Çin’in kozu nadir metaller

ABD-Çin hususunda birkaç noktaya vurgu yapacağım. Bunlar ya yanlış yorumlanıyorlar, ya da az biliniyorlar. Trump yönetimi, Çin’den ithal edilen ürünlerin vergilerini artırarak, Amerikan mallarına talebin artacağını, bu sayede daha çok Amerikalının iş bulacağını düşünüyor. Dev şirketler Çin’den çıkarlarsa, maliyetlerin düşük olacağı başka bir ülkeye giderler. ABD’ye geri dönmezler. Çinli bir işçinin saatlik ücreti 4 dolar iken, Amerikalı işçinin saatlik ücreti 24 dolardır. Amerikalılar işlerini Çinlilere kaptırıyor algısı madalyonun bir yüzüdür. Diğer yüzünde, Amerikalı tüketicinin Çin sayesinde ürünleri ucuza almasıdır. Apple telefonlarını Çin yerine ABD’de üretse, Amerikalılar bu cihazları bu kadar ucuza alamazlar. Apple’ın kârı da yerle bir olur.

Çin’in döviz rezervleri 2014 yılında 4 trilyon dolardı. 2015-2016 döneminde döviz piyasasında yaşanan panikte bu rezervin 1 trilyon doları kullanıldı. Yayımlanan son rakamlara göre rezervler 3.1 trilyon dolardır. Bunun içinde 1.1 trilyon dolarlık Amerikan tahvili var. Çin Merkez Bankası (ÇMB), sadece çok parası olduğu ve ne yapacağını bilemediği için Amerikan tahvillerini almıyor. Bu alımlar, uyguladığı ticaret politikasının bir fonksiyonudur. Çin’de işletmelerin dolar gelirleri yüksektir. Bu dolarlar Çin sistemine girdiğinde, normal şartlarda yuanı güçlendirir. ÇMB, para biriminin değerlenmesini önlemek için piyasadaki dolarları topluyor. Karşılığında yuan veriyor. Kurum bu dolarları, derinliği büyük olan, daha da önemlisi büyük ticaret fazlası verebilecek bir ülkenin piyasasına yatırmalıdır. Bu kriterleri sadece ABD sağlıyor. Bu işleyişin yanlış yorumlanan kısmına gelelim. Bazı finansçılar; ‘’Kozlar Çin’de. Elindeki Amerikan tahvillerini satar. Ya da alımları azaltır’’ görüşünü dillendiriyorlar. Tahvillerin satılmasıyla piyasadan likidite çekileceği için, bu sıkı para politikası anlamına gelir. Ekonominin desteğe ihtiyacının olduğu bir dönemde ekonomi ciddi bir darbe alır. Çin tahvil alımlarını azaltmaya karar verirse, mevcut sistemi devam ettirmesi için birkaç alternatifi olur. Daha az Amerikan tahvili alıp, daha fazla dolar cinsi varlık alabilir. Daha az Amerikan tahvili alıp, daha fazla yabancı ülke tahvili alabilir. Daha az Amerikan tahvili alıp, daha fazla emtia alabilir. Her senaryoda, ABD’nin ödemeler dengesi hesabı değişmez. ABD’nin genel durumu ya aynı kalır, ya da iyileşir. Çin’in genel durumu ya aynı kalır, ya da biraz kötüleşir. Washington bu nedenle Çin’in tahvil alımlarını azaltmasından rahatsız olmaz.
Çin’in kozlarından birisi nadir toprak metalleri olacak. Çin devlet başkanı Şi Cinping’in, nadir toprak metalleri üretim tesisini bu hafta ziyaret etmesi tesadüf değildir. Çin bu piyasanın yüzde 97’sini kontrol ediyor. Rakipsiz bir üreticidir. Bu elementler; yüksek teknolojili ürünlerde, hibrit otomobillerde, akıllı telefonlarda, savunma sanayisinde kullanılıyor. Dikkat edilirse, ABD’nin gümrük vergilerini artırdığı ürünler arasında nadir toprak elementleri bulunmuyor. Ticaret savaşını şu ülke kazanır demek kolay değildir. İki ülkenin avantajları ve dezavantajları var.