Çevre muhasebesi
Genel olarak bütün Dünyada teknolojik gelişme ve sanayileşme, sonucu doğada büyük kirlilik yaşandığı bir gerçek. İşletmeler faaliyetlerini gerçekleştirirken çevreye verdikleri zararlardan dolayı tedbirler almakta ve bu tedbirler şirketlere ek bir maliyet getirmektedir.
İşte işletmeler, kendilerine gelen bu ek maliyete bilmek ve bu bilgiler ışığında yeni tedbirler alma ihtiyacını hissetmektedirler. Çok tabiidir ki bu bilgileri muhasebeden çıkacak raporlar ile almak zorundadırlar.
Her şeyden önce belirtmeliyiz ki, muhasebe uygulamaları kendisinden her türlü bilgiyi alabilecek donanıma sahiptir. Halen yurdumuzda uygulanmakta olan Tek Düzen Hesap Planı size işletmeniz ile ilgili istediğiniz her türlü bilgiyi sunulabilmektedir.
Muhasebenin temel kavramlarından birisi “Sosyal Sorumluluk” kavramıdır. Sosyal Sorumluluk kavramı “Sorumluluk; görevleri yerine getirme bilincidir. Muhasebe açısından bakıldığında ise; işletme yaptığı çok sayıda faaliyet sonucu birçok kişi ve kuruluş ile muhatap olmak zorundadır. İşletme faaliyetlerini yerine getirirken sorumluluklarının bilincinde ve ilk denetleyici her zaman kendisi olmalıdır. Muhasebe bilgileri doğru, tarafsız, adil ve kurallara uygun olmalıdır. İnsanlara yanlış bilgi verilerek insanlar yanıltılmamalıdır. Bu kavram hukuki sorumluluk ile birlikte vicdani sorumluluğu da kapsamaktadır.” şeklinde açıklanmaktadır. İşte muhasebe sosyal sorumluluk kavramı çerçevesinde bu bilgileri sunabilmektedir.
11.08.1983 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanunu’nun amacı “Bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır.” olarak tanımlanmaktadır. Çevrenin korunması ise “Çevresel değerlerin ve ekolojik dengenin tahribini, bozulmasını ve yok olmasını önlemeye, mevcut bozulmaları gidermeye, çevreyi iyileştirmeye ve geliştirmeye, çevre kirliliğini önlemeye yönelik çalışmaların bütününü,” ifadeleri ile açıklanmaktadır.
Çevre Muhasebesi ise, işletmelerin çevre ile olan ilişkilerinde almış oldukları önlemlerin muhasebeleştirilmesi ile elde edilen verilerin işletme sahiplerine sunulması gayesi ile ortaya çıkmıştır. DİE çevre muhasebesini, ekonomi ve çevre arasındaki etkileşimi açıklamak amacıyla çevrenin durumu ve gelişimi hakkında makro seviyede bilgi üretmek şeklinde tanımlamıştır (DİE, Su İstatistikleri ve Doğal Kaynaklar Muhasebesi, 1994: 3). (Kaynak: Vahdi Taşdemir. İşletme –Çevre İlişkilerinin Muhasebe Açısından Raporlanması. Yüksek Lisans Tezi. 2011. T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe - Finansman Bilim Dalı)
Çevre Muhasebesinden istenilen, alınan tedbirlerin genel olarak maliyetlere etkisini cevaplayabilmesi dir. Yapılan harcamaların üretim ve yatırım maliyetlerine etkisinin raporlama sonucunda işletme yönetiminin bilgisine sunulabilir olması önem arz etmektedir.