Ceviz Ağacı ve demokrasi

Taksim gezi olayları bana doğa sevgisi veren Cihangir'deki konağın bahçesindeki muhteşem ceviz ağacını hatırlattı. Bir yandan da demokrasinin, halk egemenliğinin çoğunluk rejimi olmadığını istişare ve katılıma dayalı toplumun en küçük gruplarının söz hakkı olduğu bir rejim olduğunu da düşündaüm.       
Bana doğayı sevdiren ve hayran bırakan Cihangir'de Babaannemin bahçesindeki ceviz ağacıydı. Henüz 7 yaşındaydım o zamanın yeşili çok az bozkır Ankara'sından ilk kez İstanbul'a gelmiştim. Babaannemin Cihangir'deki ahşap konağının bahçesinde bir ceviz ağacı vardı. Bir gün 3-4 yaşıtımla birlikte el ele tutuşup ağacın gövdesini sarmak istemiş ve ellerimizi birleştiremediğimiz için bir bölümü açık kalmıştı. Yaz tatilinden Ankara'ya döndüğümde mahalle ve okul arkadaşlarıma o ceviz ağacının görkemini ve çevresini el ele tutuşup saramamamızı anlatmıştım. Ankaralı arkadaşlarımın inanması çok zor olmuştu. Taksim Gezi olaylarını izlerken hep o 1950'lerin Cihangirinin yeşilliklerini, ceviz ağacını ve uçuşan kumruların, güvercinlerin çaylaklardan kaçışlarını hatırladım…
Taksim olaylarının bana hatırlattığı ikinci konu demokrasi tanımı oldu. Demokrasi deyimi Demos-kratos sözcüklerinin eski Yunanda birleşmesinden meydana geliyor. Halkın egemenliğini anlatıyor.
Ama başlangıçtan bu yana uzun süre hep bir yanı eksik kalan halk egemenliğini. Daha başlangıçta Yunanda demokrasi egemenler asiller arasındaki eşitliği ifade ederdi. Köleler bu hakkın dışındaydılar. Sonra feodal dönemde feodal beylerin sahipliği söz konusuydu. Kapitalist dönemde burjuvaların ayrıcalıklı gücü gündeme geldi. Daha sonra Sovyetler buna proleteryanın hakimiyeti kavramını eklediler. Ama demokrasi esas itibarıyla ilk tanımında ortaya konulduğu gibi halkın egemenliğiydi.
Kimileri seçimli dönemlerde bunu halkın çoğunluğunun oylarını alanların egemenliği gibi yanlış bir şekilde kavradı. Bu geçen yüzyılda Hitler-Mussolini ve Franco gibi diktatörlerin ortaya çıkması sonucunu getirdi.
Bunun üzerine Demokrasi "Çoğunluğun hakimiyeti" kavramının dışında, "Toplumun en küçük kesimlerinin görüşlerinin de değerlendirildiği" bir rejim olarak tanımlanmaya başlandı. Bunun gereği olarak da demokrasi bir "İstişare ve katılım rejimi' konumuna geldi.
 Son zamanlarda ülkemizde yaşanan sorunun temelinde de bu tanım yanlışı yatıyor. İktidar partisi sözcülerinden Başbakan dahil bir kısmı kendi doğrularını aldıkları yüzde 50 oy oranı nedeniyle toplumun doğruları olarak ortaya koyup, diğer yüzde 50'nin ses çıkarmadan uyması gerektiğini ifade ediyorlar. İstanbul'da otobüslerin rengi ve vapurların biçimi belediye tarafından istişareye tabi tutularak belirlenirken, Üçüncü köprünün adının Yavuz Sultan Selim Köprüsü olması, geçiş alanının orman arazisi olması, üçüncü havalimanının, diğer havalimanının yıkılmasına sonuç verecek bir alana yapılması, Taksim'i yayalaştırma yönündeki belediye kararına gezi parkına içinde AVM olan eski kışlanın replikasının yapılması gibi konuların sonuç kararları hep tek ağızdan  Başbakan'dan duyuruluyor. Bu konuda demokratik girişimde bulunanlar "Küçük bir azınlık" ve "Marjinal gruplar" olarak nitelendirilip biber gazıyla dağıtılmak isteniyor.
Bu nedenle Gezi Parkı olayları sırasında 5 günlük direnişle onbinlerin yapılmakta olanları durdurması parkı koruması çok önemlidir. Başta İstanbul Belediye Başkanı Topbaş olmak üzere AKP sözcüleri, Başbakan Yardımcısı Arınç, Meclis Başkanı Çicek gibi isimler sağduyulu mesajlarla halkın sesini dinlemeye ve istişareye açık olduklarını bildirerek, olaya yaklaştılar. Başbakan "Biber gazı kullanımında aşırılığı" kabul etmesine karşın, Kışlanın inşa kararı sürdüreceklerini içinde AVM veya müze olabileceğini söyleyerek adeta yüz  binlerin 50 ile yayılan direnişini görmezden gelmeye devam etti.
Son söz olarak şunu söylemek durumundayım: Demokrasi bir çoğunluk rejimi değildir. Toplumun en küçük birimlerinin söz hakkı olduğu bir istişare ve katılım rejimidir. Dünyadan "Gezi olayları" konusunda gelen açıklamalar ve tepkiler de bunu açıklıkla ortaya koymaktadır…