Cari açığın GSYH'ye oranı yüzde 6.8

Bu köşede dün cari açığın rekorlar kırarak arttığından ve 2008 yılı sonunda 55 milyar dolara ulaşabileceğinden söz ettikten sonra, GSYH içindeki paya bakmak gerektiğini, bunun için de önce GSYH'yi tahmin etmek durumunda olduğumuzu vurgulamıştık. Milli gelir hesapları değiştiği, baz yılı yenilendiği için 2008 için öngörülen rakamlar da çok farklı artık. Bu yüzden, en son veriler ışığında 2008 GSYH'sini biz hesaplayalım, tahmin etmeye çalışalım istedik.

Yıllık programda, 2008'de GSYH'nin cari fiyatlarla yüzde 10.8 artması öngörülüyordu; bu oranın yüzde 5.5'i üretim artışından, yüzde 5'i de deflatör, yani yıllık ortalama fiyat artışından kaynaklanacaktı. Üretim artışı, bir başka ifadeyle sabit fiyatlarla GSYH artışı hedefi, bir süre önce yüzde 5.5'ten yüzde 4.5'e revize edildi. Deflatörün ise yüzde 5'te kalmayacağı açık. Yılsonu enflasyon hedefinin yüzde 4'ten son olarak yüzde 10.6'ya revize edildiği bir dönemde, deflatör de değişecek ve daha yukarıda oluşacak. Temmuz sonundaki verilere göre, yılın kalan döneminde fiyatlar hiç artmazsa 2008 deflatörü yüzde 9.5 olacak, son beş aydaki fiyat artışı geçen yılın aynı aylarındaki düzeyde gerçekleşirse, bu kez deflatör yüzde 10.8'e çıkacak. Makul olan oran, yüzde 10.8, üstelik bu bile iyimser sayılabilir.

Geçen yılın, yeni seriye göre 856.4 milyar YTL olan GSYH'sini yüzde 4.5 üretim artışı ve yüzde 10.8 deflatörle büyüttüğümüzde cari artış yüzde 15.8 oluyor ve bulacağımız 2008 GSYH'si 992 milyar YTL'ye ulaşıyor. Üretim artışı, yani sabit fiyatlarla büyüme yüzde 4.5'ten farklı gerçekleşirse ya da yıl ortalaması fiyat artışı olan deflatör farklı düzeyde oluşursa, tabii ki 992 milyar YTL'lik rakam da değişecek.

Peki 2008 ortalama dolar kuru ne olacak? 2008 programı yapılırken öngörülen kur 1.3775'ti, oysa yılbaşından bugüne kadarki dönemin ortalaması 1.2211 oldu. Yıl ortalamasında da bu düzeyin pek değişeceğini sanmıyoruz. Dolayısıyla, 2008 ortalama kuru olarak 1.2211'i alabiliriz. Bu durumda, GSYH 2008 yılında 812 milyar dolar olacak.

55 milyar dolarlık cari işlemler açığı ve 812 milyar dolarlık GSYH... Bu verilere göre, cari açığın GSYH'ye oranı yüzde 6.8 düzeyinde oluşacak. 2007 yılındaki 37.7 milyar dolarlık cari açığın, 658 milyar dolarlık GSYH'ye oranı yüzde 5.7 düzeyinde bulunuyordu. Yani mevcut tabloya göre yapılan tahminler, cari açığın GSYH'ye oranının bir puandan fazla büyüyeceğini gösteriyor..

Hazır 2008 için GSYH tahmini yapmışken, bir de kişi başına düşecek geliri tahmin etmeye çalışalım.

Türkiye İstatistik Kurumu, adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre nüfus verilerini en son 31 Aralık 2007 tarihine getirdi. Söz konusu tarihteki nüfusumuz 70.6 milyon kişi. TÜİK, ADNKS'ye göre nüfus projeksiyonlarını henüz yapmadı, dolayısıyla 2008 için öngörülen nüfusu bilmiyoruz. Ancak, Türkiye'deki genel nüfus artış hızını dikkate alarak, bu yılın sonundaki nüfusun yaklaşık 72 milyon, yıl ortası nüfusun da 71.2 milyon dolayında olacağını varsayabiliriz.

Bu yılki GSYH'yi 812 milyar dolar olarak tahmin etmiştik. Buna göre, kişi başına gelir, yıl ortası için 71.2 milyon kabul edilen nüfus dikkate alındığında 11 bin 400 dolara ulaşıyor.

Gerek GSYH, gerekse buna bağlı olarak kişi başına geliri hesaplarken 2008 yılı ortalaması olarak yılbaşından 10 Ağustos'a kadar olan dönemde oluşan 1.2211'lik dolar kurunu esas aldığımızı bir kez daha belirtelim. Bu ortalama, şu anki gidişata göre yıl ortalamasında biraz daha aşağıda oluşabilir. Bu durumda, hem dolar bazında GSYH, hem kişi başına gelir daha yukarıda gerçekleşecek demektir. Ancak, Türk parasının bu yılın ilk yedi ayındaki ortalama itibariyle şimdiye kadarki en değerli konumda bulunduğunu da unutmayalım.