Çin riskleri boyut kazanabilir

İçeride anayasa değişikliğini ve başkanlık sistemine geçişi konuşuyoruz. Dışarıdaki gelişmeler doğal olarak kontrolümüz dışındadır. Yatırım bankaları son günlerde yayımladıkları ‘‘2017 beklentileri’’ başlıklı raporlarda küresel büyümeye yönelik olumlu ifadeler kullanıyorlar. Bu tahminlerin dayandığı temeller şu aşamada bir muammadır.

İçeriyi bir şekilde götürebiliriz. Yeni sorunlar yaratmamak bile yeterli olabilir. Türkiye ile aynı kategorideki ülkelerin hepsinde sorun var. Biz terör saldırılarıyla boğuşuyoruz. Başkanlık sistemini tartışıyoruz. Brezilya’nın, Güney Afrika’nın, Rusya’nın farklı sorunları var. Problemlerini biraz halletmiş olan ülkenin piyasaları dengeli durabilir. Gelişen ülkeler için önemli risk faktörleri Fed’in faiz politikası ve Çin’le ilgili gelişmelerdir. Trump’ın 20 Ocak’ta Beyaz Saray’a geçtikten sonra nasıl politikalar izleyeceği bilinmiyor. Açıkçası Trump’ın uygulayacağı Çin politikası, bunun Çin ekonomisine ve dünya ekonomisine olası yansımaları konusunda tedirginim. Burada Trump’ın seçim öncesindeki popülist söyleminden bahsetmiyorum. Trump öyle isimlerle çalışacak ki, endişelenmemek mümkün değil. Örneğin Trump’ın Ulusal Ticaret Konseyi Direktörü Peter Navarro deyim yerindeyse bir Çin düşmanıdır. Navarro’nun; Çin’in askeri, ekonomik ve sosyal politikalarını yerden yere vuran kitapları var. Trump, Navarro için Beyaz Saray’da yeni bir departman kuruyor. Trump’ın diğer ekonomi kurmayları Mnuchin, Ross ve Kudlow da Çin konusunda benzer fikirlere sahiptir. Trump’ın genişletici maliye politikası ve buna karşılık Fed’in uygulayacağı politika tartışmaya açıktır. Ancak sadece ekonomi kurmaylarına bakarak bile, ‘‘ABD ile Çin arasındaki gerilim kuvvetle muhtemel artacak’’ yorumu yapılabilir. Bu isimlerin söylemi o kadar saldırgan ki, ‘‘Trump yönetimi Çin’e yönelik adımlar atmaz’’ diyemiyorum. Trump’ın ekibi, ‘‘Çin’den gelen her ürüne yüzde 5’lik gümrük vergisi’’ düşüncesini medyaya sızdırdı. Ortam bu şekilde hazırlanıyor. Tabii Çin de boş durmayacak. Bu politikalara karşılık verecek. Bir tarafta Çin’in büyüme hedefi, diğer tarafta sekiz yılın en düşük seviyesindeki Çin Yuanı var. Trump göreve başladıktan sonra Çin yönetimi yuanın hızla değerlenmesine göz yumar mı? Yuanın güçlenmeye başlaması Çin’in büyüme hedefini vurabilir. Olaylara sadece ekonomik açıdan da bakmayalım. ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı, jeostratejilere yön verecek. ABD ile Çin’in bir ticaret savaşına girmesi Asya bölgesinde siyasi tansiyonu da artırır. Trump Çin için olumsuz bir politik ifade kullandığında Asya piyasaları sallanıyor. Finans piyasalarındaki oynaklık seviyeleri artıyor. Global piyasalarda son haftalarda görülen sakin havayı 2017’de çok arayabiliriz.

2016’nın ilk aylarında Çin kaynaklı ekonomik gelişmeler piyasalarda dalgalanmalara yol açmıştı. Çin kaynaklı riskler 2017’de boyut kazanabilir. Bu tarz dalgalanmalardan hiçbir gelişen ülke kaçamaz. Mevcut konjonktürde Türkiye’de yepyeni ekonomik hikayeler yaratmayı geçtim. İçeride ekstra sorunlar çıkmasın, buna da razıyım.