Çöküş hızlanıyor
İspanya'da bir "borç deflasyonu" yaşanıyor. Merkezi yönetim ve bölgesel yönetimlerin kemerleri bu kadar sıkması, harcamaları düşürüyor. Varlık fiyatları azalıyor. Gelirler iyice düşüyor. Hem merkezi yonetim, hem de bölgesel yönetimler tarafında işler daha da kötüleşebilir.
Avrupalı politika yapıcıların, sorunun ciddiyetini eninde sonunda anlayacaklarını düşünüyordum. Umutlarım azaldı. Bu vurdumduymazlık, piyasalara fazla geliyor. Piyasa oyuncuları,euro bölgesi için kapsamlı bir kurtarma planı açıklanmadan, İspanya'nın bu işten çıkabileceğine inanmıyor. İspanya nasıl kurtulacak? Üç seçenek var. İspanyol borçlarının parasallaştırılması yani kurtarma fonu tarafından alım yapılması; Avrupa Merkez Bankası'nın(AMB) İspanyol borçlarına tam destek olması(garantör); İspanya'nın temerrüde düşmesi.
İspanyol borçlarının diğer ülkelerin fonlayacağı bir mekanizma ile parasallaştırılması seçeneği biraz daha öne çıkıyor. İspanya'ya bu konuda verilmiş sözler var. Kurtarma fonunun yapacağı alımların, İspanya'nın hem borcunu çevirmesine hem de yüksek borçlanma maliyetlerini düşürmesine yardımcı olması bekleniyor. İyimser bir düşünce olabilir. Bence kurtarma fonu elindeki kaynakları bitirir ve en başa dönülür. Denklemin içinde İtalya da var. Bu iki ekonominin büyüklüğünü ve borçlanma ihtiyaçlarını düşününce, karamsarlığım artıyor.
Yukarıda yazdıklarım içerisinde, euro bölgesini çöküşten kurtarabilecek olan seçenek AMB'nin devreye girmesidir. Sadece bir tahvil alım programı açıklanmasından bahsetmiyorum. Banka, İspanyol borçlarına "garantör" olacak. Bu tarz bir ödeme garantisi verilmezse, İspanya ve İtalya için temerrüt opsiyonu gündeme gelebilir.
Bitmek bilmeyen olumsuz haberlerle, EUR/USD paritesi bu hafta 1.2065'e düştü. Parite iki yıl önce 1.1880 seviyesindeydi. İki yıldır "1" seviyesi bekleniyor. Bu süre zarfında, spekülatörlerin haftalık olarak yayımlanan pozisyonlarına vurgu yapıldı. Euro-satış pozisyonlarının, hemen her hafta yeni bir rekor kırdığı yazıldı. Yine de "1" seviyesi gelmedi.Her cuma yayımlanan bu spekülatör pozisyonlarına fazla güvenmem. Yapılan işlemler, 1 trilyon dolarlık günlük işlem hacmine sahip bir piyasanın yüzde 2'sine bile ulaşmıyor. Tabii yorumcular önem veriyor. Spikerler bahsetmekten hoşlanıyor. Bu şekilde nam kazanıyor.
Euro-satış pozisyonları son iki yıldır rekor üstüne rekor kırarken, yatırım bankalarının oluşturduğu euroya dayalı fonlarda ve gerçek para kullanan fonlarda(kaldıraçsız) fazla bir hareket olmamıştı. Son haftalarda bu durum değişiyor. Yatırım bankaları, fonlar, eurodan çıkıyor. Euro önce içeriden vuruldu. İtalyanlar, İspanyollar, Yunanlılar bankalardan mevduatlarını çekti. Sonrasında dolar talebi başladı. Şimdi yabancı bankalar ve fonlar eurodan kaçıyor. Spekülatör pozisyonları tek başına etkili olsaydı, EUR/USD'ın aylar önce bugünkü seviyelerinde olması gerekirdi. Bugünkü durum farklı. Bu pozisyonlara, mevduatların çekilmesi, bankalar ve fonların çıkışı eklendi.
Eurodaki değer kaybı, sorunlu ülkelerin ihracatı açısından pozitif olabilir. Fakat hızlı sermaye çıkışı nedeniyle yaşanan değer kaybı, kredi kanallarının daraldığını gösterir. Bu da büyüme açısından negatif olabilir.
Durum iyi gözükmüyor. AMB'nin acilen devreye girmesi gerekiyor.