Citibank'ın üçüncü kurtarılışı…
ABD'de kapitalizm ölüyor mu, tartışmaları daha canlılığını yitirmemişken geçen hafta sonunda ABD Hazine'si Citibank yönetimiyle, banka hissedar olma konusunda anlaştı. Bu durumda, bir şekliyle Citibank Türkiye'deki örneğiyle Halk ya da Ziraat Bankası gibi devlet bankası durumuna gelmiş oluyor. Bu karar ortaya birçok soru çıkartıyor. En önemlisi, ABD'de bankacılık sektörünün gerçek durumu ne? Ve, ikinci büyük dalga gelecek mi?
Zor soruları bırakıp kolay olanlara bakalım ve ABD Hazine'sinin en son operasyonunu soru cevaplarla anlamaya çalışalım.
Soru 1: ABD Hazine'si en son operasyonda Citibank'e nakit para koydu mu? Değilse ne yaptı?
Cevap: Hayır. ABD Hazine'si bu operasyonda Citibank'e nakit enjeksiyonu yapmadı. Operasyon, Hazine'nin elindeki imtiyazlı hisse senetlerininin adi hisse senetlerine çevrilmesinden oluşuyor.
ABD Hazine'si Ekim 2008'de tarihinde Citibank'e destek olmak için 25 milyar dolarlık nakit enjeksiyonu yapmıştı. Bunun karşılığında Hazine'ye aynı miktarda imtiyazlı hisse senedi verilmişti. Kasım ayında durum kötüleşince yeni bir operasyon yapılmıştı. Bu operasyonda, Hazine bir taraftan Citibank'e 25 milyar dolarlık yeni bir nakit enjeksiyonu yaptı. Bunun karşılığında Hazine'ye 24 milyar dolarlık ilave imtiyazlı hisse senedi verildi (ayrıca ABD'nin TMSF olarak nitelendirebileceğimiz FDIC'ye de 4 milyar dolarlık senet verildi).
Geçen haftaki operasyonda, hazinenin sahip olduğu imtiyazlı senetlerin 25 milyar dolarlık kısmı adi hisse senedine dönüştürüldü. Hazine bu operasyona şart olarak, diğer büyük hissedarlar (Ocak 2008'de ortak olan Prens Velid, Singapur hükümeti olmak üzere yabancı yatırımcılar) ve bazı küçük yatırımcıların da toplam 27,4 milyar dolarlık imtiyazlı hisselerinin adi hisselere dönüştürülmesini şart koştu.
Soru 2: ABD Hazine'si operasyonun tamamlanmasıyla Citibank hisselerinin yüzde kaçının sahibi olacak?
Cevap: Yüzde 36. Yani hazine, bankanın azınlık hisselerine sahip olacak. Ancak, yüzde 36 gibi bir rakam oldukça yüksek bir hisseye tekabül ediyor. Bankanın yukarıda bahsedilen diğer büyük ortakları toplam olarak yüzde 38 hisseye sahip olacak. Bankanın adi hisselerinin sahibi olan mevcut (küçük) hissedarların payı yüzde 26'ya düşecek.
Soru 3: Nakit girişi yoksa operasyon neden yapıldı?
Cevap: Amaç, bankacılık denetleme kuruluşlarının şubat ayındaki uyarısıyla Citibank ana sermaye yeterliliğini (Tier-1) yükseltmekti. Bu operasyonla bankanın ana sermayesi 30 milyar dolardan 81 milyar dolara yükselecek.
Soru 4: Bankayı devlet mi yönetecek? Yönetim kurulu nasıl belirlenecek?
Cevap: Bankaya ilave bağımsız yönetim kurulu üyeleri alınacak. Devlet, banka üzerinde doğrudan yönetim gücüne sahip olmayacak.
Asıl soru şudur, en son operasyon Citibank'i kurtaracak mı? Yeni operasyonlar gelecek mi?
Kasım ayındaki operasyonda da aynı sorular sorulmuştu. Üç ay geçmeden bu operasyon yapıldı. Bu operasyonda nakit girişi söz konusu değil. Yeni hazine garantileri de yok. Yani bu operasyon hazineye ilave yük getirmedi. Sadece bankanın sermaye yeterliliği rasyolarını düzeltti. Bankanın ilave nakit sermayeye ihtiyacı olup olmayacağı sorusu bu sene boyunca sorulacak. Ve muhtemelen yeni sermaye girişi gerekecek.
İkiyüz yaşına yaklaşan banka tarihinde ABD Hazinesi ve özel yatırımcılar tarafından birkaç defa kurtarıldı. Bir defasında da banka 1800'li yılların sonunda ABD Hazine'sini kurtardı. Citibank'in kaderi ABD bankacılık sisteminin kaderiyle iç içe. Her ikisinin de kaderi belirsiz…