Çil çil değilse de, külçe külçe altın ihraç ediyoruz yine

Alaattin AKTAŞ
Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ [email protected]

Türkiye gerçek anlamda altın ihracatını 2008 yılında "keşfetti" denilebilir. Daha önceki yıllarda milyar dolar sınırı aşılamıyorken, 2008'de birden 3.6 milyar dolara ulaşıvermiştik. 2012'de zirveye çıktık; o yıl tam 13.3 milyar dolarlık altın ihraç ettik. Bu tutar, Türkiye'nin 2012 yılındaki toplam ihracatının yaklaşık yüzde 9'u kadar bir büyük oluşturuyordu. Görünürde müthiş bir ihracat başarısı söz konusuydu. Sahip olmadığımız bir madeni, üretmediğimiz bir ürünü bu düzeyde ihraç etmek, gerçekten müthişti. Gerçi bu ihracat daha sonra çok tartışıldı, siyaseten sonuçlar bile doğurdu ama, "Türkiye bu kadar dövizi kazanmış mıydı", ona bakmak gerekirdi. 

Altın ihracatı daha sonra, 2012 öncesindeki normal sayılabilecek düzeyine indi. 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla 3.3 ve 3.2 milyar dolarlık ihracat yapıldı. 

Ama bu yıl bir hareketlenme vardı. İlk aydan belli etmeye başlamıştı bu hareketlenme kendini. Ocak ayında 1.3 milyar dolarlık altın ihraç ettik. Şubatta 1.7 milyar dolara ulaştık. Mart, bir gerileme olsa da yine 1 milyar dolarla geçildi ve nihayet nisanda da 1.4 milyar dolarlık ihracat yapıldı. Yani dört ayın toplamındaki altın ihracatı 5.4 milyar doları buldu. 

5.4 milyar dolarlık ihracat, ilk dört aylık dönem itibariyle şimdiye kadarki en yüksek ihracat olma özelliğine sahip. Yıl bazında rekor kırılan 2012'nin ilk dört ayındaki ihracat yalnızca 2.6 milyar dolardı. 

Yani dönem rekoru kırmış durumdayız ve yıl bazında koşar adım rekora gidiyoruz. 

Net katkıda hızlı artış 

Bu yıl ilk dört ayda 5.4 milyar dolarlık altın ihracatına karşılık ithalat yalnızca 842 milyon dolar oldu. Böylece net ihracat 4.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. 

Oysa geçen yılın aynı döneminde 2.5 milyar dolarlık ihracata karşılık ithalat 1.2 milyar dolar olmuş ve net ihracat 1.3 milyar dolar düzeyinde oluşmuştu. 

Böylece altın ticareti, dış ticaret dengesini 3.3 milyar dolar iyileştirici bir etki yapmış oldu. 

İhracatta İsviçre ilk sırada 

Türkiye ilk dört ayda 138 ton altın ihraç etti. Bu ihracatta İsviçre ilk sırada. Söz konusu ülkeye ocak-nisan döneminde 3.6 milyar dolarlık 91.6 ton altın ihracatı gerçekleştirildi. 

İhracatta ikinci sırayı 896 milyon dolarla İngiltere, üçüncü sırayı da 658 milyon dolarla Birleşik Arap Emirlikleri aldı. 
İhracatta üçüncü sırada bulunan Birleşik Arap Emirlikleri, en çok altın ithalatı yapılan ülkeler arasında ise birinci sırada bulunuyor. Ocak-nisan döneminde Birleşik Arap Emirlikleri'nden 482 milyon, Almanya'dan 107 milyon, İspanya'dan 52 milyon dolarlık altın ithal edildi. Türkiye'nin külçe altın ithal ettiği ülkeler arasında 1.1 ton ve 44 milyon dolarla Irak'ın da bulunması dikkat çekti. 

On yılın bilançosu 

Türkiye 2005-2014 dönemini kapsayan son on yılda 58 milyar dolarlık külçe altın ithal etti. Bu dönemdeki ihracat ise 33 milyar dolar. İthal edilen altının bir kısmı kuşkusuz Türkiye'de kalıyor, ziynet eşyasına dönüşüyor, tasarruf aracı olarak tutuluyor. Ama ithal edilen altının bir kısmı da daha sonra ihracata konu oluyor. Aksini düşünemeyiz, çünkü biz altın üreten bir ülke değiliz ki... Bu on yılda ihraç ettiğimiz 33 milyar dolarlık altını ürettiğimizi kim söyleyebilir ki... 

Çok düz mantık yürütüp, "58 milyarlık ithalata karşılık 33 milyarlık ihracatımız var, demek ki hala 25 milyar dolarlık altın ihraç edebiliriz" demek de temelden yanlış olur. Türk halkı altını özellikle tasarruf aracı olarak kullanıyor, tutuyor. Dolayısıyla bu 58 milyar dolarlık altının önemli bir kısmı kadınların bileklerinde, boyunlarında, yastık altlarında çoktan yerini aldı bile...

qreht4.png

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar