Cari açıkta büyük gerileme
Ağustos ayında cari açık 163 milyon dolara geriledi. Ayda 3 milyar dolarlık cari açığın olağan sayıldığı bir dönemde cari açıktaki bu aşırı gerileme önemlidir.
Ödemeler bilançosu ülkenin döviz gelir giderlerini gösteriyor.
İthalat harcamaları gibi olağan döviz giderleri ile ihracat ve turizm gelirleri gibi olağan döviz gelirleri arasında açık varsa buna da cari açık, döviz açığı deniliyor.
Merkez Bankası her ay döviz açığının ne olduğunu belirliyor, açıklıyor. Aylık cari açık, döviz açığı 5-6 milyar dolarlara ulaşınca ekonomide frene basıldı.
İç talep sınırlandırılınca ithalat gerilemeye başladı.
Sonuç olarak aylık cari açık 3 milyar dolarlara geriledi.
Bu açık rakamına alışılmışken Ağustos ayında açık birden 163 milyon dolar olarak açıklandı.
Temmuz’da 3 milyar dolar olan açığın Ağustos’ta 163 milyon dolara gerilemesinin arkasında Ağustos’ta ithalat harcamalarında 2 milyar doları aşan gerileme var.
İçinde seyahat gelirleri de olan hizmet gelirleri 900 milyon dolar artınca bir ayda cari açık, döviz açığı 3 miyar dolar azalmış oldu.
Cari açığın küçülmesi önemlidir. Sevinilecek bir gelişmedir.
Ancak cari açığın küçülmesinin kalıcı olması gerekir.
Cari açığın küçülmesinin kalıcı olması, İthal edilen malların içeride üretilmesine, daha fazla ihracat yapmaya bağlıdır. Bunlar olmadan açık ancak ekonomideki yavaşlama nedeniyle küçülür.
Ağustos’ta cari açık 3 milyar dolarlardan 163 milyon dolara geriledi ama 163 milyon dolar açığı kapatmada zorlandık.
Portföy yatırımlarından ve döviz kredilerinden önemli çıkışlar oldu.
Doğrudan yatırım için gelen döviz ve nereden geldiği belli olmayan 1 milyar 400 milyon dolar döviz, ekonomiden çıkan dövizi karşılayamadı. Çıkan dövize nereden geldiği belli olmayan 1 milyar 400 milyon doların eklenmesine rağmen 163 milyara kadar küçülen açığı finanse edemedik.
Döviz rezervlerimizi kullandık.
Ağustos ayında cari açığın küçülmesi de, cari açığın finansmanında karşılaşılan zorluk da geçici, bir aya özgü gelişmedir.
Bu ekonomik yapıda ayda 3 milyar dolar cari açık vermemiz normaldir. Cari açığın Ağustos’taki gibi 163 milyon dolara kadar gerilemesi olağan dışı bir gelişmedir.
Bundan önceki dönemlerde cari açığı da kapatacak dövizi bulabildik. Bundan sonra da buluruz. Önemli olan ekonominin çarklarının dönmesidir.
Gerçekçi olalım. Ekonominin durağan olduğu dönemde bile çarklar 3 milyar dolar cari açıkla dönebiliyor. Ekonomi biraz canlanırsa cari açık artacak.
Bizim derdimiz büyümenin hızlanması. Büyümeye paralel olarak cari açığın artmamasının tek çaresi var. Üretimdeki ithal girdi oranını azaltmak. Ekonomide ithal ikamesine dönük bir yatırım ve üretim politikası izlemek. Ama bu oluncaya kadar cari açığı küçültemeyeceğiz.
