Çırakların iş kanununa tabi olmaması

4857 Sayılı İş Kanunu'nun 4. maddesi söz konusu kanun kapsamına girmeyen işleri düzenlemektedir. Çıraklarda 4857 sayılı iş kanunun işçiler için getirdiği düzenlemelere tabi değildir. Düzenlemenin istisnasını iş sağlığı ve güvenliği hükümleri oluşturmaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun iş sağlığı ve güvenliği hakkındaki hükümleri çıraklar için de uygulanmaktadır.

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi E. 2012/9983 K. 2013/343t. 22.1.2013 kararı da bu konudaki emsal kararlardandır. Söz konusu davada; Davacı, kıdem, ihbar tazminatı, ücret alacağı, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil ve sosyal haklar alacağı, vergi iadesi alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, davacının iş sözleşmesini haklı sebeple feshettiğini kabul ederek, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Mahkeme kararı davalı avukatı tarafından temyiz edilmiştir.

Yargıtay ise “Davacının, Mayıs 2004- 30.09.2005 tarihleri arasında davalı işyerinde çırak olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 4/f. maddesi gereğince bu dönem ki çalışmalar bir mesleği öğrenme amacına yönelik olduğundan, davacının bu dönemde işçi olarak çalıştığı kabul edilemez. Dava konusu alacakların hesaplanmasının bu dönem dışlanarak yapılması gerekirken, çıraklık dönemi de dahil edilmek suretiyle yapılan hesaplamaya itibar edilerek hüküm kurulması hatalıdır” gerekçesi ile mahkeme kararının bozulmasına karar vermiştir.

Çalışanlar çıraklık dönemi için Mesleki Eğitim Kanunu'na tabi olacaktır. Çıraklık döneminden sonra aynı işyerinde çalışamaya devam eden kişiler ise çıraklık dönemimin bitmesi ile 4857 saylı İş Kanunu'na tabi olacaklardır. Bu nedenle çıraklık döneminde çalışanlar 4857 sayılı İş Kanunu'na ilişkin olarak hak ve talepte bulunamayacaktır. Ancak hiç şüphesiz ki işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği kurallarına tabi olacaktır, işverende bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır.