Çin’de QR kod devrimi ve e-ticaret alanında Türkiye için yeni fırsatlar
Abdulkadir Emin Önen - Türkiye Cumhuriyeti Pekin Büyükelçisi
İnsanoğlunun yazı devrimi nasıl başka devrimlerin öncüsü olduysa; çok hızlı bir şekilde bilgisayar devrimi de yeni devrimlerin öncüsü oldu. Artık her şey yeni ve hızlı olarak karşımıza çıkıyor.
Dijitalleşme çağında ilerlerken aynı zamanda devrim içinde devrimler yaşıyoruz. Bunların bazılarının farkına varmasak bile günlük yaşamımızın her alanında bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmelerin birer örneğini deneyimliyoruz.
Bugün itibarıyla 7.6 milyara ulaşmış dünya nüfusunun yaklaşık yarısı internet kullanıcısı haline geldi. 2000 yılından bu yana, dünya nüfusu yılda ortalama %1.1 artış gösterirken, internet nüfusu dediğimiz toplam internet kullanıcı sayısı, her yıl yaklaşık %13.2 artıyor.
İnternetin hayatımıza girmesiyle dönüştürdüğü temel alanlarda biri de ticaret oldu. International Trade Centre tarafından yayımlanan raporda bir internet sitesi aracılığıyla ilk e-ticaret işleminin 23 yıl önce yapıldığı tesbit edilmiştir. Özellikle son 5 yılda e-ticaret hacmi günden güne artıyor.
Dünya perakende e-ticareti, 2017 yılında 2.3 trilyon dolarlık bir hacme ulaştı. 2020 yılında bu hacmin 4 trilyon dolara yaklaşması bekleniyor. 2012 yılında %10 olan mobilin e-ticaretteki payı, sadece 5 yıl içerisinde %48 seviyesine geldi. 2012 yılında toplam e-ticaret hacminin %62'sini gelişmiş ülkeler oluştururken, bugün neredeyse %60'ını gelişmekte olan ülkeler yapıyor. Tablonun bu kadar hızlı değişmesindeki en büyük pay sahibi ülke şüphesiz ki Çin'dir. Bu noktada Çin’e ilişkin bazı istatistikleri zikretmekte fayda var.
Çin'de 2012 yılında %4 olan e-ticaretin toplam perakende içerisindeki payı, sadece 5 yılda 17 puan büyüyerek yaklaşık %20 seviyesine yükseldi. Bu yıllar arasında e-ticaret hacmini her yıl %54 artırmayı başaran Çin, 2017 itibarıyla dünya e-ticaret hacminin %47’sini oluşturmuştur. Başka bir ifadeyle, 2017 yılında Çin’de 1.1 trilyon dolar değerinde e-ticaret gerçekleşmiştir.
2020 yılında ise Çin'in dünya e-ticaret hacminin %60'ını ulaşması bekleniyor. Çin'deki bu e-ticaret hacminin önemli bölümünü e-ticaret devi Alibaba, Jingdong gibi gruplar gerçekleştiriyor. e-ticaretin bu denli hızlı büyümesinde, Çin'in akıllı telefonlara çok kolay adapte olması ve özellikle karekod (QR) ile ödeme sistemleri belirleyici olmuştur.
Çin'de 2017 yılı sonu itibarıyla 772 milyon internet kullanıcısı bulunmakta ve bunların %97.5'i mobil internet kullanıcısı konumundadır.
2017 yılı sonu itibarıyla mobil ödeme aracı kullanan kişi sayısı 531 milyona ulaşmış, böylece, Çin nüfusunun yaklaşık %40’ı mobil ödeme aracı kullanır hale gelmiştir. Mobil ödeme kullanıcı sayısı 2017 yılında 57.8 milyon, başka bir ifadeyle %12,3 oranında artmış, Karekod (QR) ile ödeme sistemleri ise mobil ödeme araçları alanında yeni bir devrimin öncüsü olmuştur.
Tabloya Türkiye açısından bakacak olursak 2017 itibarıyla Türkiye e-ticaret pazarı hacmi 35 milyar TL seviyesini aştı. Bu büyüklük tüm sektörleri kapsamakla birlikte perakende e-ticaret kısmı, 2013 yılından itibaren yılda ortalama %34 büyüyerek 7.3 milyar TL'den 2017 yılında 21 milyar TL’lik seviyeye geldi.
Dünya genelindeki ülkeler içerisinde internet kullanıcı sayısı açısından Türkiye’nin konumuna bakıldığında, Türkiye dünyanın en çok internet kullanıcısına sahip 17. ülkesi durumundadır. Türkiye’de internet kullanıcı sayısı bugün itibarıyla 55 milyona yaklaştı. Mobil internet kullanıcısı sayısı ise 59 milyona ulaşmıştır.
Tüm bu istatistikler göz önüne bulundurulduğunda Türkiye ile Çin arasındaki ticareti geliştirme bakımından e-ticaret bize yeni bir perspektif sunmaktadır. Nitekim, 2017'de 450 milyar dolar seviyesine ulaştığı tahmin edilen sınır ötesi e-ticaret rakamının her yıl ortalama %27 büyüyerek 2020 yılında 1 trilyon dolar sınırına yaklaşması bekleniyor. Bu pazarın hem en büyük üretici hem de tüketici konumunda olan Çin’e ihracatımızda firmalarımızın e-ticareti da artık öncelikli tercihleri arasına alması büyük önem taşımaktadır.
Çin ile e-ticareti ve QR ile ödeme sistemlerini başta turizm olmak üzere tüm hizmet sektörümüzün kullanmaya başlaması önceliklerimiz arasında olmalıdır. Ülkemizi ziyaret eden turistlerin ortalama harcama miktarı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 629 dolardır. Ortalama bir Çinli turist ise bu rakamın yaklaşık 4 kat fazlasını harcıyor. 2017 yılında dünya çapında yapılan kişisel lüks tüketim harcamalarında Çinlilerin payının %32’ye ulaştığı verisini de göz önünde bulundurduğumuz zaman potansiyel daha net görülecektir. Bu noktada, Çinlilere sunulabilecek QR ile ödeme sistemleriyle bu harcama miktarlarının çok daha yukarı seviyelere çıkarılacağı aşikardır.