Çocukların beslenmesine dikkat etmeliyiz

Günümüzde çocuk yetiştirmek bir yandan kolay, ama bir yandan da her zamankinden daha zor. Kolay olan yanı, var olan teknolojik olanaklar, çocuğun gelişimini siz uğraşsanız da uğraşmasanız da etkisi altına alıyor, kendi kendine öğrenmesini uyarıyor. Ancak beri yandan baktığınızda, iş beslenmeye gelince, katkısız besin bulmak, çocuğu zararlı beslenme alışkanlıklarından korumak giderek zorlaşıyor. Amerikan Hastanesi diyet uzmanı Ayça Ilıca çocukların sürekli tükettikleri gıdaların içerisinde bulunan gıda katkı maddelerinin kontrollü kullanılmaması durumunda obeziteyi tetiklediğine işaret ediyor. Anne ve babaların çocuklarının katkı maddesi olan gıda maddelerini aşırı miktarda tüketmemelerini sağlamaları büyük önem taşıyor.

Gıda katkı maddeleri tek başına gıda olarak tüketilmeyen veya gıda ham veya yardımcı maddesi olarak kullanılmayan, tek başına besleyici değeri olan veya olmayan, ancak gıda üretimi sırasında belli izinler ve düzenlemeler çerçevesinde doğrudan ya da dolaylı kullanılan maddelerdir. Birçok gıdanın ambalajında yazılı olan E kodu ise gıda katkı maddelerini tanımlamak ve herhangi bir karışıklığa yol açmamak için kullanılan Avrupa Birliği'nin (EC) simgesi olarak E harfi ve üç rakamlı sayıdan ibaret kodlardır. Doğal veya sentetik olsun gıda maddelerinde kullanılan ve katkı maddesi olarak tanımlanan tüm kimyasallar bu kodlama sisteminin içindedir.

Katkı maddelerinin aşırı tüketiminden sakınmalıyız

Gıda katkılarının kullanım amaçları arasında gıdanın besleyici değerini korumak, gıdanın dayanıklılığını artırmak, gıdanın dokusal özelliklerini geliştirmek, gıdanın lezzetini ve rengini çekici hale getirmek, yağın acılaşması gibi reaksiyonları önleyerek lezzet kaybını önlemek, gıdada hastalık yapıcı mikroorganizmaların gelişmelerini önlemek gibi pek çok şey amaçlanmakta. Buna karşılık mesele çocukların beslenme özellikleriyle ilişkilendirildiğinde katkı maddelerinin risk oluşturabileceği görünmekte. Zira çocukların vücut kompozisyonları (yapısı) erişkinlerden farklı. Özellikle bazı gıdalara karşı özel eğilim gösterebilmekteler ve ortalamadan fazla tüketebilmekteler. Örneğin çikolata, kek gibi ürünler çocukların doğrudan seçicilik gösterdikleri gıdalar. Bu tür gıdaların aslında enerji içerikleri çok fazla, dahası katkı maddeleri de üretim özelliklerinden ötürü yüksek. O halde anne ve babaların çocuklarının diyetinde katkı maddesi olan gıda maddelerini aşırı miktarda tüketmemelerini sağlamaları önemlidir.

Obezite başka hastalıkları da tetikliyor

Çocuklarda obezite metabolik problemlere bağlı olarak tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, kalp damar hastalıkları, yağlı karaciğer hastalığı, safra taşları, polikistik over sendromu ve damarlarda pıhtı riskini de artıyor. Anatomik sorunlarda ise uyku problemleri ortopedik problemler, mide asidinin yemek borusuna geri taşması (reflü), baş ağrıları gibi sorunlar artıyor. İdrar kaçırma, psikolojik problemler, yeme bozuklukları (aşırı yeme ya da hiç yememe), omurga sorunları daha sık görülüyor. Gençler ve çocuklarda görülen obezitenin temelinde düzensiz öğünler ve hatalı atıştırmalar yatıyor. Sabah ve öğle yemeklerinin günün en önemli öğünleri olmalarına rağmen en sık atlanılan öğünler olası, çok önemli olan ara öğünlerde sağlıklı ürünlerin yerini sağlıksız atıştırmaların tüketilmesi, gerek içerikleri gerekse pişirilmeleri sırasında gördükleri işlemlerden dolayı doğallıklarını yitiren gıdaların tüketilmesi çocuklar arasında hızla yayılıyor. Tuzlu ya da şekerli cipsler, gofretler, bisküviler ile fast-food ürünleri, şeker ve meyve aroması ile oluşturulmuş meşrubatların, gazlı kolalı içeceklerin, kafein yüklü ürünlerin tüketimi gün geçtikçe artıyor. Toplam kalorilerinin yüzde 50'sinden fazlası yağlardan gelen, vitamin ve mineralden fakir, demir, kalsiyum, folik asit, riboflavin, A ve C vitamininden yoksun bu ürünler çocukların sağlığını ciddi halde tehlikeye sokuyor. Gelişme çağındaki çocukların hızlanan kas, kemik ve hormonal gelişimlerini karşılayacakları besinlerin; günlük almaları gereken enerjiye uygun, karbonhidrat, protein ve yağ içerikleri dengeli; vitamin ve mineral yönünden yeterli, taze ve doğru pişirme, saklama yöntemleri kullanılmış gıdalardan sağlanması çok önemli.