Curuftan elektrik sağmak
Zonguldak'taki Çatalağzı Termik Santrali özelleştirme sürecinde. Bu santral yeri ve konumu itibariyle şirketlerin iştahını kabartıyor. Hayır hayır, iştahın nedeni ülkenin en önemli taşkömürü yataklarının yanında olması değil. Yani Zonguldak kömürünün yüksek kalorifik değerine değil başka özelliklerine tav oluyor istekliler. Bir kere denize yakın ve liman bağlantısı var. Bu sayede ithal kömür tedariki kolay. Geniş arazisi, yeni ve daha büyük kapasiteli üniteler kurmaya da uygun. Ama Çatalağzı'nın Türkiye ekonomisi açısından sembolik bir önemi de var. Ülke ekonomisine büyük katkı sunan bölgedeki kömür varlıklarının değerlendirilmesinde anahtar öneme sahip olmuş yıllarca...
Bölgedeki taşkömürünün, koklaşabilir kısmından arta kalanlarının elektriğe çevrilmesi amacıyla kurulmuş. Teşbihte hata olmaz, ÇATES'in görevi aslında curuftan elektrik sağmak bir nevi...
Artık deyip de geçmeyin, çünkü onlar çok değerli. Son yıllarda Soma, Afşin-Elbistan ve Seyitömer gibi kömür sahalarındaki 1000-2000 kalorilik linyitler için özel sektörün kıyasıya rekabet ettiğine tanık olduk... İşte bu taşkömürü artıklarının kalorifik değeri ise 3500-4000 seviyelerinde... Yani elektrik üretimi açısından, linyitten çok daha değerli...
Son yıllarda linyitin öne çıkma nedeni de Hükümet'in enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için, yıllarca ihmal edilmiş yerli kömürü öne çıkarma politikası bu arada... Peki Zonguldak'taki ÇATES santrali özelleştirmesine nasıl bakmalı, nasıl yaklaşmalıyız?
Bir kere bu özelleştirmeye, elde edilecek satış gelirlerinden ziyade hem sektörün liberalizasyonu hem de yerli kaynakların değerlendirilmesi penceresinden bakarsak sağlıklı bir noktaya doğru gitmiş oluruz.
Zonguldak'ta devletin verimsiz bulduğu için üretmekten vazgeçtiği kömür varlıklarını yıllardır değerlendiren yerel maden işletmecilerinin somut bir önerisi de var. Özeti şu: Çatalağzı'nı bize verin. Hem yerli kömürü değerlendirerek döviz çıkışına engel olalım, hem de bölge ve ülke ekonomisine ve sosyal hayatına katkı sunalım. Bize vermeseniz de en azından tesisi yerli kömürle çalışma şartıyla özelleştirin.
Çatalağzı Termik Santrali özelleştirmesinde tesisi salt bir elektrik üretim jeneratörü olarak görmeyip, bölge ve ülke ekonomisine katkısı çerçevesinde ele almakta fayda var.