ChatGPT

Kasım sonundan beri yapay zekâ robotu ‘ChatGPT’ konuşuluyor. Bizim gibi mesleğe daktilo ve tipo baskı ile başlayan, bir süre teleksle götürüp faksı daha sonra tanıyan bir nesil için anlamak zor tabii ki!

ChatGPT, birçok mesleği etkileyecek, yok edecekmiş. Hatta başlamış bile. Özellikle ve başlangıçta ‘yazma’ya dayalı meslekler. Abonelik ücretini ödeyerek programı indirdiğinde istek ve sorularını sıraladıktan sonra Dostoyevski gibi roman da yazdırabiliyorsun, en popüler bir kişi gibi makale de…

Şu anda bile bu programa yazdırılan kitaplar çoktan satışa sunulmuş, iyi de satıyormuş. Sadece bu kadar mı? Bu programla, derdin neyse, en tanınmış avukattan daha iyi dilekçe ya da dava sürerken en sağlamından savunma da yazabiliyorsun.

(İster misin ileride hakimler de yapay zekâlı robot olsun) Bütün mevzuatı internet üzerinden tarayıp, her olasılığı dikkate alarak, senin için en doğrusunu düşünen, en sağlamını öneren bir programdan söz ediyoruz. İşin ilginci bu yapay zekânın ‘üretken’ olması. İnsan çalışmasından ayırt edilemeyen içerik oluşturmak için geçmiş verilerden öğrenme yeteneğine sahip. Doğal, insana benzer bir dil kullanarak soruları cevaplıyor, veri tabanı olarak interneti kullanarak yazı stillerini taklit edebiliyor.

ABD’de çalışanların yüzde 80’i etkilenecek, yüzde 10’u işlerini kaybedecekmiş. Dert sadece onların değil! Bu programa her dilden ulaşılabiliyor, her dilden yanıt alınabiliyormuş. Vergi memurları, muhasebeciler, asistanlar, mahkeme çalışanları, finansal analistler, çevirmenler, halkla ilişkiler uzmanları… ‘Niye danışmana sorayım ki?’ dedirten liste uzayıp gidiyor.

Her dilde çalıştığına göre sorun sadece Amerikalıların sorunu olmakla kalmayacak, dünya etkilenecek demektir. Bu programı ABD merkezli yapay zekâ araştırma şirketi OpenAI, 2015’ten bu yana süren çaba ve yüzlerce milyon dolarlık yatırım sonrası hazırlayarak çeşitli versiyonları sonrasında piyasaya sunmuş. Amaç tabii ki insanlığa fayda…

Bu nedenle başlangıçta kâr amacı güdülmemiş, 2019’dan sonra ise ‘sınırlı kâr’ hedeflenmiş. Bu aşamada Microsoft ile ortaklık kuran şirket 1 milyar dolarlık bir yatırım başlatmış. Aralık 2022’de ChatGPT’nin ücretsiz ön izlemesi ilk 5 günde, 1 milyondan fazla üye toplamış.

Ocak 2023 itibariyle şirketin değeri, 2021’e göre iki katına çıkmış, 29 milyar dolarlık bir fon için görüşmelere başlamış. Microsoft da bu şirkete yıllara sâri olarak 10 milyar dolarlık bir yatırım yapacağını duyurmuş. Daha sonra Google, bu programın bilgi kaynağı olarak yerini tehdit edeceğini düşünerek benzer bir yapay zekâ uygulamasını hazırladığını, Microsoft da aynı temelli zekâ uygulamasını ürünlerinde kullanacağını duyurmuş. Batı koşarken Doğu durur mu?

Çinli teknoloji devi Alibaba, ‘Tongyi Qianwen’ adını verdiği yapay zekâ sohbet robotunu ve de Çinli teknoloji grubu Baidu da kendi yapay zekâ sohbet robotlarını piyasaya süreceğini açıklamış. Benim merak ettiğim ‘biz gibi düşünme’ yeteneğine nasıl sahip olacakları?

Biz derken her milletten, kendini bir gruba ait hisseden her topluluktan bahsediyorum. Her milletin, her topluluğun kendine ait bir değerler sistemi, örneğin ulusal çıkarları olduğuna göre, o çıkarlara hizmet edecek terbiye aldığına göre, robot ‘bizim çıkarlarımıza’ göre çözüm önerecek mi?

Yoksa ‘Cambridge Analytica’ olayındaki gibi, her ‘biz’ diyecek kişilere ilişkin davranış ve düşünme özelliklerine ilişkin datalar bir yerlerde çoktan toplanmış mıdır? Bu arada ‘siyaset’ ve ‘ekonomi’nin yapay zekâ robotlarının çalışma alanlarında olmadığını hatırlatalım.

Yapay zekâ robotlarının dünyanın dört bir yanına akıl ve doğruluk satarken, ‘para kazanma’ ya da örneğin ‘ulusal siyasi ve ekonomik çıkarlar’ sözkonusu olunca adeta ‘sıfır zekâ’ olmasının bir anlamı olmalı. Bir başka husus da bir tür nükleer teknoloji üretme tartışmalarında olduğu gibi, hem de üretenlerin, bu işin tehlikelerine ‘insanlığın sonu’ gibi uyarılarla dikkat çekmeleri.

Her neyse isterseniz biz yine kendi derdimize dönelim. Şu günlerde dolar kaç lira olacakla başlayan kronik sorunlarımızı çözmek için gereken kaynağı; nereden, nasıl, hangi koşullarda, hangi bedeller karşılığında sağlayacağız? Klasik modelle Batı’dan mı, yoksa başka yönlerdeki olası alternatiflerinden mi, yoksa her ikisinden de mi? Unutmayalım bugün için ChatGPT bu tür sorulara yanıt vermiyor!