Çimentocuların Afrika pazarında Avrupa tedirginliği
Çimento sektörünün önde gelen temsilcileri kriz sonrası daralan Avrupa pazarı nedeniyle Afrika pazarına yönelen Avrupalılara Pazar kaptırmamak için önlemler alınması gerektiğini ortaya koyarak, Afrika'da bazı ülkelerde üretim için yatırım kararı aldıklarını açıklıyorlar. Dünya çimento ihracatında ilk sıraya sahip olan çimentocularımızın bu erken uyarıya girmeleri, doğru ve yerinde bir girişim olarak değerlendirilmeli ve kamu tarafından da desteklenmelirdir.
Çimento sektörünün önde gelen kuruluşlarının temsilcileri ,yaptıkları değerlendirmelerde Avrupa pazarının daralmasına bağlı olarak yeni pazarlar arayan ve Afrika pazarına girmek isteyen Avrupalı çimentocuların , bu pazarda ülkelerde, bazı muafiyetlere sahip olmalarının tedirginliğini yaşadıklarını belirtiyorlar. Bu pazarda son dönemde bazı kayıpları olduğunu söylüyorlar.
Avrupalıların Afrika pazarında önemli yeni üretim tesisleri kurma girişimlerine değinerek, bizim üreticilerimizin de Afrika'da tesis kurmalarının zamanının geldiğinin altını çiziyorlar. Limak Holding çimento grup koordinatörü Gültekin Aksüyek, Afrika'da iki ülkede yatırım faaliyetleri için fizibilite çalışmaları yaptıklarını, biri ihale aşamasında iki projeyle ilgilendiklerini, birinin Eylül ayında sonuçlanacağını, her iki projenin yatırımın da 150 milyon dolar seviyesinde olduğunu açıklıyor. Aksüyek, sektörün diğer temsilcilerinin de Afrika'da yatırım yapma kararlarına duymaya ihtiyaçları olduğunu belirtiyor.
Oyak çimento yöneticisi Celal Çağlar da Afrika pazarında Avrupalı çimentocuların bazı ülkelerde gümrük ve vergi muafiyeti sahibi olmalarının bizim açımızdan olumsuzluk yarattığını, kriz öncesi ithalatçı olan Avrupalıların, sonrası iç pazardaki daralma nedeniyle Afrika pazarına yöneldiklerini söylüyor. Afrika pazarında Avrupalıların bize rakip olduğunu açıklayan Çağlar, 2012 yılı Temmuz sonu itibariyle Türkiye'nin en fazla çimento ihraç ettiği ülke olan Rusya'nın ardından Afrika ülkelerinin yer aldığı bilgisini de veriyor.
Çimentocularımızın bu değerlendirmelerini ben pazardaki gelişmeye bağlı olarak doğru bir "Erken uyarı" olarak değerlendiriyorum.
2010 yılı dünya çimento ihracatında Türkiye 19 milyon ton ile ilk sırada yer alıyor. Buna karşın o yıl en yüksek çimento ihraç eden Avrupa ülkesi Portekiz'in ihracat toplamı bizim yüzde 15'imiz seviyesinde ve 3 milyon ton.
Türkiye çimento sanayi üretim açısından da dünyada önemli bir yer alıyor. 3.3 milyar tonluk dünya üretiminde Çin 1.8 milyar tonla ilk sırada, Hindistan 216 milyon tonla ikinci sırada yer alıyorlar. Ama bu iki ülkede üretimlerinin tamamını iç tüketime yöneltmiş durumdalar. Çin sadece 16 milyon ton ihracat yapıyor. Oysa Türkiye 62 milyon tonluk üretiminin 19 milyon tonunu, Çin'den daha fazla bölümünü ihraç ediyor ve dünyada ihracatta ilk sırada yer alıyor. Türkiye üretiminin yüzde 30'unu ihraç ederek bu liderliği elde ediyor. Bu nedenle de çimentocularımızın Afrika pazarındaki gelişmeye duyarlı olmaları ve bunu "erken uyarı" olarak algılayıp, yeni yatırım planlarına girmeleri olumlu bir tavır olarak ortaya çıkıyor.
Türkiye çimento üretimini hızlı geliştiren bir ülke. Bunda Irak gibi çevre ülkelerinde önemli imar hareketleri olmasının, iç piyasanın canlılığının, etkisi var. 2005 yılından bu yana ülkemizde Çimento üretimi yüzde 56 oranında artış gösteriyor. Ülkemizdeki kentsel dönüşüm projelerinin başlayacak olması ve çevre ülkelerinde yine önemli altyapı yatırımları ve çatışmalardan doğan yıkımlara bağlı projelerin gündeme gelebilecek olması çimento sektörümüzün hem yeni yatırımlarla üretimini artıracağını, hem de ihracatını artırmaya devam edeceğini tahmin etmek yanlış olmayacaktır.
Türkiye çimento sektörü bir dönem birçok fabrikasını yabancılara sattıktan sonra, son yıllarda yabancılarda olan birçok fabrikayı yeniden satın alarak yerlileştirme başarısını da gösterdi. Dünya çimento sanayinin en önemli 5 aktörü içersinde yer aldı. Bu başarılarının devamı için, duyarlı bir tavırla yollarına devam edeceklerine inanıyorum. Afrika pazarı konusundaki tutumları da bunu gösteriyor.