Cari açık küçülüyor
Dün yayınlanan kasım ayı cari açık (döviz açığı göstergeleri hükümetin ve Merkez Bankası'nın moralini yükseltecek. Çünkü az da olsa cari açıkta bir küçülme eğilimi görülüyor.
Cari açıktaki gelişmeleri uzun süredir izleyen ve değerlendiren Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) uzmanlarından Zümrüt İmamoğlu ve Barış Soybilgen, kasım ayında cari açığın 5.188 milyon dolar olmasını ve ilk defa cari açığın geçen senenin aynı ayına göre düşüş göstermesini olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyorlar.
"Çeyreklik bazda da 12 aylık cari açıkta azalma bekliyoruz. Mutlak rakamlara 12 aylık cari açık 3. çeyrek sonunda 77.782 milyon dolar oldu. 4. çeyrekte ise bu rakamın azalarak 76.000 milyon dolar düzeyinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor.
3. çeyrekte cari açığın GSYH'ye oranı (yıllık) yüzde 9.8 olarak gerçekleşmişti. 4. çeyrekte yine aynı düzeyde kalması bekleniyor. Son üç çeyrektir, çeyrek başına 1.4 yüzde puan artan cari açık oranı, üçüncü çeyrekte 0.7 yüzde puan arttı. Dördüncü çeyrekte ise durma noktasına geldi. Bunda elbette baz etkisinin önemli bir etkisi var. Geçtiğimiz sene cari açık 4. çeyrekte sıçrama yapmıştı" diyorlar.
Cari açığı belirleyen aylık mal dengesindeki (ithalat ihracat farkındaki) değişimdir. Aylık mal dengesi 7-8-9 milyar dolarda dolanırken ekimde 6.4 milyar dolara kasımda 6.2 milyar dolara geriledi. Böylece cari açık küçülme eğilimine girdi.
Cari açığın küçülme eğilimine girmesinin ötesinde önem taşıyan açığın nasıl finanse edildiğidir.
Kasım ayında finansmanda düzelme var. Açık 5.1 milyar dolar iken, sermaye hareketi ile giren döviz 7.0 milyar dolar, nereden geldiği belli olmayan döviz 684 milyon dolar. Böylece giren döviz açığı kapattıktan sonra döviz rezervine de 2.5 milyar dolar eklenmiş.
Net olarak doğrudan yatırım için gelen döviz 218 milyon dolar, portföy yatırımına gelen döviz 2.6 milyar dolar, kredi olarak gelen döviz 4.1 milyar dolar.
Bu tablo, cari açığı nasıl finanse ederiz? Dışarıda kriz var, döviz gelmez ise ne yaparız? Diyerek üzülenleri ferahlatacak. Merkez Bankası ile hükümetin uyguladıkları politikalara güvenlerini artıracak.
