Çünkü üretimin lokomotifi kadınlar…
Kayseri’de organik tarıma dayalı üretim artarak devam ediyor. Öyle ki; birbiri ardına model olacak projeler üretiliyor. Bu alanda verilen emeklerin dönüşleri de memnuniyet verecek boyutta alınıyor. Bu projelerin en çarpıcılarını kadın çiftçileri köylerinden çıkarıp, kıt imkanlara rağmen yurt dışına götüren, katma değerli örnek tarım modellerini yerinde inceleme fırsatını veren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Kayseri İl Müdürü Özkan Kayacan’dan dinledim…
Kayacan ile her sohbetimizde söz dönüp dolaşıp mutlaka kadın çiftçilere geliyor. Kayacan kırsalın kalkınması adına kadınların gücüne inanarak projeler hazırladıklarını söylüyor. 2012 yılından bu yana kadın çiftçilere yönelik yürüttükleri bir dizi çalışmanın olumlu sonuçlarını almaya başladıklarını da sözlerine ekliyor. Kayacan, projelerinden bahsederken “Tüm faaliyetlerimizde amacımız kadın çiftçilerimizin özgüvenine katkı sağlamaktı. Bunu da başardık. Ok yaydan çıktı bir kere, geri dönüşü yok. Artık biz bile devrede olmasak yürüyecek bir sistem var. Kadın çiftçilerden oluşan bir kooperatifin hazırlığı yapılıyor ” diyor. Gelelim kadın çiftçiler için yapılan projelere…
Kadın çiftçilere yönelik ilk önemli adım 2014’te Kocasinan ve Talas ilçelerinde ‘Organik Tarım Pazarları’nın açılması ile atılıyor. Devamında 2015 yılında ‘Kadın Çiftçiler Vermikompost Üretiyor” projesi kapsamında 9 kadın üretici Avusturya’ya oradaki üretimi yerinde incelemek için götürülüyor. Solucan gübresi olan vermikompost üretimi; organik tarım uygulamalarına yönlendirilen kadın çiftçiler için bir başlangıç oluyor. Yine aynı yıl ‘Vermikompost Çalıştayı’ düzenleniyor. Bünyan İlçesi Karahıdır Köyü’nde ‘Ekolojik Buluşmalar’ etkinliği düzenleniyor ve beklentinin üzerinde bir talep görerek 160 kişi katılım sağlıyor. Sonrasında organik tarımı deneyen bir kadın girişimci, iki kadın girişimci derken kadınlar bir dayanışma modeli oluşturuyor ve hem üretip, hem de satış yapıyorlar. Dahası, sıradan tarım ürünleri ekilip-biçilen Karahıdır ‘Organik Köy’ ilan ediliyor. Bölgenin erkekleri ise başarısını kanıtlayan kadınlara destek oluyor.
Bu başarı bizi heyecanlandırdı. Çalışma arkadaşım Dilek Fidan ile ilk iş Karahıdır’a gittik. Kadın çiftçilerle sohbet ettik, mahallenin muhtarı ile görüştük…
Önce Karahıdır Köyü Muhtarı Süleyman Orhan’a kulak veriyoruz. “Burada geçim tarım ve hayvancılıkla oluyor” diyor, ve şunları söylüyor: “5 yıl oldu. ‘Organik köy’ ilan edildik. Yurt dışından bile misafirlerimiz geliyor. İlk başta organik tarımı hiç bilmiyorduk. Bu üretime 7 kişiyle başladık, 25 kişiye çıktı. Çiftçilikle uğraşan ailelerin hemen hepsi organik tarıma dahil oldu. Belediyelerle görüşüldü. Organik pazarlar açıldı. Bu pazarlarda da sadece organik tarım sertifikası olanlar satış yapabiliyor. Biz memnunuz. En önemlisi bu sayede doğayı kirletmemenin, organik tarımın ne kadar önemli olduğunu öğrendik. Yerli tohumla organik Karahıdır domatesi üretiyoruz. Kavun, karpuz, bamyaya kadar çeşitliliğimiz var. Organik tarıma verilen devlet desteklerinden de faydalanıyoruz. Kırsalın kalkınması da bu değil mi, doğduğumuz yerde doyuyoruz. Göç vermiyoruz.”
Pes etmedik, kınayanlar şimdi modelimizi inceliyor
Karahıdırlı girişimci Yasemin Bayezit’le sohbet ediyoruz sonra… “Lise mezunuyum. Eşim öğretmen. Eşimin ailesi çiftçilikle uğraşıyor. Ben de bu vesileyle toprakla uğraşmaya başladım. Çiftçiliği geleneksel yapan üreticiydik. Eşimin yönlendirmesiyle solucan gübresi için başlatılan programa katıldım. 64 saat eğitim aldık. Bana 2 bin 500 California solucanı verdiler. Evsel atıklarla besleyip, çoğalttık. Program dahilinde 9 kadın çiftçi ile birlikte Viyana’ya gittik. Bize oradaki üretim modellerini gösterdiler. Öğrendiklerimi kendi arazilerimizde uyguladık, verimini de aldık. Başlangıçta bir kadın olarak her yere girip çıkmamız kınanıyordu. Hiç bir zaman pes etmedik, utanmadık. Şimdi o kınayanların çoğu bizim modelimizi inceliyor. Karahıdır’ı şimdi örnek alıyorlar. Bu model daha da yaygınlaşacak. Ben de bir kadının gerçekten bir şeyler yapıp, üretip, güzel yerlere gelebileceğini göstermek istiyorum…”
Kayseri’de Tarım İl Müdürlüğü’nün öncü olduğu projeler ve belediyelerin de desteği ile bir farkındalık yaratıldı ve kadın dayanışması ekonomik katkıya dönüştü. Bunun anlamının çok büyük olduğu şüphesiz. Kayacan’ın da dediği gibi ok yaydan çıkmış bir kere…