasalarında, gelişen ülke piyasalarında, tahvil ve bono faizlerinde ilginç olaylar yaşanıyor. Ancak Türk finansal piyasalarındaki sert fiyat hareketleri bu mevzuları analiz etmeye izin vermiyor. Bu hafta USD/TL 3.80, EUR/TL 4, GBP/ TL 4.60 oldu. Döviz kurlarındaki yükselişin önüne aylardır geçemedik. Aslında artışlar yıllardır devam ediyor. Ama son aylardaki dalgalanmalar gibisi hiç olmadı. Kimisi yükselişin nedeni olarak düşük likiditeyi gösteriyor. Bazısı ‘‘Yabancılar spekülasyon yapıyor’’ diyor. Bu konularda uzman olan bir insan bile ‘‘spekülasyon’’ kelimesine bazen öyle bir vurgu yapıyor ki, dinleyenler bunun illegal bir işlem olduğunu düşünüyor. Örneğin öğrencilerimin sorularında bu yanılsamayı görebiliyorum. Spekülasyon yapmak legaldir. Spekülasyona yol açacak ortam yaratmazsak, spekülatöre manevra alanı kalmaz. Ülkemizdeki politik ve ekonomik gelişmeler yerli ve yabancı spekülatörlere fırsat yaratıyor. Sistem değişikliği çalışmaları yabancıların kaygısını artıyor. Anayasa değişikliği görüşmeleri gergin geçiyor. Bu görüşmelerin daha uzun yolu varmış gibi de gözüküyor. Konuşulduğu gibi nisanda referandum olsa, üç ay gibi bir süre yapar. Görünen o ki siyasi tansiyon yakın gelecekte düşmeyecek.

Ama faiz artışı, ama döviz rezervi konularıyla TCMB’yi çok yıpratıyoruz. Bu konular iyice dejenere oldu. Bilgi sahibi olmayan insanlar medyada faiz oranları ve döviz rezervleri konularında yorum yapıyor. Bilgili insanların yapıcı eleştirilerine ihtiyaç var. Merkez Bankası yönetiminin, siyasetçilere yapılması gerekenleri anlattığını düşünüyorum. Siyasetçilerin istediği gibi, bu enflasyon görünümüyle faizin düşme şansı yok. Enflasyon düşerse faizler zaten düşer. Yukarıda Euro/ TL ve Sterlin/TL paritelerinden bahsettim. Fakat halkımız genel durumu dolar seviyesinden takip ediyor. Dolar kurundaki günlük yükseliş oranları aşırı oluyor. Öngörülebilirlik ortadan kalktı. Yılbaşından beri dünyada en fazla değer kaybeden para birimi TL oldu. İşin ilginç tarafı, USD/TL piyasasındaki pozisyonlar tek taraflı bir hal aldı. Piyasada dolar satışı yapan yok. Rejim değişikliği tartışmaları bir anda bitmeyeceğine göre, yabancıların bozulan Türkiye algısı birkaç günde düzelmeyeceğine göre olay dönüp dolaşıp yine Merkez’e gelecek. Merkez iki ay önce faizi piyasa beklentisinin üzerinde artırdığında, bunun hem kur hem de piyasa faizleri üzerindeki etkisi olumlu oldu. Bu ayki toplantıda bir faiz artırımı olması gerekiyor. Hatta kurdaki bu yükseliş hızıyla Merkez’den erken bir müdahale de gelebilir. Mevcut şartlar durumu çok zorlaştırsa da, TCMB’nin varlığını acilen hissettirmesi gerekiyor. Kiminle sohbet etsem, ‘‘Merkez niçin müdahale etmiyor’’ sorusu geliyor.

Döviz kurlarında önceden test edilmemiş, keşfedilmemiş arazilerdeyiz. TCMB Başkanı Murat Çetinkaya’nın iletişime çok önem verdiği biliniyor. Küçük yatırımcıların da, kurumsal yatırımcıların da, işletmelerin de bir yol göstericiye ihtiyacı var.