Cumhuriyetin 100. yılına yeni tarım haritası
İklim değişikliği, kurumsal yoksulluk paradigmasının yıkıcı sonuçları, bavulunu hazırlamış milyonlarca iklim göçeri.
Yeni ekonomi coğrafyasının kuzeye kaymasıyla ortaya çıkacak “küresel medeniyet haritasının” kodları ‘yenilenmiş tarım haritasında’ saklı. Tarımın geleceği; milyarlarca verinin disiplinlerarası senaryolarından oluşturulmuş çözümlerine muhtaçken, biz hala tarıma ‘destek köstek’ meseleleriyle süreci baltalıyoruz.
Tarım değer zincirinin muvaffakiyeti; enerji maliyetleri, gıda anarşizmi ve devletlerin gıda milliyetçiliği politikalarına gebe. Tüm bu ahval içerisinde yoksul ülke tarımlarını kim nasıl kurtaracak. Yeni tarım haritasının parlayan yıldızlarından kuzey Amerikalı aronya; verimli, bol kazançlı ve ihracata uygun. 4 yıl içinde kendini amorti edebilen aronya, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın birçok desteği var.
Fizibilitesi bol sıfırlı; 100 dekarlık alanda ortalama bir milyonluk yatırım maliyeti ve 20 yıldaki 7 milyonluk işletme maliyeti ile 20 yıllık getirisi 67 milyon TL. Aybarshan Çiftliği Günalan köyünde, Ankara’nın gelecek tarım haritasına uygun tıbbi aromatikler, süs bitkileri üreterek, şehrin gıda kırılganlığını iyileştirmeye çalışıyor. Aronyanın, ilaç sanayiinde, kozmetikte geleceği çok parlak. Üretici Mustafa Barshan’ın hedefi bölgede katma değerli Aronya köyleri yaratmak. Birçok ilde marjinal araziler dışında, büyük alanlarda teknolojik aronya plantasyonları kuruluyor.
Tagem tarafından tescil ettirilen 2 çeşit, ülkemizin polikültür tarımı için üzümsü meyvelerin önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Karadeniz Tahıl Koridoru ile yedi düvele tokluk vadeden Türk tarımı, içeride hala çeşitli sivil toplum kuruluşlarının ‘çiftçiye zerre faydasız’ yöneticilerinin koltuklarına tutunma çabalarını, belirlenen 6 liralık fiyatına karşın 8 liradan ithal edilen mısırın akıbetini, küstürülen çiftçilerin seneye hangi motivasyonla üretim iradesi göstereceğini merak edip, mevzuları izliyor.
Harvard araştırmacısı Tim Rademacher ve bir grup bilim insanı dünya tarım haritasını değiştirerek; bitkisel üretimin karbon ayak izinde yüzde 71 azalma, biyoçeşitlilikte yüzde 86 artış, sulama suyunda yüzde 50’den fazla tasarruf sağlanabileceğini ortaya koydu. Rademacher’e göre; ‘buğday, soya, mısır, ayçiçeği’ gibi küresel gıda üretiminin yüzde 77’sini oluşturan 25 ürünün olası üretim alanlarının değiştirilmesiyle oluşturulacak ‘yeni tarım haritası’ ile açlık bitirebilir.
Dünya tarım haritası yeni stratejilerle yenileniyor
Avrupa, Ortak Tarım Politikası ile haritadaki yerini sağlamlaştırmaya, Hindistan, Çin penetrasyonunu artırmaya çalışırken Rusya, haritayı kanla çiziyor. Atatürk'ün, Otto Peron, Numan Kıraç gibi zamanının en iyi bilim insanlarını Türkiye'ye davet etmesi, gençleri dünyanın en iyi üniversitelerinde ziraat okumaya göndermesi. Türk Tarımına teknoloji tohumları ekerek, geleceği mayalaması gibi bizim de, cumhuriyetin 100. Yılına hediyemiz yenilikçi tarım haritası olabilir. Teknoloji, irade ve hevesle çizilmiş, vatan sevgisiyle boyanmış. Zira, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın, 2023 Yılı Tarımsal Üretici Temsilcileri İstişare Toplantısı'nda; "Tarım hiçbir zaman modası geçmeyecek bir sektördür" demesine rağmen tarımın modaya nasıl kurban edildiğini görmek üzücü....