Cari fazlaya bu kadar yakınken…
Cari açık sorununun çözümü için, “beşi bir yerde” bir yıl atlattık… Petrol ve doğalgaz fiyatları düştü…
Döviz kuru yükseldi…
Yabancı yatırımlar rekor seviyeye geldi…
Kredi vadeleri uzadı… Seçim belirsizlikleri atlatıldı…
* * *
Bu avantajları kullanabildik mi? Yanıtlar göreceli…
* * *
Kimine göre:
Tüm bu avantajlara rağmen 2015’i toplamda 32 milyar dolarlık cari açıkla kapattık…
Kimine göre:
2011 yılındaki 74 milyar dolarlık rekor cari açık rakamımız baz alındığında ise ciddi bir performans gösterdik…
* * *
2016 mı?
Geçen yılın aynı ayına göre 216 milyon dolar azalmasına rağmen 2016 yılına da 2.2 milyar dolarlık cari açıkla başladık… Yıllık cari açığı ise 10 milyar 997 milyon dolar azaltarak 31 milyar 889 milyon dolara indirdik…Daha fazla düşüremememizin nedeni mi?
Yabancı yatırımlarda ve yabancı turist sayındaki düşüş…
* * *
Ocak ayında doğrudan yatırımlardan kaynaklanan ve yükümlülük artışı olarak değerlendirilen net girişler geçen yılın aynı ayına göre 1 milyar 256 milyon dolar azalarak 280 milyon dolara kadar inmiş…
Bu dönemde doğrudan yatırım girişi 1 milyar 727 milyon dolardan 620 milyon dolara gerilemiş…Yurtdışında yapılan doğrudan yatırımlar 191 milyon dolardan, 340 milyon dolara çıkmış… Geçen yıl ocak ayında 1 milyar 590 milyon dolar net giriş kaydedilen portföy yatırımlarında, bu yıl 1 milyar 167 milyon dolarlık net çıkış gerçekleşmiş… Turist sayısı ise yüzde 25 oranında gerilemiş…
* * *
Nedir nedenleri?
Suriye başta olmak üzere bölgede yaşanan savaş hali…
Terör olayları…
Rusya ile yaşananlar…
Ve siyasette geçiş süreci…
* * *
Hafta içinde konuştuğum Norveç Büyükelçisi Janis Björn Kanavin, İsveç Büyükelçisi Lars Wahlund ve Katar Büyükelçisi Salem Mubarak Al-Shafi anlattıkları ise yapmamız gerekenlere ışık tutuyor… Büyükelçi Kanavin şöyle diyor: “Türkiye’de yatırımları bulunan Norveçliler, yatırımlarından vazgeçmeyecekler. Türkiye politikalarında da değişiklik olmayacak.
Ancak yeni yatırım planlayanlar, şirketlere el konması gibi haberlerden rahatsızlar.
Hükümetin reform hazırlığı içerisinde olduğunu, bizde, hükümet yetkilileriniz de anlatıyor ama daha fazla anlatmanız ve bu süreci hızlandırmanız gerekiyor. Aynı şekilde turist sayısında da düşüşler var. Bu konuda da üzerimize düşeni yapıyoruz. Norveçlilere anlatıyoruz. Sizin daha fazla anlatmanız gerekiyor.” İsveç Büyükelçisi Lars Wahlund’un anlattıkları da Kanavin’inki ile paralellik taşıyor.
* * *
Katar Büyükelçisi Salem Mubarak Al-Shafi’nin söyledikleri ise İskandinav ve Avrupa ülkelerinde yapmamız gerekenlere ışık tutuyor. Şöyle diyor Salem Mubarak Al-Shafi,
“Siyasi ilişkilerimiz yoğun, sıcak ve en verimli çağında.
O kadar yoğunuz ki 2.5 yıldır tek bir gün dahi tatil yapamadım. Karşılıklı ziyaretler rekor seviyede…
Bu sıcak ilişkiler ekonomiye de yansıyor.
Türkiye’de yatırımlarımız her geçen gün artıyor ve artmaya devam edecek. Türk iş dünyasının Katar’da ki yatırımları da her geçen gün artıyor artmaya devam edecek. Vizelerin kaldırılmasının da hem ticareti hem de turist sayısını çok daha olumlu etkileyeceğini göreceğiz.”
* * *
Cari fazla için mal ve hizmet gelirlerinin dışında yabancı yatırımları da artırmamız gerekiyor. Bunun için Katar’da uyguladığımız modeli tüm dünyada uygulamamız, kendimizi tanıtmamız, unutturmamamız ve gelecek yatırımların güvende olduğunu, korunduğunu yasalarımızla, hukuk sistemimizle kanıtlamamız gerekiyor.