Çalkantılar bundan sonra da sürecek
Dünya politik açıdan hareketli bir dönemden geçiyor. Finans piyasaları üzerinde de yansımaları oluyor. Sorunlar birbirini besliyor. Özellikle Batı’da çalkantılar yaşanıyor. Geleneksel yaklaşımların, normların, Trump’ın ABD başkanı olmasından sonra erozyona uğradığı söylenebilir. Haklılık payı bulunuyor. Ancak askeri ve teknolojik açıdan gelişmiş ülkeler arasındaki güç savaşı Trump’tan önce de vardı. Trump ABD’nin hedeflerini açıkça dile getirmeye başladı. ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı buz dağının görünen kısmıdır. Görünmeyen kısım teknoloji rekabeti ve küresel liderlik mücadelesidir. Kaldı ki, Trump Batı cephesindeki sorunların sadece bir belirtisidir. Siyaset sahnesinden çekilse bile bugün dünyada yaşanan tartışmalar devam eder. Çünkü seçmenler giderek marjinalleşiyor.
Yapısı nedeniyle sürekli kriz yaşayan Avrupa Birliği’ni (AB) ve Brexit efsanesini düşünün. Batılı seçmenler, devletlerin meşruluğunu sorguluyorlar. İngiltere kendi para birimine sahip olsa bile, ortak para birimi euro, Brexit’in nedenlerindendir. İngiltere zamanında euro sisteminin dışında kalarak, kendisini koruduğunu zannetti. Bu durum faydadan çok zarar getirdi. Bir para birliği, belli ölçüde politik bütünleşmeyi gerektirir. AB’de üye sayısının hızla 27’ye çıkması, kararların çoğunluk esasına göre alınması, İngiltere’yi sistem içinde etkisizleştirdi. Tek para birimini sağlamlaştırmak için birlik içinde atılan adımlarla, İngilizler siyasi bağımsızlıklarının azaldığını düşündüler. Bunun yol açtığı Brexit kördüğüm oldu. İngiltere ekonomisi resesyonun kıyısına geldi.
Politik ve jeopolitik meseleler kısa vadede yatırımcıların algısını bozabiliyor. Hata yaptırabiliyor. Yukarıda yazdıklarıma benzer olaylar gelecekte de yaşanacak. Üstelik bunların artacağı söylenebilir. Finans piyasalarındaki fiyatlamalar, yatırımcıların kısa vadeli irrasyonel görüşlerinin bir fonksiyonudur. Korku, kısa vadede kazandırabiliyor. Uzun vadede kaybettiriyor. Şartlara göre, temkinli olmak, hatta korkmak normaldir. Portföylerde ayarlama yapılır. Finansal varlıkların ağırlığı dönemsel olarak değiştirilir. 2009 dünya krizi, bize hayatın kısa olduğunu hatırlattı. Yatırımcıların çoğu, o dönemde çok kısa vadeli irrasyonel portföyler oluşturdu. Taşlar yerine oturduktan sonra dünya piyasalarında yaşanan boğa yani yükseliş piyasası, yatırım araçlarının özünde uzun vadeli araçlar olduğunu gösterdi. Kısacası, bu yatırım araçlarına yeterli zaman verilirse, yapmaları gerekeni yaparlar. Pozitif düşünen, sabırlı yatırımcılar uzun vadede yüksek bir olasılıkla kazanırlar.