CEO içeriden mi dışarıdan mı atanmalı?

CEO veya Genel Müdür atamaları, her şirkette büyük bir stratejik karardır. Bu kritik karar, organizasyonun geleceği­ni belirler ve doğru adım atmak, şirketin uzun vadeli başarısı için hayati önem ta­şır. Peki, bir şirkette CEO veya Genel Mü­dür (bundan böyle her ikisi için de CEO ünvanını kullanacağız) içeriden mi ata­malıdır, yoksa dışarıdan bir profesyonel mi getirilmelidir?

Her iki yaklaşımın da avantajları ve de­zavantajları var. Bu konuda biraz sohbet edelim istiyorum. Neden derseniz, ülke­mizde KOBİ statüsünden çıkan ve büyük ölçeğe ulaşan çoğu şirkette er geç bu ka­rar verilmek durumunda. Ancak patron­ların bu kadar önemli bir konu söz konu­su olunca haklı olarak dair çekinceleri oluyor.

Araştırmalar ne diyor?

Konuya dair yönetim alanında öncü ol­duğunu düşündüğüm Stanford ve Har­vard Üniversiteleri kaynaklı bazı akade­mik çalışmalar ile McKinsey, PWC ve EY gibi uluslararası danışmanlık şirketleri­nin konuyla ilişkili araştırmalarını tara­dım. Birbirleri ile örtüşen tespitleri var.

Bu çalışmaların tümü, CEO atamala­rının şirketin ihtiyaçlarına ve stratejik hedeflerine göre şekillenmesi gerekti­ğini ortaya koyuyor. İçeriden gelen CE­O’lar, şirket kültürüne ve iç dinamiklere hâkimiyet açısından avantajlı olsalar da radikal yenilikler konusunda çekimser olabiliyorlar. Öte yandan, dışarıdan ata­nan CEO’lar, taze bir bakış açısı ve stra­tejik cesaret getirebiliyor, ancak kültürel uyum sağlama süreçleri bazen zorlu ola­biliyor.

Özetle, içeriden CEO atamaları, şir­ketin mevcut kültürünü ve işleyişini ko­rumak isteyen şirketler için daha uygun gözüküyor. Dışarıdan CEO atamaları, özellikle kriz anlarında veya stratejik dö­nüşüm süreçlerinde daha etkili olabilir diyorlar. Ortak bir görüş olarak, dışarıdan gelen CEO’ların, kısa vadede radikal de­ğişiklikler yapma ve finansal performan­sı artırma eğiliminde olduklarını, içeri­den gelen CEO’ların ise uzun vadeli sür­dürülebilir başarı için daha istikrarlı bir liderlik sağlama odaklı olduğunu ileri sü­rüyorlar. Buna ben de katılıyorum.

Karar verirken nelere dikkat edilmeli?

CEO atamalarında hangi yolun daha iyi olduğu, şirketin içinde bulunduğu duru­ma ve ihtiyaçlarına bağlı gözüküyor. Eğer şirket, mevcut stratejilerle başarı elde ediyorsa ve istikrarını korumak istiyorsa içeriden bir atama daha avantajlı olabilir. İçeriden gelen bir CEO, şirketin kültürü­ne uygun hareket ederek istikrarı ve sü­rekliliği sağlayabilir.

Öte yandan, şirket büyük bir dönüşüme veya kriz yönetimine ihtiyaç duyuyorsa, dışarıdan bir CEO atamak daha mantık­lı olabilir. Dışarıdan bir lider, farklı bakış açısı ve tecrübeleriyle şirkete yeni bir so­luk getirebilir.

Liderlik becerisi, yönetim sistemiyle desteklenmeli!

İçeriden de olsa, dışarıdan da olsa dik­kat edilmesi gereken ilk önemli konu, ata­nacak kişinin stratejik düşünce, liderlik ve iletişim becerileri olmalı. İkincisi ise, bir yönetim sistemi oluşturmuş olmanız. İçeriden de olsa, dışarıdan da olsa, şir­ketinizin yönetim ve organizasyon anla­mında sistematiği olmalı. Kişiye dayalı çalışılan, belirli bir yönetim ve karar al­ma sistemi olmayan, iç kontrol ve iç dene­tim mekanizmaları bulunmayan, strate­jik yönetilmeyen her şirket, liderin vizyo­nu ve uygulamaları ile sınırlanır.

Eğer böyle bir şirket değilseniz, bir kere kesinlikle dışarıdan bir CEO getirmeyin. At sahibine göre kişner doğrudur ancak at sağlıklı, güçlü ve antrenmanlı ise sahi­bine göre kişner. Şirketinizin vizyonu ve stratejik niyeti net, operasyonel rol ve so­rumlulukları tanımlı, süreçleri, iç kont­rolü, politika ve prosedürleri mevcut ve güncel ise, bence liderden daha fazla fay­da sağlanabilir. Lider, operasyonel sorun­lardan ziyade stratejik konulara daha çok vakti ayırabilir ve doğrusu da budur.